Pandemi dönemiyle birlikte birçok şirket mevcut kadrolarıyla uzaktan çalışmaya devam ederken, yeni işe alımlarda da uzaktan çalışma kuralları geçerli oluyor. Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Bostancı ise uzaktan çalışma için mutlaka sözleşmenin imzalanması gerektiğine vurgu yaparak konuyla ilgili bilinmeyenleri açıkladı.
Birçok şirket her ne kadar uzaktan çalışma sistemini uygulasa da ne yazık ki buradaki kurallar işverenler ve çalışanlar tarafından tam olarak bilinmiyor. Oysa konuyla ilgili usul ve esaslar, 10.03.2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlandı. Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinde, uzaktan çalışmanın, işveren ve çalışan ilişkisi kapsamında hangi hükümlere dayalı olarak yapılacağı ile ilgili temel kurallar yer almakta. Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Bostancı, “İşverenlerin ya da çalışanların tek taraflı sözlü beyanlarıyla uzaktan çalışmaya geçme usulü bu yönetmelikle birlikte kaldırılmıştır. Taraflar yeni bir sözleşmeyle bunu düzenleyebileceği gibi mevcut iş sözleşmelerine ek yaparak da uzaktan çalışma ilişkisini düzenleyebilir. Yönetmelikte bu kapsamda; çalışma süresi, çalışanların kullanacağı materyallerin temini, iş sağlığı ve güvenliği konusu, verilerin korunması ile ilgili hükümler yer almaktadır. Yönetmelikte, kural olarak uzaktan çalışma ilişkisine ilişkin temel hususların çalışan ve işverenin mutabakatı çerçevesinde belirleneceği düzenlenmiştir” şeklinde konuştu. İşveren ve çalışanın; uzaktan çalışma sisteminde hangi mekânda nasıl bir çalışma sistemiyle ve ne kadar süreyle çalışılacağını ne zaman mola kullanılacağını birlikte belirleyeceklerini vurgulayan Bostancı; “Uzaktan çalışma sisteminde, çalışanın ve işin niteliği önemlidir. Bazı işlerde uzaktan çalışma, akşam saatlerinde veya gece saatlerinde olabilmektedir. Bununla ilgili herhangi bir engel bulunmamaktadır. Sadece çok tehlikeli sınıftaki birtakım istisnai işlerin uzaktan çalışmaya uygun olmadığı açıkça yönetmelikte ifade edilmektedir” dedi.
İş sağlığı ve güvenliği bilgilendirilmeli
Yönetmeliğe göre iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin nasıl alınacağını anlatan Bostancı; “Çok merak edilen iş sağlığı ve güvenliği önlemleri nasıl olacak sorusunun cevabı da yönetmelikte bulunmaktadır. İşyerinde olduğu gibi uzaktan çalışma sisteminde de işverenin çalışana iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim vermesi gerekmektedir. Uzaktan çalışma hangi mekânda yapılacaksa, oradaki riskler işveren tarafından veya görevlendireceği iş güvenliği uzmanı tarafından çalışana anlatılmalıdır. Bu kapsamda, iş yerindeki çalışmayla aynı bilgilendirme yükümlülüğü mevcuttur. Uzaktan çalışma sisteminde verilerin korunmasının kontrolü, daha çok çalışanlara bırakılmıştır. Bu anlamda kişisel verilerin korunması mevzuatı gündeme gelebileceği gibi iş, iş yeri ve ticari sırların da korunması gündeme gelmektedir.” ifadelerini kullandı.
Çalışanın masrafları sözleşmede belirtilmeli
“Çalışanın yemek ücreti, iletişim ve internet giderlerine katılım gibi masraflarından sağlanan tasarruflar uygulanmasına dair emredici bir düzenleme yönetmelikte bulunmamaktadır. Böylelikle çalışan ile işveren, bu giderlerin nasıl paylaşılacağı konusunda mutabakat sağlamalı ve bu konu sözleşmeye açıkça yazılmalıdır. Dolayısıyla yönetmelikte, çalışanın internet ya da iletişim giderleri işverence karşılanacaktır şeklinde bir hüküm yoktur ancak çalışanın bunu işverenden talep etmesi ve işverenin de kabul etmesiyle, sözleşme metnine bu durum işlenebilecektir. Aynı şekilde yol ve yemekle ilgili kısımlarla ilgili de tamamen çalışan ve işverenin özgür iradesi çerçevesinde sözleşmenin düzenlenebileceği ifade edilmektedir.” diyen Bostancı, işverenin zorlayıcı sebepler hariç olmak üzere çalışanı zorunlu olarak uzaktan çalışmaya zorlayamayacağının da altını çiziyor.
