Yazılı medya, taşıt km, sinema, tiyatro..(Köşe yazısı 27.07.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Bugün toplumu yakından ilgilendiren 4 konudaki son verileri paylaşacağım. Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’ne bu konudaki desteği için teşekkür ediyorum.
***
Yazılı Medya..
Gazete ve dergi sayısı, 2018 yılında 2017 yılına göre %2,6 azalarak 5 bin 962 oldu. Bu yayınların %58,7’sini dergiler oluşturdu.
Gazete ve dergilerin tirajı, 2018 yılında 2017 yılına göre %17,6 azaldı. Ülkemizde 2018 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 1 milyar 368 milyon 287 bin 463 olup, bunun %94,2’sini gazeteler oluşturdu.
Türkiye’de 2018 yılında yayımlanan gazetelerin %91,3’ü yerel, %6,9’u yaygın (ulusal),%1,8’i ise bölgesel yayın yaptı. Dergilerin ise, %64,3’ü yaygın (ulusal), %31,4’ü yerel, %4,3’ü bölgesel yayın yaptı. Gazetelerin toplam tirajının %81,6’sı yaygın (ulusal), %17,6’sı yerel ve %0,7’sini bölgesel yayımlanan gazeteler, dergilerin ise %75,6’sı yaygın (ulusal), %20,9’u yerel ve %3,6’sını bölgesel yayımlanan dergiler oluşturdu.
Gazetelerin %29,6’sı haftalık, %28,2’si haftada iki-altı gün arası, %16,2’si aylık olarak yayımlandı. Dergilerin ise %24’ü aylık, %22,4’ü üç aylık, %15,9’u altı aylık olarak yayımlandı. Gazetelerin yıllık tirajının %87,1’ini günlük, %8,3’ünü haftada iki-altı gün arası, %2,3’ünü haftalık olarak yayımlanan gazeteler, dergilerin ise yıllık tirajının %56,3’ünü aylık, %11,4’ünü üç aylık, %10,2’sini iki aylık, %8,3’ünü haftalık yayımlanan dergiler oluşturdu.
Yayınlanan gazetelerin %87,8’i siyasi/haber/güncel, %2,2’si yerel yönetim, %1,9’u sektörel/mesleki içerikli olurken, dergilerin %17,5’i sektörel/mesleki, %13,8’i akademik, %8,5’i eğitim/sınav içerikli yayımlandı. Yayımlanan gazetelerin %10,4’ü, dergilerin ise %8,2’si ek verdi.
Basın İlan Kurumu’nun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre 2018 yılında resmi ilan ve reklam bedelleri %2,2 artarak 454 milyon 398 bin 951 TL oldu.
***
Taşıt-kilometre..
Türkiye’de 2017 yılında trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtları(1) tarafından 304 milyar 207 milyon kilometre yol katedildi. Toplam taşıt-km(2)‘nin %51,9’u otomobiller, %22,3’ü kamyonetler, %13,8’i kamyonlar, %4,4’ü minibüsler, %3,9’u motosikletler ve %3,7’si otobüsler tarafından yapıldı.
Türkiye’de 2017 yılında trafiğe kayıtlı toplam motorlu kara taşıtları sayısı bir önceki yıla göre %5,4 artarken toplam taşıt-km %8,3 artış gösterdi. Taşıt sayısı otomobillerde %6,3, minibüslerde %3,2, otobüslerde %0,7, kamyonetlerde %5,8, kamyonlarda %1,6 ve motosikletlerde %3,3 artarken, taşıt-km aynı taşıt cinsleri için sırasıyla %6,3, %10,1, %13,5, %10,6, %11,4 ve %4,7 arttı.
Taşıtların bir yılda yaptıkları ortalama kilometreler incelendiğinde; 2017 yılında sırasıyla otobüslerin 50 bin 141, kamyonların 50 bin 114, minibüslerin 28 bin 172, kamyonetlerin 18 bin 659, otomobillerin 13 bin 107 ve motosikletlerin 3 bin 817 kilometre yaptığı hesaplandı.
***
Sinema ve Tiyatro..
Türkiye genelinde sinema salonu sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %6,2 artarak 2 bin 858 oldu. Bu dönemde sinema salonlarındaki koltuk sayısı %4,2 artarak 342 bin 813 seyirci kapasitesine ulaştı.
Sinema seyirci sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %5,4 azalarak 64 milyon 772 bin 380 kişi oldu. Yerli film seyirci sayısı %3,4 artarak 39 milyon 195 bin 881 kişi olurken, yabancı film seyirci sayısı %16,4 azalarak 25 milyon 576 bin 499 kişiye ulaştı.
Gösterilen film sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %12,5 artarak 65 bin 501 oldu. Aynı dönemde gösterilen yerli film sayısı %19,3 artarak 30 bin 145 olurken, gösterilen yabancı film sayısı %7,3 artarak 35 bin 356 oldu.
Sinema salonu bulunmayan il sayısı 2018 yılında 2 oldu. Sinema salonu bulunmayan iller Ardahan ve Şırnak oldu.
Tiyatro salon sayısı 2017-2018 sezonunda, 2016-2017 sezonuna göre %6 azalırken, tiyatro salonu koltuk sayısı %9,5 arttı. Buna göre; 2017-2018 sezonunda tiyatro salon sayısı 736 olurken, tiyatro salonu koltuk sayısı 314 bin 479 oldu.
Sezonlar itibarıyla karşılaştırıldığında; 2017-2018 sezonunda, 2016-2017 sezonuna göre tiyatro salonlarında yapılan gösteri sayısı %6,6 artarak 33 bin 772 oldu. Tiyatro salonlarında yapılan yerli/telif eser gösteri sayısı geçen sezona göre %6,9 artarken, yabancı/çeviri eser gösteri sayısı %5,3 arttı.
Tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı 2017-2018 sezonunda, 2016-2017 sezonuna göre %4,8 artarak 9 bin 376’ya ulaştı. Tiyatro salonlarında oynanan yerli/telif eser sayısı geçen sezona göre %4,3 artarken, yabancı/çeviri eser sayısı %7,4 arttı. Tiyatro seyirci sayısı 2017-2018 sezonunda, 2016-2017 sezonuna göre %11,9 artarak 7 milyon 841 bin 353 oldu. Tiyatroda yerli/telif eser seyirci sayısı geçen sezona göre %7,8 artarken, yabancı/çeviri eser seyirci sayısı %26,7 arttı.
Sezonlar itibarıyla karşılaştırıldığında; 2017-2018 sezonunda, 2016-2017 sezonuna göre tiyatro salonlarında oynanan yetişkin eseri sayısı %6,6 artarken, oynanan çocuk eseri sayısı %3 arttı. Bu dönemde tiyatro salonlarında yapılan yetişkin eseri gösteri sayısı %4,7 artarken, çocuk eseri gösteri sayısı %8,6 artarak 16 bin 358 oldu. Aynı dönemde yetişkin eseri seyirci sayısı %14,2 artarken çocuk eseri seyirci sayısı %9,1 arttı.
