Çiğ Sütün Sözleşmeli Usulde Alım Satımına İlişkin Yönetmelik, 16 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmeliğe göre, çiğ sütün fiyatı; “Pazarlıkla, Çiğ sütteki koloni sayısı, somatik hücre sayısı, süt yağı ve protein oranlarını dikkate alarak kalite ve içeriğe göre, Pariteye göre, Ulusal Süt Konseyinin ilan ettiği tavsiye fiyatına göre” belirlenebilecek.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmelik ile “Sanayiye arz edilen çiğ sütün alım ve satımının sözleşmeli usulde yapılması, üretici/üretici örgütü ve alıcı arasında uyulması gereken kuralların belirlenmesi, üretim ve pazarlamada sürdürülebilirliğin sağlanması, arz talep dengesinin oluşturulması ve çiğ süt üretiminde izlenebilirliğin sağlanması” amaçlanıyor.
Çiğ süt üretimi yapan üreticiler veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütleri ile alıcılar arasında akdedilen çiğ süt alım satım sözleşmesi ile ilgili usul ve esasların belirlendiği yönetmeliğe göre, çiğ sütün alım satımına yönelik olarak imzalanacak sözleşmenin tarafları,
pazar garantisi ile endüstriyel ham madde için arz güvenliği sağlanması doğrultusunda ortak menfaat ekseninde uzlaşacaklar. Çiğ süt üretimi yapan çiftlikler ve işleyen endüstriyel tesisler çevresel kaynakların korunmasını sağlayacak ve çevre sağlığına uygun davranacaklar.
Çiğ sütün uygun işletme ve sağlıklı hayvanlardan elde edilmesi için alıcı ve üretici veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütü tarafından gerekli tedbirler alınacak ve Türk gıda mevzuatına uygun çiğ süt üretimi sağlanacak.
Üreticiler veya üretici örgütleri ile alıcılar arasında imzalanan sözleşmenin onaylı bir örneği, yedi iş günü içerisinde çiğ süt üretiminin yapıldığı yerdeki Bakanlık il/ilçe müdürlüğüne teslim edilecek. Sözleşme bilgileri beş iş günü içinde Bakanlıkça kullanılan süt kayıt sistemine kaydedilecek.
Sözleşme süresi altı aydan az, bir yıldan fazla olamayacak. Ancak tarafların anlaşarak sözleşmeden dönmesi halinde, altı aylık zorunlu asgari süre hükmü uygulanmayacak.
Teslim edilecek çiğ süt, hijyenik şartlara uygun olarak, sözleşmede belirtilen üretim yeri veya yerlerinde üretilecek. Taraflar mücbir sebepler ve veteriner hekim raporu ile belgelenen süt üretimini doğrudan etkileyen hayvan hastalıkları ile sütün gıda olarak tüketimine izin verilmeyen hayvan hastalığı tedavi süreçleri haricinde miktarı, kalitesi, teslim yeri, teslim şartları ve zamanı sözleşmede belirlenen çiğ sütü almak veya satmak zorunda olacaklar. Çiğ sütün alım satımının söz konusu şartlar dışında durdurulması halinde, taraflar için eşit miktarda uygulanacak ceza koşulu sözleşme ile belirlenecek.
Sözleşmede, teslim edilecek ve alınacak çiğ sütün dönemler itibari ile asgari ve azami miktarı, fiyatı, soğutma ve hizmet bedeli, kalite ve miktar primi, muayene ve kabul şartları ile çiğ süt alım satımıyla ilgili ödeme yöntemi belirtilecek. Üretici örgütleri, hesaplarına aktarılan çiğ süt bedellerini, üç iş günü içerisinde üyelerine ödeyecek.
Nakit avans veya çiğ sütün üretiminde kullanılan her türlü girdi, alıcı tarafından üretici/üretici örgütüne verilebilecek. Üreticiye kesif yem verilecekse süt/yem paritesi 1,3’ün altında olamayacak.
Çiğ sütün fiyatı; “Pazarlık ile, Çiğ sütteki koloni sayısı, somatik hücre sayısı, süt yağı ve protein oranlarını dikkate alarak kalite ve içeriğe göre, Pariteye göre, Ulusal Süt Konseyinin ilan ettiği tavsiye fiyatına göre” belirlenebilecek.
Sözleşmede, çiğ sütün kalitesinin belirlenmesi için analiz yapılması kararlaştırılabilecek.
Taraflar, sözleşmede aksi belirtilmedikçe sözleşme içeriğini veya koşullarını üçüncü kişilerle paylaşamayacak. Bakanlık, çiğ süt üretiminin planlanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla sözleşmelerdeki tüm bilgileri kullanacak, bu durum gizlilik ihlali sayılmayacak.
Çiğ sütü Yönetmelik hükümleri kapsamında sözleşmeli olarak almayan alıcılar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan ilgili cezai hükümler uygulanacak.
Yönetmelik yayımlanmadan önce yapılan çiğ süt alım satım sözleşmeleri, sözleşme sürelerinin bitimine kadar geçerli olacak.
