Taşıt-kilometre ve katı yakıtlar..(Köşe yazısı 20.05.2020 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Bugün sizlerinde ilgisini çekeceği ‘taşıt kilometre istatistikleri’ ile Türkiye’nin katı yakıt istatistikleri’ndeki son rakamları  paylaşacağım.

***
Toplam taşıt-km 306 milyar 926 milyon olarak hesaplandı
Türkiye’de 2018 yılında trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtları tarafından 306 milyar 926 milyon kilometre yol katedildi. Toplam taşıt-km’nin %55,7’si otomobiller, %20,6’sı kamyonetler, %11,8’i kamyonlar, %4,3’ü minibüsler, %4,1’i motosikletler ve %3,5’i otobüsler tarafından yapıldı.
Toplam taşıt sayısı bir önceki yıla göre %2,9, toplam taşıt-km ise %0,9 arttı
Türkiye’de 2018 yılında trafiğe kayıtlı toplam motorlu kara taşıtları sayısı bir önceki yıla göre %2,9 artarken toplam taşıt-km %0,9 artış gösterdi. Taşıt sayısı otomobillerde %3,0, minibüslerde %1,9, kamyonetlerde %3,1, kamyonlarda %0,8 ve motosikletlerde %3,5 artıp otobüslerde %1,5 azalırken, taşıt-km’de ise otomobillerde %8,3 artış, minibüslerde %2,1 azalış, kamyonetlerde %6,8 azalış, kamyonlarda %13,9 azalış, motosikletlerde %7,4 artış ve otobüslerde %4,1 azalış gerçekleşti.
Otomobiller yılda ortalama 13 bin 776 kilometre yaptı
Taşıtların bir yılda yaptıkları ortalama kilometreler incelendiğinde; 2018 yılında sırasıyla otobüslerin 48 bin 826, kamyonların 42 bin 791, minibüslerin 27 bin 77, kamyonetlerin 16 bin 871, otomobillerin 13 bin 776 ve motosikletlerin 3 bin 960 kilometre yaptığı hesaplandı.
Otomobiller tarafından kat edilen mesafenin %47,8’ini dizel yakıtlılar yaptı
Otomobiller tarafından 2018 yılında kat edilen mesafe taşıtların yakıt türlerine göre incelendiğinde; toplam taşıt-kilometre’nin %47,8’si dizel, %33,4’ü LPG ve %18,8’i benzin yakıtlı otomobiller tarafından yapıldı.
En fazla mesafe 12 yaş ve üzeri taşıtlar tarafından kat edildi
Türkiye’de 2018 yılında kat edilen toplam mesafe taşıtların yaş gruplarına göre incelendiğinde; en fazla yol %31,5’lik oranla taşıt filosunun %45,3’ünü oluşturan 12 yaş ve üstü taşıtlar tarafından yapılırken, bunu sırasıyla, %29,7 ile 0-3 yaş, %24,6 ile 4-7 yaş ve %14,2 ile 8-11 yaş gurubu taşıtlar takip etti. Bu oran otomobillerde 12 yaş ve üstü otomobiller için %33,9, 0-3 yaş için %31,6, 4-7 yaş için %23,5 ve 8-11 yaş için %11,0 oldu.
Muayeneye giren taşıtların %64,8’i muayeneye bir kez tabi tutuldu
Türkiye’de 2018 yılında 8 milyon 870 bin 625 taşıt muayeneye tabi tutuldu. Taşıtların %64,8’i muayeneye bir kez girerken, %34,2’si iki, %0,8’i üç ve %0,2’si ise dört ve üzeri sayıda muayeneye tabi tutuldu. Muayeneye giren toplam taşıt sayısı 2018 yılında 2017 yılına göre %6,6 arttı. Bu artış otomobillerde %8,2, kamyonetlerde %6,5, motosikletlerde %4,6, minibüslerde %2,5 olurken, otobüslerde %1,1 ve kamyonlarda %0,8 azalış gerçekleşti.

***

Katı Yakıtlar

Linyit üretimi Mart ayında 4 milyon 983 bin 21 ton olarak gerçekleşti
Linyit satılabilir üretimi bir önceki aya göre %1,0, Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,2, bir önceki yılın aynı ayına göre %21,1 azaldı.
Taşkömürü üretimi Mart ayında 101 bin 172 ton olarak gerçekleşti
Taşkömürü satılabilir üretimi Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,3 artarken, bir önceki aya göre %1,6 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %6,7 azaldı.
Taşkömürü koku satılabilir üretimi bir önceki aya göre %7,1 ve Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %0,6 artarken, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8 azaldı.
Taşkömürü ithalatı bir önceki aya göre %56,2 arttı
Taşkömürü ithalatı bir önceki aya göre %56,2, önceki yılın aynı ayına göre %13,4 ve Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,0 arttı.
Taşkömürü koku ithalatı bir önceki aya göre %19,8 artarken, Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %23,1 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %34,8 azaldı.
Ocak-Mart döneminde üretimin teslimatları karşılama oranı en yüksek linyitte gerçekleşti
Üretilen katı yakıtların teslimatları karşılama oranı⁽²⁾ Ocak-Mart döneminde %107,9 ile en yüksek linyitte gerçekleşti. Bu oran taşkömürü kokunda %84,6 iken taşkömüründe %3,2 olarak hesaplandı.
Taşkömürü ve linyit teslimatı en fazla termik santrallere yapıldı
Katı yakıtların teslimat yerlerine göre dağılımı incelendiğinde; Mart ayında taşkömürü teslimatının %56,0’ı termik santrallere, %21,6’sı kok tesislerine, %9,6’sı demir-çelik haricindeki sanayiye yapılırken, linyit teslimatının %87,2’si termik santrallere ve %9,7’si demir-çelik haricindeki sanayiye yapıldı. Taşkömürü kokununda ise en fazla teslimat %95,4 ile demir-çelik sanayine yapıldı.