CHP’Lİ AŞKIN GENÇ: GERÇEK ENFLASYON; TÜİK’TE DEĞİL, PAZARDA, MUTFAKTA, YURTTA, ÇARŞIDA
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, TÜİK’in geçtiğimiz ay yayımladığı enflasyon verilerine dikkat çekerek 5 Mayıs’ta açıklanacak yeni oranlar öncesi, “Makyajlı verilerle bile gerçeği gizleyemiyorlar. Açıklanan her düşük enflasyon, halkın cebinden eksilen zam demektir” dedi.
TÜİK’in 5 Mayıs’ta açıklayacağı nisan ayı enflasyon verileri öncesinde açıklama yapan CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, eğitim, barınma ve ulaşım gibi temel hakların giderek erişilemez hale geldiğini belirtti. Açıklanacak her düşük enflasyon oranının halkın maaş zammına ve sosyal desteklere doğrudan zarar verdiğini ifade eden Genç, şunları söyledi:
“Gençler için eğitim artık bir hak değil, bir ayrıcalık haline geldi”
“TÜİK 5 Mayıs’ta nisan ayı enflasyonunu açıklayacak. Ama daha bir ay önce, yayımladığı veriler yaşanan hayat pahalılığını açıkça ortaya koydu. Yumurtada yüzde 82, tavuk etinde yüzde 73, kahvede yüzde 63, şekerlemelerde yüzde 74 artış var. Bunlar TÜİK’in resmi verileri. Yani “makyajlı” veriyle bile hayat pahalılığı artık gizlenemiyor. Orta öğretim yüzde 72, öğrenci yurtları yüzde 53, üniversite eğitimi yüzde 108 zamlandı. Gençler için eğitim artık bir hak değil, bir ayrıcalık haline geldi. Ulaşım da benzer şekilde. Demiryolu ile şehir içi yolculuk yüzde 68, şehirler arası yolculuk ise yüzde 80 zamlandı. Barınma hakkı ayrı bir problem. TÜİK’in açıkladığı gerçek kira artışı yüzde 92. Memurun, emeklinin, asgari ücretlinin geliriyle bu kiraları karşılaması mümkün değil.
“Artık gerçek enflasyonu saklayamıyorlar”
TÜİK’in bu oranları kabul etmesi bile şunu gösteriyor: Artık gerçek enflasyonu saklayamıyorlar. Makro ekonomik hedefler, çizilen tablolar, politika faizleri bir yana halkın karşısındaki asıl veri, ay sonunu getiremeyen milyonlarca yurttaşın gerçekleri. 5 Mayıs’ta TÜİK yeni oranlarını açıklayacak. Ama biz biliyoruz ki hangi rakam gelirse gelsin, bu düzen halkı değil; sermayeyi, yandaşı ve rantı korumaya devam edecek. Açıklanan her düşük enflasyon verisi, yarın düşük maaş zammı olarak, yetersiz sosyal destek olarak halkın karşısına çıkıyor. Gerçek enflasyon; TÜİK’te değil, pazarda, mutfakta, yurtta, çarşıda.”
Dış Ticaret İstatistikleri, Mart 2025
Mart ayında genel ticaret sistemine göre ihracat %3,4, ithalat %2,2 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2025 yılı Mart ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,4 artarak 23 milyar 415 milyon dolar, ithalat %2,2 artarak 30 milyar 610 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Mart döneminde ihracat %2,5, ithalat %4,5 arttı
Genel ticaret sistemine göre ihracat 2025 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,5 artarak 65 milyar 323 milyon dolar, ithalat %4,5 artarak 87 milyar 811 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Aylara göre dış ticaret, Mart 2025
Mart ayında enerji ürünleri ve altın hariç ihracat %3,3, ithalat %1,4 arttı
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2025 Mart ayında %3,3 artarak 20 milyar 824 milyon dolardan, 21 milyar 516 milyon dolara yükseldi.
Mart ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat %1,4 artarak 22 milyar 833 milyon dolardan, 23 milyar 153 milyon dolara yükseldi.
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Mart ayında 1 milyar 637 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi %2,3 artarak 44 milyar 670 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %92,9 oldu.
İhracat gelişim hızı, Mart 2025 İthalat gelişim hızı, Mart 2025
Dış ticaret açığı Mart ayında %1,5 azaldı
Mart ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %1,5 azalarak 7 milyar 303 milyon dolardan, 7 milyar 196 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mart ayında %75,6 iken, 2025 Mart ayında %76,5’e yükseldi.
Dış ticaret açığı Ocak-Mart döneminde %11,0 arttı
Ocak-Mart döneminde dış ticaret açığı %11,0 artarak 20 milyar 255 milyon dolardan, 22 milyar 488 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Ocak-Mart döneminde %75,9 iken, 2025 yılının aynı döneminde %74,4’e geriledi.
İhracat, ithalat ve dış ticaret dengesi, Mart 2025
Mart ayında imalat sanayinin toplam ihracattaki payı %94,0 oldu
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2025 Mart ayında imalat sanayinin payı %94,0, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı %3,7, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı %1,7 oldu.
Ocak-Mart döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı %93,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı %4,2, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı %1,5 oldu.
Mart ayında ara mallarının toplam ithalattaki payı %68,1 oldu
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2025 Mart ayında ara mallarının payı %68,1, sermaye mallarının payı %14,7 ve tüketim mallarının payı %17,0 oldu.
İthalatta, 2025 Ocak-Mart döneminde ara mallarının payı %71,2, sermaye mallarının payı %13,3 ve tüketim mallarının payı %15,3 oldu.
Sektörlere göre dış ticaret, Mart 2025
Mart ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu
Mart ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 858 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 507 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 416 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 237 milyon dolar ile İtalya, 974 milyon dolar ile Fransa takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %29,9’unu oluşturdu.
Ocak-Mart döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 5 milyar 327 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 4 milyar 31 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 3 milyar 981 milyon dolar ile ABD, 3 milyar 310 milyon dolar ile İtalya ve 2 milyar 924 milyon dolar ile Irak takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %30,0’ını oluşturdu.
İthalatta ilk sırayı Çin aldı
İthalatta Çin ilk sırayı aldı. Mart ayında Çin’den yapılan ithalat 4 milyar 6 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 282 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 2 milyar 488 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 525 milyon dolar ile Fransa, 1 milyar 504 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %41,8’ini oluşturdu.
Ocak-Mart döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin’den yapılan ithalat 11 milyar 634 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 11 milyar 541 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 6 milyar 485 milyon dolar ile Almanya, 3 milyar 970 milyon dolar ile ABD, 3 milyar 679 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %42,5’ini oluşturdu.
Kayseri’de Mart ayında genel ticaret sistemine göre ihracat 325 milyon 512 bin dolar, ithalat 125 milyon 335 bin dolar olarak gerçekleşti.
Ülkelere göre ihracat, Mart 2025 Ülkelere göre ithalat, Mart 2025 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %5,5 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2025 Mart ayında bir önceki aya göre ihracat %5,5, ithalat %3,5 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2025 yılı Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat %6,9, ithalat %5,9 arttı.
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %4,5 oldu
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Mart ayında ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94,0’dır. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %4,5’tir. Ocak-Mart döneminde ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %93,7’dir. Ocak-Mart döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,6’dır.
Mart ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %78,7’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %12,8’dir. Ocak-Mart döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %77,6’dır. Ocak-Mart döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %11,8’dir.
Teknoloji yoğunluğuna göre imalat sanayi ürünleri dış ticareti, Mart 2025
Özel ticaret sistemine göre ihracat 2025 yılı Mart ayında 21 milyar 355 milyon dolar oldu
Özel ticaret sistemine göre, 2025 yılı Mart ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %3,4 artarak 21 milyar 355 milyon dolar, ithalat %4,2 artarak 29 milyar 202 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Mart ayında dış ticaret açığı %6,5 artarak 7 milyar 367 milyon dolardan, 7 milyar 847 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Mart ayında %73,7 iken, 2025 Mart ayında %73,1’e geriledi.
İhracat 2025 yılı Ocak-Mart döneminde 59 milyar 466 milyon dolar oldu
Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2025 yılı Ocak-Mart döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,9 artarak 59 milyar 466 milyon dolar, ithalat %4,7 artarak 82 milyar 873 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Mart döneminde dış ticaret açığı %9,8 artarak 21 milyar 321 milyon dolardan, 23 milyar 406 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Ocak-Mart döneminde %73,1 iken, 2025 yılının aynı döneminde %71,8’e geriledi.
Kırmızı Et Üretim İstatistikleri, 2024 Kırmızı et üretimi 2024 yılında %11,7 azalarak 2 milyon 105 bin 895 ton oldu
Kırmızı et üretim tahmini, Tarımsal İşletmelerde Hayvansal Üretim Araştırmasından elde edilen demografik verilere dayalı olarak belirlenen “Kasaplık Güç Oranı” ile hesaplanan “iç popülasyondan kesilen hayvan sayısı” ile “ithalattan kesilen hayvan sayısı”nın ortalama karkas ağırlıkları ile çarpılması suretiyle elde edilmektedir.
Buna göre 2023 yılında 2 milyon 384 bin 47 ton olan kırmızı et üretimi, 2024 yılında %11,7 azalarak 2 milyon 105 bin 895 ton olarak tahmin edildi. Bu kapsamda bir önceki yıla göre sığır eti üretimi %11,2 azalarak 1 milyon 483 bin 42 ton, koyun eti üretimi %10,5 azalarak 509 bin 539 ton, keçi eti üretimi %22,8 azalarak 99 bin 532 ton, manda eti üretimi ise %10,4 azalarak 13 bin 781 ton oldu.
Son on yıla ilişkin kırmızı et üretim tahminleri incelendiğinde, toplam kırmızı et üretiminin 2015 yılında 1 milyon 187 bin 18 ton iken 2024 yılında 2 milyon 105 bin 895 ton olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Kırmızı et üretiminin, 2023 yılında %70,1’ini sığır eti, %23,9’unu koyun eti, %5,4’ünü keçi eti ve %0,6’sını manda eti oluştururken, 2024 yılında %70,4’ünü sığır eti, %24,2’sini koyun eti, %4,7’sini keçi eti ve %0,7’sini manda eti oluşturmuştur.
Turizm İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2025 Turizm geliri geçen yılın aynı çeyreğine göre %5,6 arttı
Turizm geliri Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,6 artarak 9 milyar 451 milyon 244 bin dolar oldu. Ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri 9 milyar 323 milyon 872 bin dolar, transfer yolculardan elde edilen turizm geliri ise 127 milyon 373 bin dolar oldu. Ziyaretçilerin turizm gelirinin %23,6’sını ülkemizi ziyaret eden yurt dışı ikametli vatandaşlar oluşturdu.
Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize etmektedirler. Bu çeyrekte ziyaretçiler tarafından yapılan harcamaların 8 milyar 104 milyon 875 bin dolarını kişisel harcamalar, 1 milyar 218 milyon 997 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı çeyreğine göre %1,2 arttı
Ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2025 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,2 artarak 9 milyon 121 bin 152 kişi oldu. Ziyaretçilerin %24,3’ünü 2 milyon 219 bin 38 kişi ile yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.
Bu çeyrekte ülkemizde geceleme yapan ziyaretçilerin gecelik ortalama harcaması 99 dolar oldu. Yurt dışında ikamet eden vatandaşların gecelik ortalama harcaması ise 67 dolar oldu.
Turizm geliri ve ziyaretçi sayısı, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2025
Bu çeyrekte turizm geliri içerisindeki yeme içme harcamalarının payı %24,7, uluslararası ulaştırma harcamalarının payı %15,9, paket tur harcamalarının payı ise %13,1 oldu. Bir önceki yılın aynı dönemine göre paket tur harcamaları %20,8, yeme içme harcamaları %15,7 ve ulaştırma (Türkiye içi) harcamaları %8,9 arttı.
Ziyaretçiler %52,5 ile en çok “gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler” amacıyla geldi
İkinci sırada %26,7 ile “akraba ve arkadaş ziyareti”, üçüncü sırada ise %10,3 ile “alışveriş” yer aldı. Yurt dışı ikametli vatandaşlar ise ülkemize %65,7 ile en çok “akraba ve arkadaş ziyareti” amacıyla geldi.
Turizm gideri geçen yılın aynı çeyreğine göre %37,6 arttı
Turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre %37,6 artarak 2 milyar 448 milyon 212 bin dolar oldu. Bunun 1 milyar 907 milyon 35 bin dolarını kişisel, 541 milyon 177 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Turizm gideri ve yurt dışını ziyaret eden (yurt içi ikametli) vatandaş sayısı, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2025
Yurt dışını ziyaret eden vatandaşlar geçen yılın aynı çeyreğine göre %6 arttı
Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6 artarak 2 milyon 596 bin 225 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 943 dolar olarak gerçekleşti.
Hizmet Üretici Fiyat Endeksi, Mart 2025 Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) yıllık %37,94 arttı, aylık %2,25 arttı
H-ÜFE 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %2,25 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,78 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %37,94 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %55,70 artış gösterdi.
H-ÜFE ulaştırma ve depolama hizmetlerinde yıllık %30,09 arttı
Bir önceki yılın aynı ayına göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %30,09 artış, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %43,58 artış, bilgi ve iletişim hizmetlerinde %47,62 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %36,20 artış, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetlerde %48,78 artış, idari ve destek hizmetlerde %41,51 artış gerçekleşti.
H-ÜFE ulaştırma ve depolama hizmetlerinde aylık %2,20 arttı
Bir önceki aya göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %2,20 artış, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %2,70 artış, bilgi ve iletişim hizmetlerinde %1,92 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %2,96 artış, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetlerde %2,45 artış, idari ve destek hizmetlerde %1,72 artış gerçekleşti.
Ekonomik Güven Endeksi, Nisan 2025 Ekonomik güven endeksi 96,6 oldu
Ekonomik güven endeksi Mart ayında 100,8 iken, Nisan ayında %4,2 oranında azalarak 96,6 değerini aldı.
Bir önceki aya göre Nisan ayında tüketici güven endeksi %2,3 oranında azalarak 83,9 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %2,3 oranında azalarak 100,8 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %4,3 oranında azalarak 109,5 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %2,5 oranında azalarak 110,6 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %4,2 oranında azalarak 85,1 değerini aldı.
İşgücü İstatistikleri, Mart 2025 Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %7,9 seviyesinde gerçekleşti
Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 65 bin kişi azalarak 2 milyon 807 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puan azalarak %7,9 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %6,5 iken kadınlarda %10,6 olarak tahmin edildi.
İstihdam edilenlerin sayısı 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 391 bin kişi artarak 32 milyon 597 bin kişi, istihdam oranı ise 0,6 puan artarak %49,2 oldu. Bu oran erkeklerde %66,9 iken kadınlarda %31,9 olarak gerçekleşti.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı %53,4 olarak gerçekleşti
İşgücü 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 325 bin kişi artarak 35 milyon 404 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,4 puan artarak %53,4 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %71,6 iken kadınlarda %35,7 oldu.
Genç nüfusta mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %15,1 oldu
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,1 puan artarak %15,1 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %11,0, kadınlarda ise %22,6 olarak tahmin edildi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 43,7 saat oldu
İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 0,3 saat artarak 43,7 saat olarak gerçekleşti.
Mevsim etkisinden arındırılmış atıl işgücü oranı %28,8 oldu
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %28,8 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %17,9 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı %20,1 olarak tahmin edildi.
