İş kazaları ve güvenlik… (Köşe yazısı 04.05.2015 Kayseri Star haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye iş kazalarında Avrupa birincisi, Dünya üçüncüsü.
Bu kazaların önlenmesi için bazı ciddi önlemler alındı. Ama uygulama yetmedi.
Hala, madenlerde, temizlik işlerinde, inşaatlarda, yollarda iş kazaları durmak bilmiyor.
Kısaca, Türkiye iş kazaları konusunda iyi bir karneye sahip değil.
Geçtiğimiz 10 yılda yaklaşık 11 bin işçi, iş kazalarında hayatını kaybetti.
En fazla işçi ölümü, inşaat sektöründe. Geçtiğimiz yıl 423 işçi inşaatlarda çalışırken, 298 işçi ise yüksekten düşerek yaşama veda etti.
Bu konuda alınan yasal önlemler kadar uygulamada eğitimin de çok önemli olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Sadece yasal düzenlemeler sorunu çözmüyor.
Tüm Dünyada örgütlü çalışanlarla iş kazaları, haksızlıklar, çalışma yaşamındaki korku, endişe ve kaygılar ortadan kaldırılmış.
Türkiye’de örgütlü çalışan sayısı parmakla gösterilecek kadar az.
Sendikalar güven vermiyor.
Taşeronlaşma ile sendikalı işçilerde azaldı.
Eğitimler yetersiz.
İnşaat sektöründe meydana gelen kazaların ilk sırasında yüksekten düşme var.
Malzeme düşmesi ve malzeme sıçraması ise çok yaşanan diğer kazalar.
Bu kazalarının sık görülmesinin temel nedeni, eğitimsizlik, ihmal, iş yerlerinde güvenlik önlemlerinin alınmaması, işverenin bu tür önlemleri maliyet olarak görmesi.
Standart bir iskele, uygun bir emniyet kemeri, kenar korumaları ya da en basitinden bir ağ gerilmesi bile düşmeleri önemli bir oranda engelleyebiliyor.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri meslek içine yayılmalı ve bu konudaki bilinç düzeyi, sektörde yer alan herkesi kapsayacak şekilde yükseltilmeli.
İş kazalarının yüzde 98’i insan hatasından kaynaklanıyor.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda işverenlere büyük görev düşüyor.
2013 yılında yürürlüğe giren 6331 Sayılı Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu, bir çalışanı dahi olsa tüm işverenleri ilgilendiriyor, işverene birçok yükümlülük getiriyor ve ağır cezai yaptırımlar öngörüyor. Bu kanuna bağlı olarak 23 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan değişikliklerin de, duyarlılığı artıracağına inanılıyor.
Yasal düzenlemeyle getirilen bazı değişiklikler şunlar:
İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her aykırılık için ayrı ayrı çalışan başına 500 lira, işin durdurulması nedeniyle işsiz kalanlara ücretlerini ödeme veya başka iş verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her çalışan için aykırılığın devam ettiği her ay için 1000 lira, çalışanlarına standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira ceza verilecek. Bu oran çalıştırılan kişi ve tehlike sınıfına göre %10 ile %200 arası arttırılarak uygulanabilecek.
Yeni kanuna göre, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay sonra kanundaki esaslara göre mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Bu alandaki denetimleri iş müfettişleri gerçekleştirecek. Bu hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine her bir çalışan için 500 lira idari para cezası verilecek.
Çatı Sanayici ve İşadamları Derneği (Çatıder) Başkanı Nazım Yavuz, İş Sağlığı ve Güvenliği açısından örnek bir uygulamada olması gerekenleri şöyle sıraladı.
İşyerinde iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri bulunmalı,
İşyerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulmalı,
İşyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmış ve güncelleniyor olmalı,
Çalışanlar işe başlamadan önce sağlık taramasından geçmeli,
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan çatı işlerinde çalışacaklar yaptıkları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu almalı,
İşyerleri acil durumlara karşı hazırlıklı olmalı, acil durum planı hazırlanmalı,
Çalışan alanlarda aktif (kişisel koruma) ve pasif (toplu koruma) emniyet tedbirleri alınmalı,
Çalışanların işlerine uygun emniyet donanımları bulunmalı.
Kazasız, belasız, ölümsüz, acısız bir iş ve çalışma dönemi olsun.
