Gıda ve Beslenme Bienali’nde gıdalarda taklit ve tağşişi anlatan Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Tekin, dünya genelinde taklit ve tağşişin gıda endüstrisine zararının 20 milyar dolar olduğunu söyledi. Tekin, “Gıdayı dış etkenlerden koruyan ambalaj, güvenli gıdanın aracıdır. Ambalajlı gıda, otoriteden izinli gıdadır. Tüketici ambalajsız gıdaya prim vermemeli” dedi.
Bienalin “Taklit Nedir? Tağşiş Nedir? Denetimler ve Yaptırımlar” oturumunda Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Aziz Tekin, Gıdalarda Taklit ve Tağşiş’i anlattı
Gıda güvenliğinde sorumlu otoritenin Tarım ve Orman Bakanlığı olduğunu, ancak konunun birçok paydaşı olduğunu bildiren Tekin, taklit ve tağşişle tüketicinin aldatıldığını, sektöre güvenin azaldığını, haksız kazanç sağlandığını söyledi.
Bilinçli/kasıtlı Tağşişin temel amacının ekonomik kazanç olduğunu vurgulayan Tekin, bunlarda fiziksel, kimyasal ve biyolojik risk bulunmayabileceğini, sağlık riski taşımayabileceğini ancak bunun, o ürünün güvenli gıda olduğu anlamına gelmediğini kaydetti.
“Tüketici, ambalajsız gıdaya prim vermemeli”
Taklit ve tağşişin gıda endüstrisine zararının yaklaşık 20 milyar dolar olduğunu belirten Aziz Tekin, AB ve ABD’de bitkisel yağların tağşiş ürünlerde başı çektiğini, ülkemizde ise et ve et ürünleri olduğunu bildirdi. En fazla tağşiş yapılan gıdanın zeytinyağı olduğunu vurgulayan Tekin, taklit ve tağşişe karşı, etiket okuryazarlığının artırılması, marka değeri olan ürünlerin tercih edilmesi, şüphe halinde ALO 174 hattının aranması ve mutlaka ambalajlı gıda tüketilmesi gerektiğini söyledi. Tekin, “Ambalaj, güvenli gıdanın aracıdır. Ambalajlı gıda, otoriteden izinli gıdadır. Gıdayı dış etkenlerden korur, etiket gıdanın hikayesini anlatır, izlenebilirlik sağlanır. Tüketici, ambalajsız gıdaya prim vermemeli” diye konuştu.
2019’da 1 milyon 215 bin denetim yapıldı
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Laboratuvar Dairesi Başkanı Dr. Ali Torun ise, taklit ve tağşişi önlemeye yönelik gıda denetimlerine değindi. 2019’da yapılan 1.215 bin denetim sonucu, 16.429 idari para cezası (toplam 116.751.481 TL) uygulandığını, savcılığa 174 suç duyurusunda bulunulduğunu bildiren Torun, iller arası çapraz denetimlere de iki yıl önce başlandığını söyledi. Bu yıl başlatılan bir hafta süreli denetimlerde 80 binin üzerinde olmak üzere iki ayrı denetim gerçekleştirildiğini de vurgulayan Torun, cezaların artırılmasının söz konusu olduğunu da belirtti.
2012-2020 yılları arasında 1.486 firmaya ait 3.301 farklı parti ürünün kamuoyuna ifşa edildiğini açıklayan Ali Torun, ALO 174 Gıda Hattı’na 11 yılda 2 milyon 300 bin arama yapıldığını kaydetti. Zehirlenme olaylarının yarısının bildiriminin ALO Gıda vasıtasıyla geldiğini bildiren Torun, son olarak WhatsApp Gıda İhbar Hattı’nın açıldığının da altını çizdi.
“Mikrobiyotamızda 2 kiloluk bir evcil hayvan besliyoruz!”
“Probiyotikler ve Etiketlemesi” konulu bir sunum yapan Dr. Hakan Alagözlü, insan mikrobiyotasında 100 trilyon faydalı bakteri ve mantar (probiyotik) olduğunu belirterek, “Biz aslında iki kiloluk bir evcil hayvan beslemekteyiz. Biz onu iyi beslersek o da bizi iyi tutuyor. Yoksa mikrobiyotamız birçok hastalıklara davetiye çıkartıyor” dedi. Alagözlü, prebiyotiklerin probiyotiklerin besinleri olduğunu, probiyotiklerin aktivitesini artırdığını kaydetti.
Obez mikrobiyotanın diyetten daha çok enerji elde ettiğini vurgulayan Alagözlü, “Bu ne demek? Obezler ‘su içsem yarıyor’ derler, doğru! Obezler yedikleri yemekte yüzde 15 daha fazla kalori alıyor. Buna göre mikrobiyota çalışmaları var. Bakteri çeşitliliği fazla ise mikrobiyota sağlıklı, obezlerde çeşit sayısı az” diye konuştu.
Bir protobiyotik bakterinin bir hastalık üzerinde etkisini şuşun belirlediğini dile getiren Alagözlü, hangi bakterinin neye iyi geldiğini bilmek gerektiğini, her fermente gıdanın probiyotik gıda olmadığını söyledi.
Akılcı İlaç Kullanımı
Bienalin ilk gününde son konuşmacı, “Akılcı İlaç Kullanımı” sunumu ile Dr. Ömer Demir oldu.
İlaç kullanımlarında yanlışlara dikkat çeken Demir, akılcı ilaç kullanımının ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapıldığını bildirdi. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) bünyesinde akılcı ilaç kullanımı birimi olduğunu vurgulayan Demir, uygun olmayan ilaç kullanım şekillerini; çoklu ilaç kullanımı, ilaçların gereksiz ve aşırı kullanımı, rehberlere uygun olmayan ilaçların seçilmesi, yeni çıkan ilaçların hemen tercih edilmesi, gereksiz antibiyotik tüketimi, gereksiz vitamin tüketimi olarak sıraladı.
Demir, akılcı olmayan ilaç kullanımının, hastaların tedaviye uyumunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara direnç gelişmesine, tedavi maliyetlerinin artmasına neden olduğunu kaydetti.
“Tavuk dönerde tağşiş, sağlığı tehdit ediyor”
Bir soru üzerine tavuk dönerde tağşişe değinen Prof. Dr. Bülent Nazlı, “Tavuk zaten sabıkalı bir ürün. Ona çok özen göstermemiz gerekiyor” dedi.
TGDF Genel Sekreteri İlknur Menlik, Bakanlığın gıda denetimleri ve tağşişin ifşa edilmesinde ambalajlı gıdaların suçlandığını, oysa kayıtsız işletmelerde üretilen ürünlerin gözden kaçırıldığını dile getirdi. (Kaynak: Gıda Hattı)
