DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye ekonomisini en iyi gösteren veri ve istatistikleri zaman zaman sizlerle paylaşıyorum. Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım son verilerden bazıları şöyle.
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım–ÜFE), 2017 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %1,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,48 ve on iki aylık ortalamalara göre ise %9,09 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %2,17 artış, ormancılık ürünleri %0,97 ve balıkçılıkta ise %6,23 azalış gerçekleşti.
Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; tek yıllık bitkisel ürünlerde %3,24, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %1,65 ve çok yıllık bitkisel ürünlerde %0,86 artış gerçekleşti.Alt tarım gruplarından; lifli bitkiler %15,76, tropikal ve subtropikal meyveler %5,28, çeltik %4,01 ve canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %3,25 artış gösterirken, yumuşak çekirdekli meyveler ve sert çekirdekli meyveler %7,21, yağlı meyveler %1,63 azalış gösterdi.
Tüketici güven endeksi
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre %2 oranında azaldı; Eylül ayında 68,7 olan endeks Ekim ayında 67,3 oldu.
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %2,9 oranında azalarak Ekim ayında 87 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi Eylül ayında 94,7 iken, Ekim ayında %4,5 oranında azalarak 90,4 değerine düşerken, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olanların bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %0,6 oranında artarak Ekim ayında 70,9 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin artmasından kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali endeksi %4,2 oranında arttı. Eylül ayında 20,2 olan endeks, Ekim ayında 21 değerine yükseldi. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali olmadığını düşünen tüketicilerin bir önceki aya göre azalmasından kaynaklandı.
Yurt dışı üretici fiyat endeksi
Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2017 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,12, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,17, bir önceki yılın aynı ayına göre %24,05 ve on iki aylık ortalamalara göre %20,74 artış gösterdi.
Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,25 artış, imalat sanayi sektöründe ise %0,12 artış olarak gerçekleşti. En fazla artış; %2,80 ile diğer mamul eşyalar, %2,75 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %1,98 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık, basım ve kayıt hizmetleri %2,00, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %1,33, gıda ürünleri %1,15 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2017 yılı Eylül ayında en fazla aylık ve yıllık artış enerji mallarında gerçekleşti.
Sanayi ciro endeksi
Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2017 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %25,1 ve imalat sanayi sektörü endeksi %26,6 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2017 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %2,5 ve imalat sanayi sektörü endeksi %0,8 arttı. İhracat birim değer endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,4 arttı. Bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %4,8 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %4,5, yakıtlarda %12,8 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %2 arttı.
İthalat birim değer endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,9 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %10,9, yakıtlarda %21,8 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %3,5 arttı.
Dış ticaret endeksleri
İhracat miktar endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,8 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %8, ham maddelerde (yakıt hariç) %16,7, yakıtlarda %21,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %9,5 arttı.
İthalat miktar endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %7, ham maddelerde (yakıt hariç) %6,8, yakıtlarda %12,3 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %2,7 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2017 Temmuz ayında 143,4 olan ihracat miktar endeksi %5,5 artarak, 2017 Ağustos ayında 151,3 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 Ağustos ayında 129,1 olan ihracat miktar endeksi %12,7 artarak, 2017 Ağustos ayında 145,4 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2017 Temmuz ayında 148,6 olan ithalat miktar endeksi %3,7 azalarak, 2017 Ağustos ayında 143 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 Ağustos ayında 127,4 olan ithalat miktar endeksi %8,6 artarak, 2017 Ağustos ayında 138,4 oldu.
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2016 yılı Ağustos ayında 113,1 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 6,4 puan azalarak, 2017 yılı Ağustos ayında 106,7 oldu.
