Güncel istatistikler (Köşe yazısı 19.01.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Bugün sizlere Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım en güncel 4 verileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
İşgücü İstatistikleri
Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 501 bin kişi artarak 3 milyon 788 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,3 puanlık artış ile %11,6 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 1,3 puanlık artış ile %13,6 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 3 puanlık artış ile %22,3 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 1,4 puanlık artış ile %11,9 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 225 bin kişi artarak 28 milyon 870 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık azalış ile %47,5 oldu.Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 187 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 414 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %18,5’i tarım, %19,7’si sanayi, %6,7’si inşaat, %55’i ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,8 puan, inşaat sektörünün payı 0,9 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,6 puan, hizmet sektörünün payı 1 puan arttı.
İşgücü bir önceki yılın aynı dönemine göre 726 bin kişi artarak 32 milyon 658 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,6 puan artarak %53,7’e çıktı. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %73, kadınlarda 0,6 puanlık artışla %34,8’e yükseldi. Bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puan azalarak %33,7 oldu. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,6 puan artarak %22,4 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 64 bin kişi artarak 28 milyon 863 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı değişim göstermeyerek %47,4 oldu. İşsiz sayısı bir önceki döneme göre 58 bin kişi artarak 3 milyon 742 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,2 puan artarak %11,5 oldu. İşgücüne katılma oranı 0,2 puan artarak %53,6 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 38 bin, hizmet sektöründe 53 bin kişi artarken, inşaat sektöründe 26 bin, sanayi sektöründe ise 2 bin kişi azaldı.
İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla
İl düzeyinde hesaplamalarına göre; 2017 yılında İstanbul 970 milyar 189 milyon TL ve yüzde 31,2 ile en yüksek GSYH’ye ulaştı. 280 milyar 581 milyon TL ve %9,0 pay ile Ankara, 191 milyar 468 milyon TL ve %6,2 pay ile İzmir izledi. Son üç sırada 2 milyar 787 milyon TL ile Tunceli, 2 milyar 276 milyon TL ile Ardahan ve 1 milyar 812 milyon TL ile Bayburt yer aldı. Kişi başına GSYH’de, İstanbul 65 bin 41 TL ile ilk sırada yer aldı. İstanbul’u, 64 bin 659 TL ile Kocaeli ve 52 bin TL ile Ankara izledi. 14 bin 185 TL ile Şanlıurfa, 14 bin 80 TL ile Van ve 12 bin 729 TL ile Ağrı son üç sırada. İstanbul, sanayi sektöründe %29,0 pay ile en yüksek paya sahip oldu. Ankara %8,2 pay ile ikinci, İzmir %7,0 pay ile üçüncü sırada. %0,04 ile Iğdır, %0,02 ile Ardahan ve Bayburt illeri en düşük payı aldı.
Kurumsal Sektör Hesapları
Mali olmayan şirketler, toplam ekonomide yaratılan katma değere en fazla katkıyı yapan sektör. Mali olmayan şirketlerin oluşturduğu katma değer, yıllar itibarıyla artış eğiliminde. 2017’de toplam katma değerin %58,4’ü bu sektör tarafından üretildi. Daha sonra hanehalkı ile genel devlet takip etti. GSMH 2017’de bir önceki yıla göre %18,8 artarak 3 trilyon 64 milyar 141 milyon 76 bin TL oldu. Toplam gayrisafi tasarrufun GSYH’ye oranı 2017 yılında toplam ekonomi için %25,4 olarak hesaplandı. %10,4’ü hanehalkı, %9,4’ü mali olmayan şirketler, %3,5’i mali şirketler, %2’si genel devlet tarafından gerçekleştirildi.
Hanehalkı tasarrufunun kullanılabilir gelire oranı olarak tanımlanan tasarruf oranı, 2016 yılında %14,1 iken 2017 yılında %15 oldu. Toplam ekonominin borçlanmasının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’ya oranı 2016 yılında %3,8 iken, 2017 yılında %5,6 olarak saptandı.
Konut Satış İstatistikleri
Konut satışları 2018 yılında bir önceki yıla göre %2,4 azaldı. İstanbul 234 055 konut satışı ve %17 pay ile ilk sırada. 131 161 konut satışı ve %9,5 pay ile Ankara, 75 672 konut satışı ve %5,5 pay ile İzmir izledi. En az satış 159 konut ile Hakkari’de. Konutların 276 820 tanesi ipotekli, 1_098_578’si diğer satış türünde.
2018 Aralık’ta bir önceki yılın aynı ayına göre %2,9 oranında artarak 136 845 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 26 541 konut satışı ve %19,4 ile en yüksek paya sahip. Satış sayılarına göre İstanbul’u, 12 095 konut satışı ve %8,8 pay ile Ankara, 6 960 konut satışı ve %5,1 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu,13 konut ile Ardahan, 32 konut ile Hakkari ve 48 konut ile Bayburt. İpotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %79 oranında azaldı 7 148’e indi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %5,2 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 1 461 konut satışı ve %20,4 pay ile ilk sırayı aldı. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il %12,7 ile Edirne.
Diğer konut satışları Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre %31,1 oranında artarak 129 697 oldu. Diğer konut satışlarında İstanbul 25 080 konut satışı ve %19,3 pay ile ilk sıraya yerleşti. Diğer satışların payı %94,5. Ankara 11 315 diğer konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara’yı 6 565 konut satışı ile İzmir izledi. Diğer konut satışının en az olduğu il 12 konut ile Ardahan. İlk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %4,8 artarak 69 861. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı %51,1. İlk satışlarda İstanbul 13 723 konut satışı ve %19,6 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul’u 5 077 konut satışı ile Ankara ve 3 158 konut satışı ile İzmir izledi. İkinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %1 artış göstererek 66 984 oldu. İkinci el konut satışlarında da İstanbul 12 818 konut satışı ve %19,1 pay ile ilk sıraya yerleşti. Toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı %48,3 oldu. Ankara 7 018 konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara’yı 3 802 konut satışı ile İzmir izledi.
Yabancılara yapılan konut satışları 2018 yılında bir önceki yıla göre %78,4 oranında arttı. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2018 yılında ilk sırayı 14 270 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 7 938 konut ile Antalya aldı. Antalya’yı 2 720 konut satışı ile Bursa ve 2 133 konut satışı ile Ankara izledi. Yabancılara 2018 yılı Aralık ayında ise 4 560 konut satışı gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Aralık 2018’de ilk sırayı 2 170 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 744 konut satışı ile Antalya, 252 konut satışı ile Bursa, 251 konut satışı ile Ankara izledi.
Irak vatandaşları 2018 yılında Türkiye’den 8 205 konut satın aldı. Irak’ı 3 652 konut ile İran, 2 718 konut ile Suudi Arabistan, 2 297 konut ile Rusya Federasyonu ve 2 199 konut ile Kuveyt izledi. Aralık ayında ise Irak vatandaşları Türkiye’den 897 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 435 konut ile İran, 268 konut ile Suudi Arabistan ve 257 konut ile Rusya Federasyonu izledi.
Türkiye genelinde 2018 yılında, erkekler %57,4 pay ile 790 006, kadınlar %30,6 pay ile 421 286 konut sahibi olurken, %2 pay ile 26 877 konut kadınlar ve erkekler tarafından ortaklaşa alındı. İstanbul 65 166 konut satışı ve %15,5 payla Türkiye’de kadınlar tarafından en fazla konut satın alınan il oldu. İstanbul’da 128 221 konut erkekler tarafından alınırken, kadınlar ve erkekler tarafından ortak alınan konut sayısı 5_726 oldu. En az konut satışının gerçekleştiği iller kadınlarda 30 konut ile Ardahan, erkeklerde 112 konut ile Hakkari oldu.
