Ramazan, Ayran ve Süt.. (Köşe yazısı 27.06.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Ramazan ayının sıcak günlere gelmesi, su ve diğer içeceklere olan ilgiyi de artırdı.
Türkiye’de içecek tüketimine dair veriler, yaz aylarına denk gelen Ramazan’da uzun saatler boyunca oruç tutulmasına bağlı olarak ‘Milli içecek’ ayran tüketiminin de azaldığını gösterdi..
Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD), Meşrubatçılar Derneği (MEDER) ve Madensuyu Üreticileri Derneği (MASUDER) verilerine göre, Türkiye’de alkolsüz içecek tüketimi geçen yıl %4,7 büyüyerek 9 milyar litreye ulaştı. İçecek tüketimindeki büyümeye en büyük katkıyı paketlenmiş su sektörü yaparken, onu buzlu çay ve meyve suları takip etti.
Türkiye geçen yıl 3,3 milyar litre gazlı içecek, 4,2 milyar litre paketlenmiş su, 1,1 milyar litre meyve suyu ve yaklaşık 600 bin litre ayran tüketti. Meşrubat tüketiminin %37’sini gazlı içecekler oluşturdu.
Meşrubat tüketiminde hem Türkiye’de hem de Avrupa’da ilk sırayı kolalı gazlı içecekler alırken, Türkiye, tüketim miktarları açısından Avrupa’ya ve ABD’ye kıyasla paketlenmiş sular haricinde alkolsüz içecekler pazarında çok geride bulunuyor. Türkiye’de kişi başına gazlı içecek tüketimi yıllık ortalama 170 şişeyken, bu oran ABD’de 750 şişeye yaklaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ayran üretimi, 2014 yılında bir önceki yıla göre %6,92 artarak 598 bin 877 tona ulaştı. Ayran tüketiminde bu yıl, yaklaşık %7-8 artış bekleniyor.
Buna rağmen, ASÜD’ün belirlemelerine göre, Ramazan’da ayran tüketiminde düşüş yaşanıyor. Son 5 yıldır her Ramazan’da bir önceki yılın aynı dönemine göre ayran tüketiminde yaklaşık %20 düşüş görüldü. Bunda hava sıcaklığının mevsim normallerinin altında seyretmesi etkili oldu.
-Sahurda süt içerek tok kalın!
Sıcak yaz günlerine denk gelen Ramazan dönemini en sağlıklı geçirmek için sahurda süt içilmesini öneren Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman İnanç, Ramazan ayında beslenme konusundaki yanlış uygulamalara dikkat çekerek, sağlıklı bir oruç için mutlaka sahura kalkılması gerektiğini ifade etti. Sahurda mideyi daha geç terk eden, kan şekerini çok hızlı değiştirmeyecek besinlerin tercih edilmesini öneren İnanç, bir bardak sütün mide boşluğunu hissettirmeden insanı 5 saat tok tuttuğunun bilimsel olarak da kanıtlandığının altını çizdi.
Protein içeriği yüksek olan besinlerin midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktirdiğini vurgulayan İnanç, “Süt hem protein içeriği yüksek olan bir besin olması nedeniyle tokluk hissetmemize yardımcı oluyor hem de sıvı ihtiyacının karşılanmasına destek oluyor. Sütün bileşimindeki yağ midede uzun süre kalarak, tokluk duygusunun uzun sürmesini sağlıyor.” dedi.
-Antimikrobiyal direnç, halk sağlığı sorunu…
Tüm dünyada ve Türkiye’de giderek artan bir halk sağlığı sorunu olan antimikrobiyal direnç ulusal düzeyde izlenmeli. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından düzenlenen “Halk Sağlığı Uygulamalarında Veteriner Hizmetlerinin Rolü Sempozyumu” nda öne çıkan konular şöyle.
-‘Tek Sağlık’ bir çerçeve kavram olup, temelleri 19. yüzyıla dayanmaktadır. Bir patolog olan Dr. Rudolf Virchow 19. yüzyılda ‘zoonoz’ kavramını, bir veteriner hekim olan Calvin Schwabe ise veteriner epidemiyolojisi ve ‘tek tıp’ kavramını gündeme taşımıştır.
-‘Tek sağlık’ kavramının üç ana bileşeni insan, hayvan ve ekosistem sağlığı olup, tüm disiplinlerin ortaklaşa ve tamamlayıcı çalışması ile insan ve ekosistemi paylaşan diğer canlılar arasında bir ahenk durumu olarak tanımlanabilir.
-‘Tek sağlık’ kavramı tartışılırken, sağlığın bütün belirleyicileri (fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan) dikkate alınmalıdır.
-Günümüzde tek sağlık kavramı kapsamında insan sağlığı açısından zoonotik hastalıklar ve antimikrobiyal direnç öne çıkan konular arasındadır. Değişen çevre koşullarıyla birlikte, daha önce görülmeyen bazı zoonotik hastalıklar ortaya çıkarken, önceden varolan bazı zoonotik hastalıklar da tekrar gündeme gelmiştir. Yeni ve/veya yeniden önem kazanan enfeksiyon hastalıklarının %75’i hayvanlar veya hayvansal ürünlerden kaynaklanmaktadır.
-Antimikrobiyal direnç tüm dünyada ve ülkemizde giderek artan bir halk sağlığı sorunudur. Bu nedenle veteriner halk sağlığı ve gıda güvenliği konularında kamu ve sağlık çalışanlarının farkındalığının artırılarak, sektörler arasında ortaklık, eşgüdüm ve işbirliğinin güçlendirilmesi gereklidir. Aynı zamanda antimikrobiyal direnç konusunda ulusal nitelikte izleme sistemlerinin oluşturulması gerekmektedir. ‘Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü’ gibi konuya özel günlerde farkındalık çalışmalarına ağırlık verilebilir.
-Dünyada etkileri ile baş etmenin her geçen gün zorlaştığı afet durumlarında insan sağlığı, hayvan sağlığı ve tarım faaliyetlerinin sağlıklı sürdürülebilmesi için bütünsel bir yaklaşıma gereksinim vardır.”
Ramazan ayı, ayran, süt ve diğer içecekler ile antimikrobiyal direnç konusu böyle. Bilginiz olsun..
