Üreticide mağdur, tüketici de.. (Köşe yazısı 15.04.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com

Başta emekli maaşları olmak üzere, insanların gelirleri giderek azalıyor,.
Buna karşın, temel harcamaların fiyatlarına yetişilmiyor.
Üretici ve tüketici kaybederken, mutlu azınlık, aracılar, tefeciler kazançlarına kazanç katıyor.
Hele seçim kararı alındıktan sonra, aday adayları ve adaylar derken gıda maddelerinin, meyve-sebzenin yanına yaklaşılmaz oldu.
Üretim bölgelerinde söylemesi ayıp, alıcı çıkmadığı, üretici satamadığı için ‘hayvan yemi’ olan patates, elma gibi meyve-sebzelerin bugün fiyatını kim bu kadar artırdı kimse bilmiyor.
Zaten piyasa denetiminin yetersiz olması sonucu, isteyen istediğini yapıyor.
En düşük kalitedeki meyve-sebze birinci kalite fiyatla satılırken, kesin imha edilmesi gerekenler bile raflarda tüketicinin önüne konuyor.
Ocak ayında yüzde 8,99 artan, Şubat ayında yüzde 0,72 gerileyen tarımda üretici fiyatları, Mart ayında yüzde 2,48 arttı.
Gıda ve alkolsüz içeceklerde Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 2,47, tarımda üretici fiyatları bu rakama çok yakın bir düzeyde yüzde 2,48 artış gösterdi. Tarımda Mart itibarıyla yıllık enflasyon, üretici fiyatlarında, gıda tüketici fiyatları 1,28 puan üzerinde gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içeceklerde Mart ayı itibarıyla tüketici fiyatları yıllık yüzde 14,12, tarımda üretici fiyatları yüzde 15,40 zamlandı.
Mart ayında tarımın genelinde üretici fiyatları (ÜFE) yüzde 2,48, tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 3,11, ormancılık ürünlerinde yüzde 0,67 artarken, balıkçılıkta yüzde 16,03 geriledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu konuda şunları söyledi.
“Haziran’da yüzde 0,18, Temmuz’da yüzde 0,73, Ağustos’ta yüzde 0,55 gerileyen tarımda üretici fiyatları, Eylül’de yüzde 2,29, Ekim’de yüzde 0,18, Kasım’da yüzde 0,15 arttı. Aralık ayında yüzde 1,30 gerileyen üretici fiyatları, Ocak ayındaki yüzde 8,99 artışın ardından Şubat ayında yüzde 0,72 düştü. Mart ayında tarımda üretici fiyatları yüzde 2,48 arttı.
Gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlar, Haziran ayında yüzde 0,36, Temmuz ayında yüzde 0,30, Ağustos ayında yüzde 0,89, Eylül’de yüzde 0,31, Ekim ayında ise yüzde 2,65, Kasım’da yüzde 0,24 yükseldi. Aralık ayında artmayan fiyatlar, Ocak ayında yüzde 3,52, Şubat ayında yüzde 2,59, Mart ayında yüzde 2,47 arttı.
Üretici fiyatları, Şubat ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde tarımın genelinde yüzde 15,40, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,65 arttı. On iki aylık ortalamalarda tarımda üretici fiyatlarındaki artış, gıdadaki yüzde 13,25 artışın 1,6 puan altında, yüzde 11,65 düzeyinde gerçekleşti.
Mart ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde, tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 15,59, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,36, ormancılık ürünlerinde 15,53, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 25,48, balıkçılıkta yüzde 8,38, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,41 artış görüldü.
Gıda ve alkolsüz içeceklerde, Mart ayında tüketici enflasyonu yüzde 2,47, Mart itibarıyla son bir yıllık enflasyon yüzde 14,12, on iki aylık ortalamalara göre enflasyon ise yüzde 13,25 olmuştu.
Tüketici fiyatları ise Mart ayında yüzde 1,19, Mart ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde yüzde 7,61, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,70 arttı.
Tarımda 2014’de yaşanan doğal afetler nedeniyle özellikle tahıllar ve meyvelerde bir üretim düşüşü oldu. Bu ister istemez fiyatlara yansıdı. Mart ayı itibarıyla son 3 yıllık döneme bakıldığında tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) yüzde 25,1 artış görüldü. Tarımda üretici fiyatlarındaki artış yüzde 20’de kaldı. Uzun dönemli bakıldığında çiftçinin ürettiği ürünlerin fiyatları genel enflasyonun altında kaldı ve mağdur oldu.
Bayraktar, bu konuyu da şöyle değerlendirdi.
“Mart ayında fiyatlar, ürün gruplarında, diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyvelerde yüzde 76,46, turunçgillerde yüzde 13,45, sebze ve kavun-karpuz kök ve yumrularda yüzde 6,45, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 4,93, tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 3,54 arttı. Yine Mart ayında fiyatlar, canlı sığırlar, mandalar ile bunlardan elde edilen işlenmemiş sütte yüzde 1,51, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 1,22, koyun ve keçiler ile bunların işlenmemiş süt ve yapağılarında yüzde 0,87, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 0,67, diğer çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünlerde yüzde 0,58, pirinç dışındaki tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlarda yüzde 0,33, lifli bitkilerde yüzde 0,17 artış gösterdi.
Fiyatlar, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 16,03, çeltikte yüzde 3,48, yağlı meyvelerde yüzde 1,83canlı kümes hayvanları ve yumurtada yüzde 0,32 geriledi.
İşlenmemiş tütünde ve içecek üretiminde kullanılan bitkisel ürünlerde fiyatlar değişmedi.
Ürün bazında Mart ayında fiyatlar sivribiberde yüzde 45, portakalda yüzde 30,29, kabuklu yer fıstığında yüzde 22,92, sardalyada yüzde 21,67 artarken, hıyarda yüzde 26,07, hamside yüzde 19,54, mezgitte yüzde 17,13 geriledi.”
Zaman zaman eleştirilen bu rakamlar bile, üretici ve tüketicinin ne kadar kaybettiğini, aracı ve fırsatçıların kazandığını ortaya koyuyor.
Bu yapılacak seçim artık fırsatçıların değil, halkın kazandığı bir seçim olsun.