Kişi başı su ve atıksu… (Köşe yazısı 24.12.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com

Türkiye genelindeki belediye sınırları içinde ve Dünyada kişi başına ne kadar su tüketiliyor?
Belediyeler günlük ne kadar su çekiyor?
Çekilen suların ne kadarı barajlardan, kuyulardan, akarsulardan ve diğer kaynaklardan?
Bu çekilen suların ne kadarı arıtılıyor?
Bu suların belediye sınırları içindeki ve dünya nüfusuna oranı ne?
Peki kullanılan bu suların ne kadarı atık, kanalizasyona veriliyor?
Kanalizasyona verilen sular nereye gidiyor?
Kişi başı atıksu ne kadar hiç düşündünüz mü?
Önce, ilk soruların yanıtını vererek köşeye başlayalım.
Türkiye İstatistik kurumu tarafından tüm belediyelere uygulanan 2014 yılı Belediye Su İstatistikleri Anketi sonuçlarına göre 1 396 belediyeden 1 394’üne içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verildi. Belediyeler tarafından su kaynaklarından içme ve kullanma suyu şebekesine 5,2 milyar m3 su çekildi. Çekilen suyun %36’sı barajlardan, %27,2’si kuyulardan, %18,8’i kaynaklardan, %12,5’i akarsulardan ve %5,5’i göl, gölet veya denizlerden sağlandı.
İçme ve kullanma suyu şebekesine çekilen toplam 5,2 milyar m3 suyun 3 milyar m3ü içme ve kullanma suyu arıtma tesislerinde arıtıldı. Arıtılan suyun %95,5’ine konvansiyonel, %2,9’una gelişmiş, %1,6’sına ise fiziksel arıtma uygulandı.
İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun 2014 yılı itibariyle Türkiye nüfusu içindeki payı %91, toplam belediye nüfusu içindeki payı ise %97 olarak tespit edildi. İçmesuyu arıtma tesisleri ile hizmet verilen belediye nüfusunun oranı ise Türkiye nüfusu içinde %54, toplam belediye nüfusu içinde %58 olarak hesaplandı.
Belediyeler tarafından içmesuyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı 203 litre olarak hesaplandı. Üç büyük şehrimizde ise çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı İstanbul için 181 litre, Ankara için 211 litre, İzmir için 180 litre.
Peki, belediye atıksu İstatistikleri nasıl?
Yine Türkiye İstatistik Kurumu tarafından tüm belediyelere uygulanan Belediye Atıksu İstatistikleri Anketi sonuçlarına göre, 1 396 belediyeden 1 309’una kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Kanalizasyon şebekesi ile toplanan 4,3 milyar m3 atık suyun %44,6’sı denize, %44,2’si akarsuya, %2,8’i baraja, %2,2’si göl-gölete, %0,4’ü araziye ve %5,8’i diğer alıcı ortamlara deşarj edildi. Kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen 4,3 milyar m3 atık suyun 3,5 milyar m3ü atıksu arıtma tesislerinde arıtıldı.
Arıtılan atık suyun %41,6’sına gelişmiş, %33,2’sine biyolojik, %25’ine fiziksel ve %0,2’sine doğal arıtma uygulandı. Arıtılan atık suyun %50,5’i denize, %40,5’i akarsuya, %1,8’i baraja, %1,4’ü göl-gölete, %0,2’si araziye ve %5,6’sı diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.
Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun 2014 yılı itibariyle Türkiye nüfusu içindeki payı %84, toplam belediye nüfusu içindeki payı ise %90 olarak tespit edildi.
Atıksu arıtma tesisleri ile hizmet verilen belediye nüfusunun oranı ise Türkiye nüfusu içinde %64, toplam belediye nüfusu içinde %68 olarak hesaplandı. Belediyeler tarafından kanalizasyon şebekesi ile deşarj edilen kişi başı günlük ortalama atıksu miktarı 181 litre olarak hesaplandı. Üç büyük şehirde ise günlük kişi başı ortalama atıksu miktarı İstanbul için 230 litre, Ankara için 183 litre, İzmir için 214 litre..
Bilim adamlarının hesaplarına göre, denizlerdeki suyun hacmi 1 milyar 370 milyon kilometreküp. Kutuplardaki buzullarda 23 milyon kilometreküp tutuyor. Akarsular ve göllerde 250 bin, bir bu kadar kilometreküpte toprak altındaki su ile 1 milyar 393 milyon 500 bin kilometre karelik bir hacim su mevcut. Kısaca, bir yılda dünyaya 390 kilometreküp, yani 390 trilyon ton yağmur yağıyor.
Türkiye’deki su miktarları şöyle.
Ülkemizde m2’ye düşen yıllık ortalama yağış miktarı: 643 mm
Ülkemize düşen yıllık yağıştan elde edilen su miktarı: 501 Milyar m3
Depolayabildiğimiz yıllık toplam kullanılabilir su miktarı: 112 Milyar m3
Yeraltından çekebildiğimiz toplam su miktarı: 14 Milyar m3
Dünya genelinde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı:8000 m3 ve üzeri ise su zengini1000 – 2000 m3 arasında ise su sıkıntısı çeken1000 m3 ve altında ise su fakiridir.
Ülkelere Göre Kişi Başına Düşen Yıllık Kullanılabilir Su Miktarı: SURİYE 1.200 m3, LÜBNAN 1.300 m3, TÜRKİYE 1.430 m3, IRAK 2.020 m3 , ASYA 3.000 m3, BATI AVRUPA 5.000 m3, AFRİKA 7.000 m3, GÜNEY AMERİKA 23.000 m3,DÜNYA ORTALAMASI 7.600 m3
Bu rakamlarla, Dünyada su fakiri miyiz, yoksa su zengini miyiz siz değerlendirin.