Son yıllarda hekim ve sağlık personeline yönelik artan şiddet olaylarından sonra Kayseri Tabip Odası ilginç bir karar aldı. Uygulamaya konmayan ve sadece Kayseri’de uygulanacak bu karar doğrultusunda, hekimin canını yakan saldırganlara ilde görev yapan 2 bin hekim bakmayarak cezalandıracak.
Bir dönem trafik canavarlarının bıçaklı saldırısına uğrayarak ölümden dönen Kayseri Tabip Odası Başkanı, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Cerrahisi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi İ. Suat Öktem, yaptıkları ‘Hekimlerin şiddet algısı ve şiddete uğrama durumları’ araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya Kayseri’de görev yapan 2 bin hekimden, 20-75 yaş arası 459’u evli, 383’ü erkek 600 hekimin katıldığını belirterek ilginç bazı detayları şöyle sıraladı.
“Doktora niye saldırılır? Çeşitli bahaneler üretilebilir. Ancak hiçbirinin geçerliliği yoktur. Verilen hizmetin sonucunda herkes iyileşecek diye bir kuraldı yoktur. Elimizde sihirli bir sopa da yok. Verilen hizmetin herhangi bir safhasını beğenmeyebilirsiniz. O zaman Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sağlık bakanlığı, Sağlık Müdürlüğü, Cumhuriyet Savcılığı, Tabipler Odasına şikayet edebilirsiniz. Kanun ‘İnsan insana dokunamazsınız’ diyor. Dokunursa ne oluyor. Hafifletici nedenler, ilk cezası, para cezası v.s. Doktorun adliye ile uğraşacak ne zamanı var ne de parası. Sonuç olarak yapanın yanına bu kar kalıyor. Oysa, dokunursanız sonuçlarına katlanmalısınız.”
Hekimlerin son yıllarda sağlık çalışanlarına yönelik saldırılar nedeniyle mesleklerinden memnun olmadıklarını da belirten Prof Dr. İ. Suat Öktem şu rakamları verdi.
“Araştırmamıza katılan 600 hekimden, 209’u kesinlikle meslek değiştirmek istiyor. 93’ü kararsız. Yüzde 18’i mesleğinden memnun değil. 165’i görev yerlerinin değiştirilmesini bekliyor. 103’ü bu konuda kararsız. Acı ama gerçek. 5 hekim bir kişinin eşine tokat atması ve dövmesini doğal bir davranış olarak kabul ediyor. 3 hekim ise eşini aşağılama ve alay etmesi normal buluyor. 597 hekim’in yüzde 86.4’ü meslekleri boyunca çeşitli şiddet görmüşler. Bunlardan 487’si sözel, 135’i fiziksel, 5’i cinsel şiddet. Kadın hekimlerin yüzde 89.5’i, erkeklerin yüzde 84.7’si hasta yada yakınlarının şiddetini görmüş. Erkeklerin yüzde 27.7’si, kadınlarında yüzde 14.9’u fiziksel şiddet görürken, kadın hekimlerin yüzde 88.5’i ile erkeklerin yüzde 81.2’si sözel şiddet gördüklerini belirtmişlerdir. Hekimler, işyerlerindeki şiddetle ilgili endişeleri 5 puan üzerinden 3.1’dir. En çok endişe Kayseri Eğitim Araştırma hastanesi ve acil servisindedir. “
Kayseri Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. İ. Suat Öktem, araştırmada, şiddet gören hekimlerin ne yaptıkları, ne yapacakları konusunu da araştırdıklarını kaydederek şu bilgileri verdi.
“Hekimlerimize ‘Şiddete maruz kaldığınızda nereye başvuracaksınız?’ diye sorduk. 280’i bilmediğini, işyerinde ilk bilirimin yapılacağı kişinin tanımlı olup olmadığına 300’ü tanımlı olmadığını, 495’i işyerinde güvenliğin yetersizliğini, 324’ü işyerinde saldırıya uğradıktan sonra şikayetçi olmaları konusunda cesaretlendirme desteği olup olmadığına ‘Hayır’ cevabı vermiştir. Hekimlerin 560’ı toplumda şiddetin arttığını, 569’u sağlık personeline yönelik şiddetin arttığını, 413’ü çalıştıkları yerlerde şiddetin çoğaldığını, 539’u medyadaki haberlerden sonra kendilerine yönelik saldırıların arttığını açıklamışlar. Bu artışla ilgili hekimlerin 439’u politikacı-yöneticileri, 419’u hekim aleyhine haberler nedeniyle medyayı suçlu buluyor. Sonra toplumun eğitimsizliği, sistemdeki aksaklıklar, uzun beklemeler geliyor. Hekimlerimizin 350’si son bir yıl içinde çalıştıkları kurumlarda hekime yönelik fiziki, 511’i ise sözel bir şiddetin tanığı olmuş. Hekimlerin yüzde 34.3’ü işyerlerinde güvenlik önlemlerini orta buluyor. ‘Ben son bir yılda saldırıya uğradım’ diyen hekimlerin 8’i öğretim üyesi, 21’i aile hekimi, 59’u uzman, 56’sı asistan, 18’i pratisyen. Hekimlere saldırı türleri sırasıyla; eşya fırlatma, yumruk, itme-kakma, vurma-tokat atma, kesici-delici alet. Saldırının çoğu25-64 aş erkekler tarafından poliklinik ve acil serviste mesai saati içinde hasta yakını ya da hasta tarafından olmuştur.”
Hekimlerin çoğunun saldırı sonrası kendilerini savunma amaçlı tepki gösterdiğine dikkat çeken Öktem, bu konuda da şu örnekleri verdi.
“Tepki gösteren 137, kişiye durmasını söyleyen 68, yargıya başvuran 24, fiziksel kendini koruyan 50, şiddeti kurum sorumlusuna bildiren 65, bildirmeyen 97, işe yaramayacağını düşünen 74, önemli olmadığını düşünen 22, kime bildireceğini bilmeyen 8, olumsuz sonuçlardan çekinen 7, utanan 2, kendini suçlu hisseden 1. Hekimlerimiz ‘Uğradıkları şiddet davranışının nedeninin ne olabileceği’ sorusuna; 94’ü hekime fatura edilir, 92’si gereksiz hasta talepleri, 80’i işin hemen bitirilmesi, 55’i iletişim sorunları, 47’si iş yoğunluğu, 41’i çalışma ortamı, 21’i personel eksikliğini göstermiştir. “
Prof. Dr. İ. Suat Öktem, hekimlere ve sağlık çalışanlarına yönelik tüm şiddetin azalması için Türk Ceza Kanunundaki ilgili maddedeki hafifletici nedenlerin ve para cezasının kaldırılarak 2-4 yıl arası hapis cezası getirilmesini, sağlık kesintisinde bu oranın yarı nisbetinde artırılmasını, toplumun eğitilmesini, medyanın daha fazla çaba göstermesini istediklerini tekrarladı.
-KAYSERİ’DE UYGULANACAK MI?
Başkanı Prof. Dr. İ. Suat Öktem, kendilerinin Türkiye’de ilk olarak Kayseri’de 2 bin hekimle, hekime yönelik şiddete karşı uygulamak istedikleri bir caydırıcı yöntemi de şöyle açıkladı.
“Bu şiddetin artık önüne geçmek istiyoruz. Hukuk büromuzdaki arkadaşlarımızla detaylı olarak görüşüp, hekimlere olan şiddette artış olursa, inisiyatif hakkımızı kullanacağız. Yani, bir kişi hekime karşı şiddet uyguladı ve bize şikayet etmeyip, kanuni haklarını kullanmayıp cezayı kendisi uygulamaya kalktıysa o kişinin kimlik bilgilerini tek tuşla iki bin doktora bildireceğiz. O kişi hayatının herhangi bir döneminde Kayseri’de acil durumlar hariç muayene olmasını mümkün olduğunca engellemeye çalışacağız. Eş, çocuk, yakınları değil. Şiddeti gösteren kişi. Bu bizim bir tepkimiz. Durumu acil değilse doktor o zorbaya dokunmayacak. ‘Git kardeşim seni hasta olarak kabul etmiyorum ve bu hakkımı kullanmak istiyorum’ diyebilecek. Bunu eğer uygulamaya sokarsak, birilerinin aklını başına getirmiş oluruz. Sağlık hizmetini alma özgürlüğünü engelleme maddesini kanun taslağına ekletmek istiyoruz. Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi’ne Kayseri Tabipler Odası’nın bir görüşü olarak bir araya geldiğimizde bildirdik.”
Gaziantep’te hasta yakını tarafından bıçaklanarak öldürülen Dr. Ersin Aslan ile canlarının yandığını ifade eden Prof. Dr. Öktem, “Yapılacak olan şey şu; Herhangi bir şekilde canımızı çok ciddi bir şekilde yakan olursa onu gerçekleştirenin ismi Kayseri bölgesindekiler başta olmak üzere bütün doktorlara bildirilecek. Acil durumlar ve yakınları hariç o şiddeti uygulayanın kendisi muayene olmak için gelip de bizden randevu isterse reddetme hakkımızı kullanacağız. ‘Seni ben muayene etmeyi kabul etmiyorum şekline’ getireceğiz. Bunun sonucunda bize ceza verilirse ölen ve yaralanan arkadaşlarımız için 3-5 kuruş cezamızı öderiz. 30 yıllık hekimimim ben gidip tırı vırı işlerle uğraşmıyorum” diye konuştu
