DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Yeterliğe Tabi Gelir Uzmanları Derneği’nin hazırladığı “Gelir Uzmanlığı Mesleği Değerlendirme Raporunda Gelir İdaresi Başkanlığında yeni bir sayfa açılması gerektiği vurgulandı.
Gelirler Genel Müdürlüğü yerine 2005 yılında kurulan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 10 yıl içinde tamamlanması hedeflenen dönüşümü henüz sağlanamadığı için sıkıntılara dikkat çekildi.
Raporda “Merkezde, Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı bulunuyor. Taşrada ise 29 ilde Vergi Dairesi Başkanlıkları, diğer illerde Defterdarlıklar kanalı ile vergi daireleri ve mal müdürlüklerinden oluşan bir organizasyon var. Vergi yönetimi organizasyonunun tekrar gözden geçirilerek yeniden yapılanması gerekiyor” denildi.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın kurulması ile birlikte personel yönünden de değişikliğe gidilerek personelin kariyer meslek olan gelir uzmanlarından oluşmasının hedeflendiği, bu kapsamda kurumun omurgasını oluşturan gelir uzmanı istihdamının hız kazandığı ancak gelir uzmanlığı mesleğine gereken önemin verilmemesi ve mesleğe kariyer dışı atamalar gibi nedenlerle gelir uzmanlarının yarıya yakınının büyük bir heyecanla başladıkları mesleklerini kısa sürede bıraktığının ifade edildiği raporda, bu dönüşüm sağlanamadığı için vergi yönetimi gibi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın personel yapısının da karmaşık bir hale geldiği belirtildi.
Raporda, “Taşra teşkilatlarında görev yapmasına ve merkez uzman sayılan kariyer meslek bulunmasına rağmen, hem merkez teşkilatlarında hem de taşra teşkilatlarında görev yapan gelir uzmanlığı mesleği taşra kariyer mesleği statüsünde sayılmaktadır” denilerek “Kariyer mesleklerde merkez-taşra ayrımı kaldırılmalıdır” önerisi yer aldı.
Hazırlanan raporda, nitelikli insan kaynağı yetiştirmekte ve istihdam etmekte yeterli birikime ve tecrübeye sahip olan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mesleki taassuptan kaynaklı sebep nedeniyle gelir uzmanlarının yetiştirilmesinde ve istihdamında zorlandığı açıklandı.
“Ne yazık ki doğru bilinen yanlışlar gelir uzmanlığı mesleği üzerinde kurumsallaşmış ve bürokratik oligarşi meslek üzerinde vücut bulmuştur.” denilen raporda şu ifadelere yer verildi:
Bu bakımdan mesleğe kariyer dışı atamalar son bularak uzmandan memur memurdan uzman yapılmaya çalışılan bu yanlıştan dönülmelidir. Kariyer mesleklerin taşrada görev yapmasından daha doğal bir şey olamaz ancak kariyer mesleğin merkezi taşrası da olmaz. Dolayısı ile Gelir İdaresi Başkanlığında görev yapan Devlet Gelir Uzmanı ve Yeterliğe Tabi Gelir Uzmanı kariyer kadrolarının birleştirilmesi ile idari etkinliğin önünün açılmış ve bürokrasi de azaltılmış olacaktır. Buradan hareketle hem insan kaynağının hem de Gelir İdaresi Başkanlığının etkinliğini ve verimliliğini artırmak için Yeterliğe Tabi Gelir Uzmanlarının görev tanımlarının yapılması ve yetkilerinin belirlenmesi gerekmektedir. Güçlü ve etkin bir Gelir İdaresi için rapor ile elde edilen sonuçları Cumhurbaşkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ile de paylaşarak açılacak bu yeni sayfaya Yeterliğe Tabi Gelir Uzmanları olarak elimizden gelen bütün gayretimizle katkı sunacağız.”
***
Eğitim Harcamaları
Türkiye’de eğitim harcamaları 2018 yılında 2017 yılına göre %21,6 artarak 214 milyar 637 milyon TL oldu. 2018 yılında bir önceki yıla göre eğitim harcamalarının en çok arttığı eğitim düzeyleri; %27,3 ile okul öncesi, %24,3 ile ortaöğretim oldu.
Eğitim harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı 2017 yılında %5,7 iken, 2018 yılında %5,8 oldu.
Türkiye’de 2018 yılında yapılan eğitim harcamalarının %72,9’u devlet tarafından finanse edildi. Eğitim harcamaları içerisinde hanehalklarının yaptığı harcamaların payı ise % 20 oldu.
Devlet kurumlarınca yapılan harcamaların %33,2’sini (51 milyar 050 milyon TL) yükseköğretim, %25,3’ünü (38 milyar 877 milyon TL) ortaöğretim oluşturdu. Özel kurumlarca yapılan harcamaların ise %43,3’ü (20 milyar 527 milyon TL) ortaöğretim, %30,3’ü (14 milyar 352 milyon TL) yükseköğretime yapıldı.
Öğrenci başına yapılan eğitim harcaması 2017 yılında 8 bin 111 TL olurken, 2018 yılında ise 9 bin 790 TL olarak gerçekleşti.
Eğitim düzeylerine göre değerlendirildiğinde, 2018 yılında öğrenci başına harcamanın en yüksek olduğu eğitim düzeyi 16 bin 248 TL ile yükseköğretim oldu.
Öğrenci başına toplam eğitim harcaması bir önceki yıla göre %20,7 arttı. Eğitim harcamalarının 2018 yılında 2017 yılına göre en fazla artış gösterdiği eğitim düzeyi ise %26,2 ile ortaöğretim oldu. Bunu %22,7 ile ortaokul takip etti.
