Kadın çiftçilerimiz..(Köşe yazısı 04.11.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye’de son seçimlerde en çok tartışılan, partileri, liderleri, siyasetçileri zor durumda bırakan, gıda, meyve-sebze fiyatları, hayat pahalılığı oldu.
Türkiye ve insanlar üretimden giderek uzaklaşıyor.
Hazır ve kolay yaşamın yanı sıra tüketim ağırlıklı yaşama özenti ile işsizlik artıyor.
Köyler boşalıyor, meralar betonlaşıyor, kırsal kavramı bitiyor, bütün şehir oluyor.
Peki bunlar olurken, eken- biçen, tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar ne durumda?
Bu konuda acı gerçek şu: Tarımın yükünü kadınlar omuzluyor.
Yaklaşık 2,5 milyon kadın çiftçimiz, günde 16-17 saat çalışıyor, üretime omuz veriyor, ülkenin gıda güvencesini sağlıyor.
Kadın çiftçiler için senede 90 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sinin devlet tarafından ödenmesi başta olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık talep ediliyor.
Kadın çiftçilerin eğitiminin, tarımda modern tekniklerin uygulanmasını kolaylaştıracağı, verimliliği ve kaliteli üretimi artıracağı, ülke tarım ve ekonomisine en büyük katkıyı yapacağı tekrarlandı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda çalışanların yarıya yakınını kadınların oluşturduğunu belirterek, kırsalda çocukların bakımı ve ev işlerinin yanı sıra tarımın yükünü de kadınların omuzladığını, yaklaşık 2,5 milyon kadın çiftçinin, günde 16-17 saat çalıştığını, üretime omuz verirken, ülkenin gıda güvencesini sağladığına dikkat çekti.
Yaklaşık 5,5 milyon istihdam sağlayan, 82 milyon ülke nüfusunu, 5 milyonu aşkın sığınmacı, mülteci ve yabancıyı, 45 milyon turisti besleyen tarımın Türk ekonomisinin temeli olduğunu belirten Bayraktar ”tarımda çalışan 5 milyon 392 bin kişinin yüzde 45,2’si olan 2 milyon 438 binini kadınlar oluşturuyor. Kadının olmadığı her alan çorak bir toprak gibidir. Kadın çiftçilerimizi destekleyerek tarla, bağ ve bahçelerimizi yeşertmeliyiz” derken şunları söyledi.
Kadınların tarımdaki ağırlığı zaman geçtikçe artacak. Türkiye, tarımda verimliliği yakalamak istiyorsa işe kadın çiftçilere eğitim vermekle başlamalı. Kırsalda çalışma hayatında kadının yeri çok önemli. Tarımda kültürel işlemlerin iyi bir şekilde yapılması, hem bitkisel hem de hayvansal üretimde verimliliğin yakalanmasında en önemli unsurların başında kadınlar geliyor. Bundan dolayı, kadın çiftçilerimizin, geçmişten öğrendikleri geleneksel yöntemleri bırakmaları tarımsal üretime büyük katkı sağlayacaktır. Bunun en kestirme yolu kadın çiftçilerimizin eğitiminden geçer. Kadın çiftçilerimizin eğitimi, tarımda modern tekniklerin uygulanmasını kolaylaştıracak, verimliliği ve kaliteli üretimi artıracak, ülke tarım ve ekonomisine en büyük katkıyı yapacaktır. Tarımda verimliliği yakalamak istiyorsak kadın çiftçilerimizin eğitimine öncelik vermeliyiz.
TZOB olarak, 2012 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile çiftçi eğitimi, kadın çiftçi eğitimi, genç çiftçi eğitimi, sürü yönetimi elemanı eğitimi, tarım danışmanları eğitimi üzerine iş birliği protokolü imzaladık. Bu kapsamda, 2013-2018 yılları arasında “Kadın Çiftçi”, “Genç Çiftçi”, “Sürü Yönetimi Elemanı Benim”, “SGK Bilgilendirme”, “Güvenli Traktör Kullanımı”, “Tarım Danışmanları”, “Zirai Mücadele İlaçlarının Güvenli ve Sürdürülebilir Kullanımı”, “Bitki Sağlığı ile ilgili çiftçi eğitimleri”, “Ceviz Budama”, “Ziraat Odaları Otomasyon Sistemi”, “Mevzuat”, “Sulama” eğitimleri ve Ziraat Odalarının düzenlemiş olduğu eğitimler kapsamında toplam 560 bin kişiye eğitim verdik. Bunların 190 binini kadın çiftçilerimiz oluşturmuştur. Bu eğitimlerden “Kadın Çiftçi”, “Genç Çiftçi”, “Sürü Yönetimi Elemanı Benim”, “Zirai Mücadele İlaçlarının Güvenli ve Sürdürülebilir Kullanımı”, “Bitki Sağlığı” ile ilgili çiftçi eğitimleri devam ediyor.
Tarımdaki istihdamın en önemli sorunu kayıt dışılık. Tarımda çalışan 5 milyon 392 bin kişinin yüzde 46,5’i olan 2 milyon 509 bini ücretsiz aile işçisi konumundadır. Bu rakamın yüzde 78,7’si olan 1 milyon 919 bini kadınlardan oluşuyor. Tarımda, kadın işveren sayısı 2 binde, ücretli veya yevmiyeli kadın sayısı 273 binde, kendi hesabına çalışan kadın sayısı 244 binde kalıyor.
Tarımda çalışan kadınların ezici bir çoğunluğu olan yüzde 95,9’u primlerin yüksekliğinden dolayı kayıt dışı kalıyor, sosyal güvenlik kapsamına girmiyor. Kayıt dışılık oranı tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlarda yüzde 96,7’yi, işveren kadınlarda yüzde 100’ü, ücretli veya yevmiyeli çalışan kadınlarda yüzde 85,7’yi, ücretsiz aile işçisi olarak çalışan kadınlarda yüzde 97,3’ü buluyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin de yönetiminde yer aldığı Sosyal Güvenlik Kurumu’nda genelde çiftçilerin, özelde kadın çiftçilerin mağduriyetleri ve hak kayıplarının giderilmesi için büyük gayret gösteriyoruz. Kadın çiftçiler için senede 90 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sinin devlet tarafından ödenmesi başta olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık talep ediyoruz. Tarımda, mevcut sigorta primleriyle kayıt dışılığı önlenemez. Kadın çiftçilere tarım Bağ-Kur’un da ayrıcalık şart. Tarım Bağ-Kur prim ödeme gün sayısı, 2019 yılında 26’ya çıktı. 2023 yılında diğer sigortalılarda olduğu gibi 30 güne yükselecek. Kırsalda gelir seviyesi ülke gelir ortalamasının yüzde 31,3’ünde kalmaktadır. Ülkemizin en yoksul kesimi kırsalda yaşamaktadır. Bu şartlarda, çiftçimiz, 26 gün üzerinden, mevcut primini bile ödemekte zorlanırken 30 gün üzerinden primi ödemesi mümkün olmayacağından, prim gün sayısı 2008’de olduğu gibi 15 güne indirilmelidir.
Zor şartlarda çalışanlara kamuoyunda yıpranma payı olarak bilinen fiili hizmet tazminatı verilmektedir. Çalışma şartlarının zorluğu dikkate alınarak, çiftçilerimize çalıştıkları her yıl için sigorta gün sayılarına 90 gün (4 yıla 1 yıl hesabıyla) yıpranma payı ilave edilmelidir. Çiftçilerimize muafiyette geçen süreler için borçlanma imkânı verilmelidir. Sigortalı kadınlarda 3 çocuğa kadar, her çocuk için 2 yıl borçlanma imkanı bulunmaktadır. Kadınlarda sigortalı olmadan önce gerçekleşen doğumla ilgili de hizmet borçlanması yapabilmesi mümkün kılınmalıdır. Kadın çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için azami gayreti gösteriyoruz.”
