Tarım sigortaları ve…(Köşe yazısı 04.07.2020 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Son yıllarda ekonominin Türkiye7de ve Dünyada iyi gitmediği ortada.
Hiç kimse yaşantısından, kazancından, işinden memnun değil.
Siyasiler sadece koltuk ve makamlarında daha çok kalma derdinde
Suni gündemler ve günlük politikalar insanları çileden çıkartıyor.
Ne siyasilere, ne basına ne de kişi ve kurumlara güven var.
Bugün Türkiye İstatistik kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım son verileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
***
Devlet Destekli Tarım Sigortaları
Devlet destekli tarım sigortalarında toplam sigorta bedeli %30,7 arttı
Devlet destekli tarım sigortalarında toplam sigorta bedeli 2019 yılında yıllık %30,7’lük bir artış göstererek 55 166 348 492 TL oldu. Branş ayrımında en yüksek yıllık artış %74,3 oranı ile küçükbaş hayvan hayat sigortasına aittir.
Toplam devlet destek prim tutarı %19 arttı
Toplam prim tutarı %19,3 artışla 2 447 064 788 TL olurken, toplam devlet destek prim tutarı da %19 artışla 1 275 313 836 TL olarak gerçekleşmiştir. Sigorta ettirilen alan (sera dahil) 2019 yılında %5,7 artış göstererek 26 149 859 dekar, sigorta ettirilen büyükbaş hayvan sayısı ve küçükbaş hayvan sayısı ise sırasıyla %22,6 ve %52,6 arttı.
Toplam ödenen hasar bedeli %15,5 arttı
Toplam ödenen hasar bedeli branşlara göre incelendiğinde ilk sırayı 753 642 871 TL bedel ile bitkisel ürünler, ikinci sırayı ise 292 935 767 TL bedel ile büyükbaş hayvan hayat sigortası almaktadır. Toplam ödenen hasar bedeli nedenlerine göre incelendiğinde ise 461 551 883 TL bedel ile dolu olayı ilk sırayı aldı.
***
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %6,17, aylık %0,69 arttı
Yİ-ÜFE (2003=100) 2020 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,69, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,89, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,17 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,74 artış gösterdi.
Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi yıllık %5,99 arttı
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %4,19 imalatta %5,99, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %9,40, su temininde %7,30 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %6,14, dayanıklı tüketim malında %13,04, dayanıksız tüketim malında %8,00 artış, enerjide %5,00 azalış, sermaye malında %11,57 artış olarak gerçekleşti.
Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi aylık %0,51 arttı
Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %1,05, imalatta %0,51, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %3,03, su temininde %1,08 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %0,55, dayanıklı tüketim malında %0,42 azalış; dayanıksız tüketim malında %0,15, enerjide %8,48, sermaye malında %0,83 artış olarak gerçekleşti.
Yıllık en yüksek azalış %55,59 ile ham petrol ve doğal gaz endeksinde gerçekleşti
Yıllık en fazla azalış; %55,59 ile ham petrol ve doğal gaz, %28,24 ile kok ve rafine petrol ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri %23,35, tütün ürünleri %22,64, diğer mamul eşyalar %19,53 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Aylık en yüksek azalış %5,14 ile diğer ulaşım araçları endeksinde gerçekleşti
Aylık en fazla azalış; %5,14 ile diğer ulaşım araçları, %3,14 ile kağıt ve kağıt ürünleri, %1,02 ile ana metaller alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %29,89, ham petrol ve doğalgaz %20,70, elektrik-gaz üretim ve dağıtımı %3,03 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
***
Tüketici Fiyat Endeksi
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %12,62, aylık %1,13 arttı
TÜFE’de (2003=100) 2020 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %1,13, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,75, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,62 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,88 artış gerçekleşti.
Yıllık en düşük artış %4,84 ile haberleşme grubunda gerçekleşti
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %6,32 ile eğlence ve kültür, %9,74 ile ev eşyası ve %10,66 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %22,41 ile alkollü içecekler ve tütün, %19,80 ile çeşitli mal ve hizmetler ve %14,95 ile konut oldu.
Aylık düşüş gösteren tek grup %1,60 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu
Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Haziran ayında azalış gösteren tek ana grup %1,60 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. En az artış gösteren gruplar ise %0,70 ile konut, %0,87 ile alkollü içecekler ve tütün ve %0,97 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %4,49 ile ulaştırma, %2,83 ile lokanta ve oteller ve %2,45 ile eğlence ve kültür oldu.
Haziran 2020’de, endekste kapsanan 418 maddeden, 71 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 57 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 290 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %11,95, aylık %1,86 arttı
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2020 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %1,86, bir önceki yılın Aralık ayına göre %5,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,95 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,42 artış gerçekleşti.
***
Hizmet Üretici Fiyat Endeksi
Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) yıllık %9,72, aylık %1,34 arttı
H-ÜFE (2017=100) 2020 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,34, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,57, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,72 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,18 artış gösterdi.
Ulaştırma ve depolama hizmetlerinde H-ÜFE yıllık %14,11 arttı
Bir önceki yılın aynı ayına göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %14,11, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %6,75, bilgi ve iletişim hizmetlerinde %5,82 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %3,40 azalış, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetlerde %11,16, idari ve destek hizmetlerinde %5,90 artış gerçekleşti.
Ulaştırma ve depolama hizmetlerinde H-ÜFE aylık %2,16 arttı
Bir önceki aya göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde %2,16 , konaklama ve yiyecek hizmetlerinde %0,23 , bilgi ve iletişim hizmetlerinde %2,00 artış, gayrimenkul hizmetlerinde %1,27 azalış, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetlerde %0,54, idari ve destek hizmetlerinde %0,95 artış gerçekleşti.
Yıllık en yüksek azalış %7,41 konaklama hizmetlerinde gerçekleşti
H-ÜFE sektörlerinden konaklama hizmetlerinde %7,41, seyahat acentesi, tur operatörü, diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili hizmetlerinde %6,87, gayrimenkul hizmetlerinde %3,40 azalış gerçekleşti. Buna karşılık posta ve kurye hizmetleri %25,03, depolama ve destek hizmetleri, taşımacılık için %23,51, bilimsel araştırma ve geliştirme hizmetleri %16,70 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Aylık en yüksek azalış %4,06 ile programcılık ve yayıncılık hizmetlerinde gerçekleşti
H-ÜFE sektörlerinden programcılık ve yayıncılık hizmetlerinde %4,06, reklamcılık ve piyasa araştırması hizmetlerinde %2,96, gayrimenkul hizmetlerinde %1,27 azalış gerçekleşti. Buna karşılık bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili hizmetleri %3,20, kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı hizmetleri %2,44, telekomünikasyon hizmetleri %2,28 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
