KGK’den RTÜK’e Çağrı: Ekran Karartma Yerine Orantılı Yaptırım Olmalı
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) bazı televizyon kanallarına verdiği ekran karartma cezaları, medyada ve kamuoyunda tepki çekti.
Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK), konuyla ilgili yaptığı açıklamada basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının zedelenmemesi gerektiğini vurguladı.
KGK Yönetim Kurulu tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Basın özgürlüğü, demokratik toplum düzeninin temel unsurlarından biridir. Halkın haber alma hakkı korunmalı, yayıncılık ilkelerine aykırı durumlarda ise daha ölçülü, yol gösterici ve orantılı yaptırımlar uygulanmalıdır” denildi.
Açıklamada, ağır yaptırımların, özellikle ekran karartmanın, kamuoyunun bilgiye erişimini engellediği belirtildi. KGK, daha yapıcı ve şeffaf mekanizmalarla medya kuruluşlarının yönlendirilmesi gerektiğine dikkat çekerek açıklamada “RTÜK’ün düzenleyici ve denetleyici görevi elbette önemli ancak bu görev, tümüyle susturucu değil, geliştirici ve yol gösterici şekilde yürütülmeli. Ekran karartma gibi cezalar yerine kademeli uyarılar, yayın düzeltme yükümlülüğü veya maddi yaptırımlar gibi seçenekler tercih edilmelidir” ifadelerine yer verildi.
KGK, açıklamasının devamında, medya kuruluşlarının etik yayıncılık anlayışını benimsemeleri gerektiğini vurgularken, devletin de basın özgürlüğüne zarar verecek adımlardan kaçınması çağrısında bulundu.“
Hem medya kuruluşlarının hakları hem de toplumun haber alma özgürlüğü dengeli şekilde korunmalıdır” denilen açıklamada, tüm taraflara şu çağrı yapıldı:
“Tüm paydaşları, daha şeffaf, kapsayıcı ve iletişime açık bir zemin oluşturmaya davet ediyoruz. Medya özgürlüğü ve yayıncılık ilkeleri birbiriyle çelişmeden, ortak bir anlayışla ilerletilmelidir.”
TGC: Halk TV ve Sözcü TV’nin karartılması halkın haber alma hakkını askıya alacaktır
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Yönetim Kurulu RTÜK’ün Halk TV ve Sözcü TV’ye yönelik 10 günlük yayın durdurma kararının Anayasa güvencesi altındaki basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne yönelik ağır bir darbe olduğuna dikkat çekti. TGC Yönetim Kurulu’nun açıklamasında şu görüşlere yer verildi:
“Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak Halk TV ve Sözcü TV’ye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından verilen 10 günlük yayın durdurma cezasını kaygıyla karşılıyoruz.
Halk TV’ye verilen 10 gün ekran karartma cezası kanala tebliğ edildi. Yürütmeyi durdurma kararı verilmemesi halinde, Halk TV 8 Temmuz 2025 Salı gecesi karartılacak. Ankara 7. İdare Mahkemesi ise Sözcü TV’ye daha önce verilen 10 günlük ekran karartma cezasının, yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı. Sözcü TV ekranları 8 Temmuz 2025 Salı gecesi kararacak.
Bu kararlar, halkın haber alma hakkını askıya almaktadır. RTÜK’ün haksız ve hukuksuz gerekçelerle çifte ekran karartması yalnızca gazetecileri değil, toplumun tamamının susturulmasını amaçlamaktadır. Anayasa’da güvence altına alınan basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne ağır bir darbedir. RTÜK verdiği cezalarla medyayı kamusal meseleleri tartışmaktan vazgeçirmeye, eleştirel haber yapılmasını engellemeye çalışıyor. İktidarın kamu yararına olmayan faaliyetlerini haberleştiren medya kuruluşları, yayın durdurma ve para cezalarıyla baskı altına alınıyor, ekonomik olarak zayıflatılıyor. Ayrıca Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 3 Temmuz 2025 Perşembe günü yaptığı toplantıda Sözcü TV’ye Leman karikatürü yorumu nedeniyle beş program durdurma cezası verdi. Tele 1’e Saraçhane mitingi altyazıları nedeniyle ceza kesildi.
RTÜK’ün yetkilerini aşarak siyasi nedenlerle kararlar alması kabul edilemez. Bu tür uygulamalar, kamu gücünün sansür mekanizmasına dönüştürüldüğünün en açık göstergesidir.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak iktidarı, Anayasa’ya, basın ve düşünceyi ifade özgürlüğüne saygı göstermeye; RTÜK’ü ise tarafsızlık ve kamu yararı ilkesi doğrultusunda görev yapmaya çağırıyoruz. Bir kez daha hatırlatıyoruz. Gazetecilerin haber yapmasının engellenmesi, televizyonların karartılması ülkedeki sorunları çözmeyecektir. Demokrasiyi geriletecektir. Gazetecilik suç değildir.”
