MAAŞ YETMİYOR, YAN HAKLAR ŞART: ÇALIŞANLAR ENFLASYON KARŞISINDA ALTERNATİF DESTEK ARIYOR
Enflasyonun hızla arttığı, yaşam maliyetlerinin yükseldiği Türkiye’de çalışanların işverenden en büyük beklentisi maaş ve zam. Bu beklentinin yanında, işverenlerin sunduğu yan hakların da çalışan motivasyonunda büyük rol oynadığı görülüyor. Yemek, giyim, ulaşım, doğum/ölüm/evlilik yardımları, alışveriş çekleri ve eğitim, yaşam destekleri gibi yan faydalar hem aile bütçesine katkı sağlıyor hem de çalışan bağlılığını artırıyor.
Ancak rakamlar, bu alanda ciddi bir memnuniyet sorunu olduğunu gösteriyor. Türkiye’de ücret ve yan haklar politikalarından memnuniyet oranı yüzde 50’nin altında. Çalışanların önemli bir bölümü yan haklar konusunda ya yetersiz bilgiye sahip ya da var olan haklardan etkin şekilde faydalanamıyor.
“Yan Haklar Çalışanların Refahını Doğrudan Etkiliyor”
Atunis İK Yönetim Danışmanlığı Genel Müdürü Can Suntay, çalışanların yan haklardan haberdar olması ve bunları isteklerine göre verimli kullanabilmesinin önemli bir motivasyon kaynağı olduğunu belirtiyor. Suntay, “Bugün üretim hattından ofis çalışanına kadar yan haklar iş yaşamının önemli bir parçası. Fakat birçok çalışan, hangi haklara sahip olduğunu ya bilmiyor ya da nasıl verimli kullanacağını öngöremiyor. Bunun oranı yüzde 20 ile 50 arasında değişiyor” diyor.
Firmalar Maliyet Unsuru Olarak Görüyor
Şirketlerin yan haklara bakışı ise çoğu zaman motivasyon aracı olmaktan çok maliyet kalemi olarak şekilleniyor. “Çalışan bağlılığı için verilen yan faydalar, zamanla etkisini yitiriyor. Özellikle enflasyon dönemlerinde maliyet faktörü daha fazla öne çıkıyor” diyen Can Suntay, bu bakış açısını değiştirmek için dijital çözümler geliştirdiklerini söylüyor. Tabuları yıkacak yenilik ve farklı bakışları getirmek istiyoruz, işverenin yan haklara yatırım kararını çalışanın tercihi ve beklentilerine göre belirlemesini öne çıkarmak istiyoruz. İLO standartları gereği ücreti kullanma hürriyetinin ve tercih etme hakkının çalışanda olması gerekliliğini vurgularken bu pahalılıkta çalışanlara kendi bütçesini yönetme imkanı verilmesini istiyoruz.
Seçim Çalışanın Elinde
Atunis İK Yönetim Danışmanlığı’nın geliştirdiği Facilis yazılımı, çalışanlara maaş dışındaki yan faydalar bütçesini kendi önceliklerine göre değerlendirme imkânı tanıyor. “Esnek Ödül” modeli ile çalışan, yan haklar paketini kendi ihtiyacına göre düzenleyebiliyor. Ek bütçe varsa nasıl kullanacağına karar veriyor; yoksa mevcut haklar arasında barter yaparak istediği faydayı artırıp diğerini azaltabiliyor.
Aynı Maaşla Daha Yüksek Memnuniyet
Suntay’a göre aynı maaşla çalışan memnuniyetini artırmak mümkün. “Çalışana hangi yan hakkı ne zaman ve nasıl kullanacağına karar verme özgürlüğü tanındığında, hem kanuni muafiyetler hem de kurumsal indirimlerle mevcut bütçeyi daha verimli kullanabiliyoruz. Bu da kısıtlı kalan ücret artışlarının yanında bu alana yatırım imkanını şirketler için kolaylaştırırken, yatırım yoksa mevcut bütçe içinde kalınarak verimlilik, daha fazla mutluluk ve aidiyet sağlıyor.”
