Anadolu’da gazeteler kararıyor, televizyon kanalları eriyor. Anadolu basınının sorunları, ikinci kez TBMM’de

Geçtiğimiz hafta Saadet Partisi Grubu adına, Anadolu Basının sorunları ile ilgili bir Meclis Araştırma Önergesi verilmesi ve Genel Görüşme açılmasının ardından, bugün de CHP grubu adına Anadolu Basınının sorunları üzerine bir Genel Görüşme ve Meclis Araştırılması açılması talebi görüşüldü.

Ak Parti iktidarının açıkladığı son tasarruf tedbirleri ile birlikte resmi ilan gelirleri azaldığı, kamu kurumlarının gazete aboneliklerini yenilemedikleri ve iptal ettikleri için zor duruma düşen yerel basılı ve internet gazeteleri ile uydu kiralarını ödeyemedikleri için kapanan yerel televizyonlar ile ekonomik nedenlerle kapanan veya zor günler geçiren karasal radyo ve televizyonların sorunları, son iki haftada ikinci kez meclis gündemine taşındı.

Bugün saat:18.40’da CHP Grubu adına söz alan Eskişehir Milletvekili Gazeteci Utku Çakırözer, “Anadolu Medyası can çekişiyor. Yerel Gazeteler birer birer yayınlarına son veriyor. Kalanlar da yok olmamak için birleşmek zorunda kalıyor. İnternet Gazetelerinin durumu da yazılı gazetelerden farksız. Anadolu’dan yayın yapan bir yerel televizyondan TÜRKSAT, uydu kirası diye 8.250-10.000 bin $ aylık uydu kirası alıyor. Bir yerel tv kanalının, meşru yollarla aylık 300 bin lira kazanması da, ödemesi de mümkün değildir. Anadolu Basınının sorunlarının Meclis gündemine alınması ve araştırılmasını istiyoruz” dedi.

Saadet Partisi Grubu adına İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya, İYİ Parti adına Tekirdağ Milletvekili Selcan Taşçı Hamşıoğlu, DEM Parti adına Diyarbakır Milletvekili Cengiz Çandar söz aldılar ve Anadolu Basının sorunlarını dile getirdikten sonra CHP Grubunun gündeme getirdiği öneriyi desteklediklerini belirttiler.

CHP Grup önerisi üzerine son sözü Ak Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Hulki Cevizoğlu aldı. Milletvekili Cevizoğlu Anadolu Basınının sorunlarına değinmedi, var veya yok da demedi. Özetle; 40 yıllık gazeteci olduğunu, Anadolu Basını ile ilgili onlarca yıldır devam eden uygulamalar dışında yeni bir şey olmadığını, dolayısıyla Meclis araştırmasına gerek olmadığını ancak CHP Grubu adına Anadolu Basınının sorunlarını dile getiren Gazeteci Meslektaşı Utku Çakırözer ve Gazeteci diğer Milletvekilleri ile bir araya gelerek sorunları görüşebileceklerini ifade etti.

Anadolu Basının Sorunlarının Araştırılması ile ilgili CHP Grup Önerisinin gündeme alınıp alınmaması için oylamaya geçilmeden önce Meclis çoğunluğunun olup olmadığı ile ilgili yoklama alındı. Onar dakika ara ile iki defa alınan yoklamada Meclis çoğunluğunun olmadığı görülünce oylamaya geçilemedi ve Meclis Başkan Vekili Sırrı Süreyya Önder, yarın saat: 15.00’de yeniden toplanılmak üzere birleşime ara verdi.

Anadolu’da gazeteler kararıyor, televizyon kanalları eriyor…CHP’nin yerel basın için komisyon kurulsun teklifine AKP’den ‘gerek yok’ yanıtı.. Çakırözer: Gazeteden, haberden tasarruf olmaz! Gazetelerin abone ve ilan gelirlerinin kısıtlanması düzenlemesinden derhâl vazgeçin”

Kamuda tasarrufu öngören tasarruf genelgesi Anadolu’nun dört bir yanında zaten can çekişen yerel basını vurdu. Genelge kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarına gazetelere ilan ve abonelik yasağı getirildi. CHP genelge sonrası birçok şehirde yerel gazetelerin kapanma kararı aldığını, bazılarının ise birleşme adı altında yayınlarına son verdiğini belirterek, Anadolu basının yaşatılması için genelgenin yeniden düzenlenmesini istedi. CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, yerel basının sorunlarının araştırılması ve Anadolu basınına destek verilmesi için TBMM’de komisyon kurulmasını talep etti. Önerge üzerine konuşan AKP temsilcisi ‘komisyona gerek yok’ derken, MHP de söz almadı.

GAZETELER İÇİN ‘ÖLÜM FERMANI’

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Anadolu basınının yaşadığı sorunların araştırılması ve yerel basına destek verilerek kapanmaların önüne geçilmesi için TBMM’de araştırma komisyonu kurulmasını istedi. Çakırözer Meclis’te verdiği önergesinde Mayıs ayında yayınlanan tasarruf genelgesi ile kamu kurumlarının gazete aboneliklerinin iptal edilmesi ve ilan yasağı getirilmesinin de gazetelerin kapanmasına neden olduğunu belirterek, bu karardan vazgeçilmesini istedi.

Tasarruf genelgesindeki gazeteler ile ilgili düzenlemenin basın kuruluşlarını derinden etkilediğine dikkat çeken Çakırözer, şunları söyledi:

“Mayıs ayında tasarruf genelgesi yayımlandı. Yazlık, kışlık, uçan saraylarından, geçmediğimiz köprülerden, uçmadığımız havaalanlarından tasarrufa gitmeyenler emeklinin, emekçinin, memurun sırtına tasarrufu yüklediler. Bir de ne yaptılar? Kamu kurum ve kuruluşlarına günlük gazete alımını yasakladılar. Başka ne yaptılar? SGK tarafından basın kuruluşlarına verilecek ilan sayısını azaltan düzenleme getirdiler. İlan yayınlama rayiç bedeli 5 katına çıkarılarak gazeteler ilan alamaz hâle getirildi. Bu yapılanlar gazeteler için ölüm fermanıdır. Bunu ben söylemiyorum, Anadolu’nun dört bir yanında seslerini duyurmaya çalışan gazeteler söylüyor. İşte Akdeniz Gerçek gazetesi ‘Basının idam fermanı kaldırılmalıdır’ diyor.”

GAZETELER ‘ELVEDA’ DİYEREK KAPANIYOR

Çakırözer, genelgeyi protesto için yerel basının sayfa karattığını, birçok şehirde de gazetelerin kapanma kararı aldığını söyleyerek, “Tasarruf genelgesi sonrası birçok şehirde gazeteler ya son sayılarını çıkararak ya da başka gazetelerle birleşmek zorunda kalarak yayın hayatlarına veda ettiler, etmekteler. Ankara’da 24 Saat, Ticari Hayat, Anadolu, Güçlü Anadolu, Zafer gazeteleri 31 Mayısta kapandı. Ankara’da yerel gazete sayısı 9’dan 4’e düştü. Bartın’da 5’ten 2’ye, Nevşehir’de 2’den 1’e, Kırıkkale’de 4’ten 2’ye, Uşak’ta 3’ten 1’e. İzmir’in otuz beş yıllık Yeni Çeşme gazetesi ‘Elveda Çeşme’ diyerek kapandı. Birkaç gün sonra, Ordu’da 9 olan gazete sayısı 3’e düşecek. Balıkesir ve Çanakkale’de yerel gazeteler 1’inci sayfalarını kararttılar, dediler ki: ‘Kamu kurum ve kuruluşlarımızın çalışmalarını halkımıza haberdar edemediğimiz için özür dileriz.’ Kapkara çıktı gazeteler” dedi.

“Anadolu basını zaten uzun zamandır can çekişmekte” diyen Çakırözer, “Önce pandemi vurdu, arkasından kâğıt, kalıp, mürekkep başta olmak üzere tüm malzemelerin döviz cinsinden fiyatlarında olağanüstü artış yaşandı. Son yıllarda yüzlerce gazete kapandı. 2019 yılında bin 100 olan gazete sayısı bu genelgeden hemen önce 842’ydi. Şimdi, bu tedbirler sonrasında bu rakam 500’lere inecek” diye konuştu.

TELEVİZYON KANALLARI İNİM İNİM İNLİYOR

Anadolu’da yerel televizyon kanallarının da sorunlarına çözüm isteyen Çakırözer, televizyon kanalları için de destek isteyerek, şöyle konuştu:

“Siz sadece gazetelerin ipini çekmiyorsunuz, Anadolu’nun sesi olan yerel televizyonlar da inim inim inliyor. Her ay TÜRKSAT’a 10 bin dolar uydu kirası ve aplin ücreti ödemek zorundalar. Bir yıl önce ‘Aman, Erdoğan seçimleri kazansın’ diye doları 11 liraya sabitlemiştiniz ama şimdi yerel seçimleri de kaybedince acısını kimden çıkarıyorsunuz? Anadolu medyasından çıkarıyorsunuz! Bir yılda bu kanalların ödeyeceği para yüzde 200 artmış durumda. Hangi televizyon kanalı ayda 300-400 bin lira ödeyecek? Onu ödese hangi parayla muhabir çalıştırıp program hazırlayacak?”

İŞSİZ GAZETECİ ORDUSUNA YENİLERİ EKLENECEK

“Yerel basın Anadolu’muzda demokrasinin temel taşı, şehirlerimizin hafızası, sesi, gözü, kulağı” diyen Çakırözer, Anadolu basının önemine ilişkin de şu mesajları verdi:

“Çoğu zaman ana haberlerde hayretle izlediğimiz, Türkiye’yi sarsan haberlerin kaynağı aslında hep yerel basından gelmekte. Depremde, yangında, pandemide, selde olayı biz hep Anadolu’daki gazetecilerden alıyoruz. Şimdi, siz tasarruf yapacağız diye bu gazetelerin üç kuruş aboneliğine el koyduğunuzda, uydu giderlerini yüzde 200 artırdığınızda bu kurumlar nasıl yaşayacak? Yaşayamayacaklar! Ya kararacak yok olacaklar ya da birleşmeye zorlanacaklar ve Anadolu’da, ülkemizde, şehirlerimizde çok sesliliğe darbe vurulacak, şehirlerimizde yurttaşlarımız yerel ve merkezî idarelere karşı öz denetim hakkından mahrum kalacak, gazetecilerin iş ve aş kapısı kapanacak, işsiz gazeteci ordusuna binlerce yenisi eklenecek.”

“PLAKET DEĞİL, SORUNLARA ÇÖZÜM BEKLİYOR”

Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yapılan Anadolu Medya Ödülleri törenine de atıfta bulunan Çakırözer, “Bu iş öyle sarayda üç beş yandaşı çağırıp ‘Anadolu medyasına ödül veriyoruz.’ demekle çözülmüyor. Anadolu basını sizden plaket beklemiyor, acil sorunlarına çözüm bekliyor. Gazeteden, haberden tasarruf olmaz. Şehirlerimizde bizlerin de sesi olan gazetelerimiz yok olmasın, televizyonlarımız yok olmasın diyorsak bir an önce önlem alalım. Tasarruf genelgesindeki abone ve ilan gelirlerinin kısıtlanması düzenlemesinden derhâl vazgeçilmelidir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilan yayınlama zorunluluğu için belirlediği rayiç bedel makul seviyeye çekilmelidir. Televizyon kanallarının uydu bedelleri Türk lirasına çevrilmeli ve makul bedele indirilmelidir, bu bedellerin bir bölümünün yayınladıkları kamu spotlarıyla mahsuplaştırılmasına mutlaka imkân tanınmalıdır. Gelin Anadolu basını için Gazi Meclisimizde bir araştırma komisyonu kuralım, sorunlarını masaya yatırıp birlikte çözüm önerilerini geliştirelim. Gazetelerimizin, televizyonlarımızın yaşamasının önünü hep birlikte açalım” diye konuştu.