Üretim üzerine..(Köşe yazısı 18.06.2018 Kayseri Star haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Geçtiğimiz bayramlarda olduğu gibi bu bayramda da kazalar, cinayetler ve diğer olaylar durdurulamadı. Umarım sizlerin bayramı şeker tadında, sağlıklı, huzurlu, mutlu geçmiştir.
Bugün, çok eleştirilen ‘üretimden uzaklaşıyoruz, ekonomi iyi gitmiyor’ iddialarına, Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım bazı üretim rakamlarını sizlerle paylaşmak istiyorum.
Devlet Destekli Tarım Sigortaları
Devlet destekli tarım sigortalarında toplam sigorta bedeli 2017 yılında yıllık %31,3’lük bir artış göstererek 30 milyar 303 milyon 347 bin 858 TL oldu. Branş ayrımında en yüksek yıllık artış ise %62,6 oranı ile küçükbaş hayvan hayat sigortasında. Arıcılık sigorta bedeli ise yıllık %1,7 azaldı. Poliçe sayısı yıllık %10,7’lik bir artışla 1milyon 598 bin 269 adet oldu.
Toplam prim tutarı %25,3 artışla 1milyar 628 milyon 553 bin 789, toplam devlet destek prim tutarı %24,4 artışla 864 milyon 417 bin 852, sigorta ettirilen alan %10,1 artışla 23 milyon 359 bin 656 dekar, sigorta ettirilen büyükbaş hayvan sayısı ve küçükbaş hayvan sayısı ise sırasıyla %43,7 ve %53,2 arttı. Toplam ödenen hasar bedeli branşlara göre incelendiğinde ilk sırayı 599 milyon 803 bin 400 TL bedel ile bitkisel ürünler, 145 milyon 947bin 27 TL bedel ile büyükbaş hayvan hayat sigortası, ödenen hasar bedeli nedenlerine göre ise 239 milyon 885 bin 393 TL bedel ile dolu olayı ilk sırayı aldı.
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım–ÜFE), 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,55 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,87, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,47 ve on iki aylık ortalamalara göre %10,48 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %0,45, ormancılık ürünlerinde %2,62 ve balıkçılıkta %2,08 azaldı.
Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %1,73, tek yıllık bitkisel ürünlerde %0,68 artış, çok yıllık bitkisel ürünlerde ise %6,53 geriledi. Alt tarım gruplarından; koyun ve keçi, bunların işlenmemiş süt ve yapağıları %4,37, canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %2,78 ve çeltik %2,65 artış, yağlı meyveler %0,59 aşağı indi. Mayıs 2018’de endekste kapsanan 82 maddeden; 6 madde bu ay endeks kapsamına girerken, 38 maddenin fiyatlarında artış, 26 maddenin fiyatlarında azalış, 12 maddenin fiyatlarında ise değişim olmadı.
Sanayi üretimi
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı)’nde, 2018 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %10,1, imalat sanayi sektörü endeksi %6,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %3,8 arttı. Madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %3,3, imalat sanayi sektörü endeksi %0,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,6 arttı.
Süt ve Süt Ürünleri Üretimi
Toplanan inek sütü, Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %17,5 arttı. Ticari süt işletmeleri içme sütü üretimi 142 bin 197 ton olarak gerçekleşti ve bir önceki yılın aynı ayına göre %13,9, inek peyniri 63 bin 385 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %14,9, moyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 5 bin 6 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %8,6 arttı. Yoğurt üretimi 101 bin 50 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %4,7, ayran üretimide 65 bin 104 ton ile %4,9 arttı. Ticari süt işletmelerinin topladığı inek sütü yağ oranı %3,5, protein oranı ortalama %3,2 olarak saptandı.
Su Ürünleri
Su ürünleri üretimi 2017 yılında bir önceki yıla göre %7,2 artarak 630 bin 820 ton olarak gerçekleşti. Üretimin %42,8’i deniz balıkları, %8,3’ü diğer deniz ürünleri, %5,1’i iç su ürünleri ve %43,8’i yetiştiricilik ürünlerinden oluştu. Avcılıkla yapılan üretim 354 bin 318 ton, yetiştiricilik üretimi ise 276 bin 502 ton. Deniz ürünleri avcılığı bir önceki yıla göre %6,9 artarken, iç su ürünleri avcılığı %5,1 azaldı. Yetiştiricilik üretiminin %37,6’sı iç sularda, %62,4’ü denizlerde. Deniz ürünleri avcılığı ile yapılan üretimde ilk sırayı %49’luk oran ile Doğu Karadeniz Bölgesi, %24,2 ile Batı Karadeniz, %14,8 ile Ege, %7,7 ile Marmara ve %4,3 ile Akdeniz Bölgesi aldı. Kişi başına ortalama balık tüketimi 2016 yılında 5,45 kg iken, 2017 yılında %0,7 artarak 5,49 kg olarak gerçekleşti.
Ciro Endeksleri
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2018 Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %25,2, bir önceki aya göre %3,5 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2018 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %25,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi bir önceki aya göre %3,8 çıktı. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2018 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %35,6, bir önceki aya göre %4,5 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, 2018 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %23,8, bir önceki aya göre %3,8 arttı. Hizmet ciro endeksi, 2018 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %23,6, bir önceki aya göre %1,2 arttı.
