Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, hazırlıkları uzun süredir devam eden Geri Kazanım Katılım Payı Yönetmeliğini yayımladı. Yönetmelikteki hüküm uyarınca marketlerde 25 kuruşa satılan plastik poşetlerin fiyatı, yüzde 22,58 oranında yeniden değerleme oranı tutarında artırılarak, 30 kuruşa çıktı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik, Resmi Gazete’nin 31 Aralık 2019 tarihli 4. Mükerrer Sayısından yayımlandı.
Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik hangi ürünleri kapsıyor?
Yönetmelik ile,
9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan tahsil edilecek geri kazanım katılım paylarının belirlenmesine, beyan edilmesine, tahsilatına ve izlenmesine,
Kanunun ek-1 sayılı listesindeki ürünlerden, plastik poşetler için satış noktalarınca, diğer ürünler için piyasaya sürenlerce/ithalatçılarca uyulacak hükümlere,
ilişkin idari ve teknik usul ve esaslar belirlendi.
Yurt içinde piyasaya arz edilen, 2872 sayılı Kanuna ek-1 sayılı listede yer alan ürünleri kapsayan Yönetmelik;
a) Tekrar kullanıma alınan ürünler, zati ihtiyaç kapsamındaki ürünler, imha edilerek tasfiye edilecek gümrüklü ürün ve eşyalar ile ihraç edilen ürünleri,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının münhasıran asli görevlerinde kullanmak, piyasaya arz edilmemek ve ticari amaç güdülmemek kaydıyla ürettikleri veya bağlı kuruluşlarına ürettirdikleri Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri ise kapsamıyor.
Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri için ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünleri için depozito uygulanan miktar açısından Yönetmelik hükümleri uygulanmayacak.
İlkeler, Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Piyasaya arz edilen ürünlerden tahsil edilecek geri kazanım katılım paylarının belirlenmesinde; Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler ile bu ürünlere karşılık gelen ücretlerin kullanılması esas olacak.
Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerden sadece yurt içinde piyasaya arz edilenlere geri kazanım katılım payı uygulanacak. Geri kazanım/geri dönüşüm yolu ile elde edilenlerden bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünler için de geri kazanım katılım payı alınacak.
Yönetmelik kapsamındaki ürünlerden plastik poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için ise piyasaya süren/ithalatçı gerçek veya tüzel kişilerden geri kazanım katılım payı alınacak.
Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin tedarik amaçlı üretilmesi halinde üreticilere bu ürünler için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmayacak. Tedarikçilerden temin edilen ürünlere kendi adını, ticarî markasını veya ayırt edici işaretini koymak ve kendini üretici/piyasaya süren olarak tanıtmak sureti ile piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişilerden geri kazanım katılım payı alınacak.
Serbest dolaşıma sokulmak sureti ile millileştirilen ürünler ithalatçı gerçek veya tüzel kişiler tarafından yurt içinde piyasaya arz edilmiş sayılacak ve ithalatçılardan geri kazanım katılım payı alınacak.
Tasfiye halindeki ürün ve eşyalardan yalnızca asli amacına uygun olarak kullanılmak üzere satış işlemi gerçekleştirilenler için geri kazanım katılım payı alınacak.
Piyasaya arz edilecek araçlar ile elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminde orijinal eşya/parça olarak kullanılan ve Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için araç ile elektrikli ve elektronik eşyayı piyasaya sürenler tarafından beyan yapılacak, ancak bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyecek.
Yönetmelik kapsamında yer alıp geri kazanım katılım payına tabi olan ürünlerden ambalajlı olarak piyasaya sürülenlerin birincil (satış) ambalajları için beyan yapılacak ancak bu ambalajlar için geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyecek. Bu ürünlerin birincil ambalajları haricindeki diğer ambalajları için geri kazanım katılım payı tahsil edilecek.
Depozito uygulaması
Depozito uygulamasına yönelik Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar haricinde gerçekleştirilen depozito uygulamaları Yönetmelik hükümlerinden muafiyet oluşturmayacak, iade işlemlerine ve mahsuplaşmaya konu edilemeyecek.
Kanunun ek-1 sayılı listesindeki plastik poşet, lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, ilaç, elektrikli ve elektronik eşya ile içecek ambalajı dâhil tüm ambalajlara yönelik olarak bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin tanımlayıcı ve açıklayıcı hususlar Bakanlıkça çıkarılacak usul ve esaslar ile belirlenecek.
Bitkisel yağ ve madeni yağların Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda hammadde olarak tedarik edilen bu ürünlerin ithalatçıları/üreticileri tarafından beyan yapılacak ancak hammadde olarak kullanılan bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyecek.
Bakanlığın görev ve yetkileri
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik iş birliği ve koordinasyonu sağlamakla, doğacak tereddütleri gidermekle, gerekli idari tedbirleri almakla,
Plastik poşetlerin özellikleri, ücretleri, satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile birlikte izleme, kontrol ve denetim işlemlerine yönelik usul ve esasları belirlemekle,
Kanunun ek-1 sayılı listesindeki ürünlere ve bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin tanımlayıcı ve açıklayıcı hususlara yönelik usul ve esasları belirlemekle,
Geri kazanım katılım payı beyannamelerinin verilmesine ve tahsilatına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılacak düzenlemelere görüş vermekle,
Yönetmelik ile getirilen düzenlemeler doğrultusunda yapılacak kayıt, izleme, kontrol ve/veya denetim faaliyetlerine ilişkin kriterleri belirlemek, düzenlemelerde bulunmak ve yürütmekle,
görevli ve yetkili olacak.
Piyasaya sürenlerin/ithalatçıların ve satış noktalarının sorumlulukları
Yönetmelik kapsamındaki ürünleri yurt içinde piyasaya arz edenler;
Piyasaya arz etmiş oldukları ürünleri Kanunun ek-1 sayılı listesi kapsamında sınıflandırarak, adet ve/veya ağırlık olarak tanımlayıp kayıt altına almakla,
Yönetmelik kapsamındaki ürünlere ilişkin geri kazanım katılım paylarını Kanunun ek-1 sayılı listesinde verilen ve her yıl güncellenerek Bakanlıkça ilan edilen birim ücretler üzerinden ödemekle,
Geri kazanım katılım paylarına ilişkin beyan ve ödeme işlemlerini Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara göre yerine getirmekle,
Plastik poşetlerin özellikleri, ücretleri, satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile birlikte izleme, kontrol ve denetim işlemlerine yönelik Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uymakla,
Yönetmelik kapsamında yer almayan bir ürünün ithalatı sırasında bu Yönetmeliğe tabi bir ürünün de ithalinin gerçekleştirilmesi halinde geri kazanım katılım paylarını ayrıca beyan etmek ve ödemekle,
Yönetmelik kapsamında piyasaya arz edilen ürünlere ilişkin bilgi ve belgeleri Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde Bakanlığa sunmakla,
Atık Yönetimi Yönetmeliği ile genişletilmiş üretici sorumluluğu kapsamında tanımlanmış olan ürün ve malzemelere yönelik yükümlülüklerini bu ürünlerin ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yerine getirmekle yükümlü olacaklar.
Ücretlendirme esasları
Yönetmelik kapsamında yer alan ürünler için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü, Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren söz konusu ürünlerin yurt içinde piyasaya arz edilmesi/ithalatın gerçekleşmesi ile başlayacak.
Geri kazanım katılım payının ödeme işlemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara göre yerine getirilecek.
Yönetmelik ile getirilen düzenlemeler doğrultusunda yapılacak kayıt, izleme, kontrol ve/veya denetim faaliyetleri, konusuna göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Bakanlıkça gerçekleştirilecek.
Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 2872 sayılı Kanunda öngörülen fiillere ilişkin müeyyideler uygulanacak.
Listede yer alan tutarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacak. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olacak.
1/1/2020 tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütecek.
Plastik poşet fiyatı 30 kuruş oldu
Yönetmelikteki “Bu listede yer alan tutarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır” hükmü uyarınca, marketlerde 25 kuruşa satılan plastik poşetlerin fiyatı, yüzde 22,58 oranında yeniden değerleme oranı tutarında artırılarak, 30 kuruşa çıktı.
30 kuruşun 18 kuruşu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na,12 kuruşu ise satıcı ile Hazine’ye aktarılacak. (Kaynak:Gıda Hattı)
