Hane, tarım, sanayi, süt.. (Köşe yazısı 15.10.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Eminim bugün ele alacağım ilk konu oldukça ilginizi çekecek.

Böyle araştırmalar yeni yapılmaya başlandı.

Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım ‘Hanehalkı sorumlusu kadın olan haneler’ araştırması benimde ilgimi çekti.

***

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2018 yılı sonuçlarına göre; hanehalkı yönetiminden sorumlu olan fertlerin %80,5’ini erkekler, %19,5’ini ise kadınlar oluşturdu.

Türkiye’deki hanelerin %48,3’ü eşler ve çocuklardan oluşan çekirdek ailelerden, %16,5’i sadece eşlerden oluşan çekirdek ailelerden, %15,9’u tek kişilik hanelerden.

En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı %11,7 olurken, tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan çekirdek ailelerin oranı %6,3, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranı ise %1,3.

Hanehalkı sorumlusu erkek olan hanelerin %57,6’sı eşler ve çocuklardan oluşan çekirdek ailelerden, hanehalkı sorumlusu kadın olan hanelerin %47’si tek kişilik hane.

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2018 sonuçlarına göre; Türkiye’de ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 51 374 TL.

Ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, hanehalkı sorumlusunun cinsiyetine göre incelendiğinde ise; hanehalkı sorumlusu erkek olan hanelerde bu değerin 54 325 TL, hanehalkı sorumlusu kadın olan hanelerde ise 39 227 TL olduğu görüldü.

Türkiye’deki hanelerin toplam hane gelirinin %70’ini faaliyet geliri, %20,1’ini sosyal transfer geliri, %9,9’unu faaliyet dışı gelirler.

Hanehalkı sorumlusu kadın olan hanelerin toplam hane gelirinin %54,4’ünü faaliyet, %31,8’ini sosyal transfer geliri olurken bu oran hanehalkı sorumlusu erkek olan hanelerde sırasıyla %72,6 ve %18,1.

***

Tarım- ÜFE Eylül ayında %1,59 arttı
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım – ÜFE), 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %1,59, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,77, bir önceki yılın aynı ayına göre %17,27 ve on iki aylık ortalamalara göre %22,53 artış gösterdi.
Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %1,66, balıkçılıkta %1,95 artış, ormancılık ürünlerinde %1,91 azalış, gerçekleşti.
Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; çok yıllık bitkisel ürünlerde %8,85 artış, tek yıllık bitkisel ürünlerde  %0,04 ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %0,41 azalış gerçekleşti.
Alt tarım gruplarından; tropikal ve subtropikal meyveler %4,92, yumuşak çekirdekli ve sert çekirdekli meyveler %3,16, çeltik %2,73 ve canlı kümes hayvanları ve yumurtalar  %0,30 artış, canlı sığırlar, bunlardan elde edilen işlenmemiş süt %0,74 azalış gösterdi.
Eylül 2019’da endekste kapsanan 84 maddeden; 2 madde bu ay endekse girerken, 39 maddenin fiyatlarında artış, 37 maddenin fiyatlarında azalış, 6 maddenin fiyatlarında ise değişim olmamıştır.

***

Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 azaldı
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Ağustos ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %6, imalat sanayi sektörü endeksi %3,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,4 azaldı.
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Ağustos ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %9,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %2,7 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,9 arttı.

***

Ticari süt işletmelerince Ağustos ayında 777 bin 969 ton inek sütü toplandı
Toplanan inek sütü miktarı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,4 azaldı.
Ağustos ayında ticari süt işletmeleri tarafından içme sütü üretimi 112 bin 365 ton olarak gerçekleşti ve bir önceki yılın aynı ayına göre %13,1 azalış gösterdi. İnek peyniri üretimi 54 bin 439 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %10,4 azaldı. Koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 3 bin 301 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %12,6 arttı.
Yoğurt üretimi 107 bin 264 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %0,2 azaldı. Ayran üretimi ise 63 bin 802 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %3,9 azalış gösterdi.
Ağustos ayında ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü yağ oranı ortalama %3,4, protein oranı ise ortalama %3,2 olarak tespit edildi.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplanan inek sütü miktarı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,8 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış toplanan inek sütü miktarı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,6 azaldı.