Üretim endeksleri (Köşe yazısı 16.09.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com

Son günlerde özellikle iktidar ve iktidara yakın olanlar Türkiye ekonomisinin iyi olduğunu söylüyor. Bu işin uzmanları ise tersini.
Yorum yapmadan Türkiye İstatistik Kurumu’nun bazı üretim endekslerini kaleme aldım.
-Süt ve Süt Ürünleri Üretimi
Toplanan inek sütü miktarı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,1 arttı.
Ticari süt işletmeleri tarafından içme sütü üretimi 96 bin 366 ton olarak gerçekleşti. 2014’e göre artış %7,5. İnek peyniri üretimi 51 bin 728 ton ,artış %3,2. Koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 3 bin 613 ton. Azalma %10,2.
Yoğurt üretimi 95 bin 234 ton. Azalma %2,6 azaldı. Ayran üretimi ise 53 bin 927 ton. Artış %26,5.
Ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü yağ oranı ortalama %3,4, protein oranı ise %3,2.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplanan inek sütü miktarı Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,8, bir önceki yılın aynı ayına göre %0,1 azaldı.
-Kümes Hayvancılığı Üretimi
Tavuk yumurtası üretimi Temmuz ayında bir önceki aya göre %7,4 arttarken, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,7 azaldı.
Kesilen tavuk sayısı Temmuz ayında bir önceki aya göre %1,9, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,2 azaldı. Temmuz ayında kesilen hindi sayısı ise bir önceki aya göre %10,5 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %5,6 arttı.
Tavuk eti üretimi Temmuz ayında bir önceki aya göre %1,4 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,7 arttı. Temmuz ayında hindi eti üretimi ise bir önceki aya göre %12 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %19,8 arttı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriye göre tavuk eti üretimi bir önceki aya göre %0,2 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre ise tavuk eti üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,6 arttı.
-Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi
Tarım ÜFE, 2015 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %1,81, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,92, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,30 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,37 artış gösterdi.
Aylık değişim, tarım ve avcılık ürünlerinde %2,07 ve ormancılık ürünlerinde %0,31 artış, balıkçılıkta ise %6,71 azalış olarak gerçekleşti.
Bir önceki aya göre değişim, tek yıllık bitkisel ürünlerde %0,55, çok yıllık bitkisel ürünlerde %5,34 ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler ana grubunda %1,67 artış olarak gerçekleşti.
Alt tarım gruplarından tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar %0,87, yağlı meyveler %2,98 ve canlı sığırlar ve bunlardan elde edilen işlenmemiş süt %1,63 artış gösterdi.
-İhracat-ithalat endeksi
İhracat birim değer endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %2,1 artarken, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %8,8, “yakıtlar”da %37,6 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %11,2 azaldı.
İthalat birim değer endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16,5 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %11,2, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %18,8, “yakıtlar”da %39,8 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %8,1 azaldı.
İhracat miktar endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %5,7 ve “yakıtlar”da %12,4 artarken, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %13,3 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %2,9 azaldı.
İthalat miktar endeksi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,3 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %2,1, “yakıtlar”da %2,5 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %9,4 artarken, “ham maddelerde (yakıt hariç)” %3,8 azaldı.
-Dış ticaret miktar endeksi
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2015 Haziran ayında 124,9 olan ihracat miktar endeksi %0,3 azalarak, 2015 Temmuz ayında 124,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2014 Temmuz ayında 137,3 olan ihracat miktar endeksi % 7,4 azalarak, 2015 Temmuz ayında 127,2 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2015 Haziran ayında 122,4 olan ithalat miktar endeksi %2,2 artarak, 2015 Temmuz ayında 125,1 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2014 Temmuz ayında 123,5 olan ithalat miktar endeksi %5,9 artarak, 2015 Temmuz ayında 130,7 oldu.
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2014 yılı Temmuz ayında 101,2 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2015 yılı Temmuz ayında da 107,8 oldu.
-Sanayi Ciro Endeksi
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2015 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,9, imalat sanayi sektörü endeksi ise %1,0 azaldı.
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2015 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %4,0 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %8,3 arttı.
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2015 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %7,0 ile enerjide gerçekleşti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2015 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %22,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu azalışı %18,7 ile diğer imalatlar ve %8,8 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı takip etti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2015 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %35,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı %25,8 ile tütün ürünleri imalatı ve %6,8 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı takip etti.
Ekonominin halini devletin istatistikleri ile size sundum. Doğru mu yanlış mı siz değerlendirin.