Verimli tarım arazileri OSB ya da rezidans, meyve bahçeleri de yazlık oldu

Tarım sektöründe “Yüzde 100 Türk Malı Makinelerini Üreten Marka” olarak tanınan LandForce Yönetim Kurulu Başkanı Cevat Kır, “Verimli tarım arazilerinin bulunduğu kıyı bölgelerine yaşanan yoğun göç, hızlı nüfus artışı ve buna bağlı konut ihtiyacının da artması, mirasla arazilerin çok küçük parçalara bölünerek atıl hale gelmesiyle kentlerde verimli arazilerin üzerinde sanayileşmenin artması sonucunda, verimli tarım arazilerimiz geri kazanılamayacak şekilde giderek yok oluyor. Sadece son 20 yılda ülkemizdeki tarım arazisi 26,83 milyon hektardan 23,81 milyon hektara geriledi” dedi.

Son yıllarda verimli tarım alanlarından geçen çevre yollarının yeni sanayileşme ve yerleşim alanları yarattığından tarım arazilerinin hedef haline geldiğine dikkati çeken Kır, “Yine verimli toprakların bulunduğu kıyılarımızda gelişen turizm sonucu meydana gelen yapılaşma da tarım arazilerinin yok olmasının en önemli nedenlerinden biri” diye konuştu.

Gerek sanayileşme gerek kentleşme gerekse de turizm için alternatif alanlar mevcutken, işlenebilir nitelikteki tarım arazilerinin tarım dışı amaçlarla kullanılmasının büyük bir savurganlık olduğuna dikkati çeken Cevat Kır, arazilerin tarım dışı kullanımının özellikle Çukurova, Gediz, Menderes, Tarsus ovaları, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Trakya’da yaygın olduğuna dikkat çekti.

Verimli bazı tarım arazileri tarım dışı amaçlarla kullanılırken, orman ve mera olarak kullanılması gereken 6 milyon hektar arazinin ise tarım amaçlı kullanıldığını söyleyen Kır, “Atalarımız dağlara, tepelere yerleşmiş. Ovaları tarım arazisi olarak kullanmış. Oysa bugün durum tersine döndü. Nüfus artışının yanı sıra, kırsaldan kente olan göçler, yerleşimlerin içinden veya yakınından geçen karayolları ve bunların çevresinde kurulan sanayi alanları, turizm, madencilik, kamu yatırımları ve yerleşim alanları, tarım arazilerinin geri dönüşümü olmayan şekilde elden çıkmasına yol açıyor” dedi.

“Tarım arazileri elden gidiyor”

Türkiye’nin 76,96 milyon hektar karasal alanıyla Avrupa’da Rusya’nın ardından en geniş karasal alana sahip ikinci ülke olduğunu söyleyen Kır şunları söyledi:

“Birinci ve ikinci sınıf tarım toprağımız yetersiz. 5,1 milyon hektar her türlü tarıma ve işlemeye elverişli birinci sınıf, 6,7 milyon hektar da işlemeli tarıma orta elverişli ikinci sınıf tarım toprağımız var. Tarım alanlarının şehirleşmesi ve sanayi tesislerine dönüştürülmesi tarım alanlarının azalmasındaki en büyük neden. Onlarca yıldır birinci sınıf sulamaya uygun tarım arazileri imara açılarak, sanayi ve yerleşim yerleri yapıldı. Tarım alanlarının amaç dışı kullanımında ilk sırayı sanayi alıyor. Sanayiyi, konut, turizm, madencilik ve ulaştırma amaçlı kullanımlar izliyor. Ülkemizde maalesef organize sanayi bölgeleri çoğunlukla verimli araziler üzerinde kuruluyor. Endüstriyel kuruluşların çevresindeki şehirleşme de üstün vasıflı tarım arazilerini niteliklerinin bozulmasına neden oluyor. Hızlı nüfus artışının konut ihtiyacını artırması, mirasla arazilerin çok küçük parçalara bölünmesine ve atıl hale gelmesine sebep olması, verimli araziler üzerinde kurulu kentlerde sanayileşmenin artması üzerine bu kentlere ve verimli kıyı bölgelerine yönelik yoğun iç göç, verimli tarım arazilerinin geri dönüşümü olmayan bir şekilde elde çıkmasına neden oluyor. Kıyılarda, meyve bahçeleri kesildi. Yerlerine yazlıklar inşa edildi. Ülkemizde verimli tarım arazileri OSB ya da rezidans, meyve bahçeleri de yazlık oldu” dedi.

Tarım arazilerinin korunması için öneriler

Şehir planlarının, ülke tarımının geleceği düşünülerek yapılması gerektiğini belirten Kır, verimli tarım arazilerinin korunması için şu önerilerde bulundu:

• Ayrıntılı toprak etütleri tamamlanmalı, ülke çapında arazi kullanım planı yapılmalı
• Neresi tarım, neresi turizm, neresi sanayi alanı olacak belirlenmeli
• Konut ihtiyacının karşılanması için tarım arazilerinin niteliklerine bakılmadan, alternatif alanların olup olmamasına dikkat edilmeden şehir planları yapılmamalı
• Tarım alanlarının imara açılması yerine mevcut yerleşim alanlarında kentsel dönüşüm projeleri yapılarak, insanların bu alanlarda ikamet etmeleri sağlanmalı
• Kontrol ve denetimle tarım arazileri üzerinde kaçak yapılaşma önlenmeli
• Tarım arazilerinde amaç dışı kullanım için izin verme sürecinde, alternatif arazi arama konusuna gerekli özen gösterilmeli.