Göç, kütüphane, ar ge (Köşe yazısı 25.07.2019 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye’de ve Kayseri’de en çok konuşulan konulardan biri göçmenler, diğeri kütüphane.

Belediyeler eğitime destek vermek, Büyükşehir’de toplu ulaşımda okuma kültürünü geliştirmek için çeşitli kampanyalar yaptı ama amaca tam ulaşılamadı.

Güvenlik güçleri ise, halkın rahatsız olduğu, suç ve suçları çeşitlendiren mülteci, sığınmacı, düzenli-düzensiz göçmenler, misafirler gibi azınlıklara karşı kontrol, denetim, uygulamalarını aralıksız devam ettiriyor. Türkiye’ye çeşitli yöntemlerle girmeyi başaran, çoğu Avrupa ve diğer ülkelere gitmek isteyenlerin  yaşamları, kaçak yaşantıları, başlarına gelen olaylarda gündemden düşmüyor.

Bugün size Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım hem ‘Uluslararası göç istatistikleri’ hem de ‘Türkiye’deki kütüphaneler’, ‘Merkezi Yönetim Bütçesinden AR-GE Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar’la, ilgili son verileri paylaşacağım.

***

Uluslararası Göç İstatistikleri

Türkiye’ye göç edenlerin sayısı 2018 yılında bir önceki yıla göre %23,8 artarak 577 bin 457 kişi oldu. Bu nüfusun %52,7’sini erkek, %47,3’ünü ise kadın nüfus oluşturdu. Türkiye’ye yurt dışından gelen nüfusun 110 bin 567’si Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) vatandaşı iken 466 bin 890’ını yabancı uyruklu nüfus oluşturdu.

Türkiye’den göç eden kişi sayısı 2018 yılında bir önceki yıla göre %27,7 artarak 323 bin 918 oldu. Bu nüfusun %53,3’ünü erkek, %46,7’sini ise kadın nüfus oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 136 bin 740’ı T.C. vatandaşı iken 187 bin 178’ini yabancı uyruklu nüfus oluşturdu.

Türkiye’ye 2018 yılında göç edenlerin yaş grubu incelendiğinde, en fazla göç edenlerin %11,9 ile 25-29 yaş grubu olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %11,5 ile 20-24 ve %10,3 ile 30-34 yaş grubu izledi. Diğer yandan Türkiye’den göç eden nüfusun yaş gruplarına bakıldığında, en fazla göç edenlerin %15,7 ile yine 25-29 yaş grubu olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %13,2 ile 20-24 ve 30-34 yaş grubu izledi.

Türkiye’ye 2018 yılında göç edenlerin illere göre dağılımı incelendiğinde, 201 bin 957 kişi ile en fazla göç alan ilin İstanbul olduğu görüldü. İstanbul’u sırasıyla 71 bin 337 kişi ile Ankara, 36 bin 674 kişi ile Antalya, 22 bin 660 kişi ile Bursa ve 14 bin 671 kişi ile İzmir takip etti.

Türkiye’den göç eden nüfusun illere göre dağılımına bakıldığında ise 113 bin 430 kişi ile İstanbul’un en fazla göç veren il olduğu görüldü. İstanbul’u sırasıyla 28 bin 410 kişi ile Ankara, 18 bin 408 kişi ile Antalya, 16 bin 789 kişi ile Gümüşhane ve 13 bin 468 kişi ile İzmir izledi.

Türkiye’ye 2018 yılında gelen yabancı uyruklu nüfusun içerisinde ilk sırayı %23,6 ile Irak vatandaşları aldı. Bunu sırasıyla %9,6 ile Afganistan, %8,4 ile Suriye, %7,5 ile Türkmenistan ve %6,8 ile İran vatandaşları izledi.

 Türkiye’den göç eden yabancı uyruklu nüfusun içerisinde ilk sırayı %20,6 ile yine Irak vatandaşları aldı. Bunu sırasıyla %7,4 ile Azerbaycan, %7 ile Özbekistan, %5,4 ile Türkmenistan ve %4,9 ile İran vatandaşları takip etti.

***

Ülkemizde toplam 31 bin 451 kütüphane var

Türkiye genelinde 2018 yılında 1 milli kütüphane, 1 162 halk kütüphanesi, 598 üniversite kütüphanesi ve 29 bin 690 örgün ve yaygın eğitim kurumu kütüphanesi olmak üzere toplam 31 bin 451 faal kütüphane mevcut.

Milli Kütüphane’deki kitap sayısı,2018 yılında geçen yıla göre %3,8 artarak 1 milyon 463 bin 488’e, örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerindeki kitap sayısı %13,3 artarak 30 milyon 263 bin 384’e ve üniversite kütüphanelerindeki kitap sayısı %7,4 artışla 17 milyon 600 bin 15’e ulaştı, halk kütüphanelerindeki kitap sayısı ise %0,1 azalarak 19 milyon 966 bin 573’e düştü.

Halk kütüphanelerine kayıtlı üye sayısı 2018 yılında, 2017 yılına göre %29,1 artarak 2 milyon 840 bin 504 oldu. Aynı dönemde Milli Kütüphane kayıtlı üye sayısı %10,3 azalarak 23 bin 747 ve üniversite kütüphaneleri kayıtlı üye sayısı %2,6 artarak 3 milyon 912 bin 306 oldu.

***

AR-GE Faaliyetleri, Ödenek ve Harcamalar,

Merkezi yönetim bütçesi üzerinden gerçekleştirilen hesaplamalara göre 2018 yılında Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri için bir önceki yıla göre %21,6 artışla 13 milyar 24 milyon TL harcama yapıldı. Bu sonuca göre 2018 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı %0,35, merkezi yönetim bütçe harcamaları içerisindeki payı ise %1,4 oldu.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre ise 2019 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için tahsis edilen başlangıç ödeneği 15 milyar 597 milyon TL oldu. Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi indirim ve istisnalarının toplamı 2018 yılında 4 milyar 599 milyon TL oldu.

Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için ayrılan başlangıç ödenekleri sosyo-ekonomik hedeflere göre [Bilimsel Programların ve Bütçelerin Analizi ve Karşılaştırılması Sınıflaması (NABS)] sınıflandırıldığında, 2019 yılı için en çok ödenek %40,4 ile genel bilgi gelişimi (Genel Üniversite Fonlarından finanse edilen) için tahsis edildi. Bunu %34,4 ile savunma, %6,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,3 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %4 ile eğitim takip etti.