Henüz tam olarak tanımlayamasak da sosyal medya artık hayatın bir gerçeği. Özellikle gençler arasında gittikçe yaygınlaşan ve günden güne kullanım sıklığı artan bu teknoloji harikası yazılımlarla, gündelik yaşamda yapılan sıradan davranışların paylaşılmasından tutun da, hayata dair önemli bilgilere, oradan da felsefi tartışmaların tam ortasında yer alabildiğiniz bir mekan haline gelebiliyor.
Temellerinin sohbet odalarında atıldığı ve bireylerin belli ihtiyaçlarını –örneğin kendini ifade etme, kendini bir yere ait hissetme- karşıladığından kullanıcıları kendine bağlamayı başaran bu yazılımlar, öyle ki artık kişilerin “ben sosyalim, çünkü Facebook’ta 1600 arkadaşım var” demeye başlamasıyla tedirgin edici boyutlara ulaştığı düşünülebilir. Biz de bu bağlamda sosyal medya kullanıcılarının genel bir profilini ortaya koymak ve sosyal medya kullanımının biraz daha gençler arasındaki nedenlerini öğrenmek amacıyla bir çalışma gerçekleştirdik. Çalışmada özellikle en sık kullanıldığını düşündüğümüz sosyal medya araçlarından Facebook, Twitter, Foursquare, WhatsApp ve Instagram’a başlı başına yer verirken, sorduğumuz açık uçlu sorularla da katılımcıların genel fikirlerini öğrenme imkanı da bulduk.
İşte araştırmadan bazı bulgular…
Rekor Kullanım WhatsApp’ta.
Araştırmanın ilk bulgusu sosyal medya kullanım oranları ile ilgili. Araştırmaya katılan toplam 345 üniversite öğrencisinin WhatsApp kullanım oranı %85; %66’sı Facebook , % 60’ı Twitter , % 57’ si Instagram, % 42’si de Foursquare kullanmakta olduğunu bildirdi. Bu oranlar, WhatsApp’ı ilk sıraya yerleştirmiş görünüyor. Diğer yandan Facebook halen popülerliğini yitirmeden yarışa devam ediyor gibi görünüyor.
Kaç Saat?
Araştırmada katılımcılara günde kaç saat sosyal medya kullandıkları soruldu. Buna göre üniversite öğrencilerinin % 37’si 3 saatten; % 55’i 2 saatten fazla sosyal medyayı takip ediyor olduklarını belirttiler. Bir saatten fazla olarak değerlendirdiğimizde ise bu oran yüzde 70’lere kadar çıkmakta. Sosyal medya kullanıcılarının hemen hemen hepsi ise her gün mutlaka hesaplarını kontrol etmekte olduklarını belirtmişler…
Hangi Sosyal Medya Aracı Hangi Amaçla Tercih Ediliyor?
Araştırmada kullanıcıların hangi sosyal medya aracını hangi amaçla kullandıkları sorulmuş ve WhatsApp kullanıcıları daha çok haberleşmek için tercih ettiklerini, Instagram kullanıcıları daha çok fotoğraf paylaşımı için; Twitter kullanıcıları ise gündemi takip etmek ve düşüncelerini paylaşmak için tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Aynı zamanda gündemi takip etmek ve düşünce paylaşımında bulunmak için Facebook ve WhatsApp da iyi bir alternatif olarak görünmektedir. Alışveriş için en iyi sosyal medya alanı da Foursquare olarak belirtilmiştir.
Twitter ve Facebook’ta Sahte (Fake) Hesap Beklendiğinden Az!
Fake hesap oranlarına bakıldığında ise Twitter ve Facebook’ta sahte hesabı olduğunu belirten katılımcı sayısı her biri için yaklaşık % 6 . Tüm katılımcılar içerisinde en az bir sahte hesap olduğunu belirtenlerin oranı ise % 10’a yaklaşıyor. Diğer sosyal medya araçlarında sistemin getirdiği kontrol mekanizmalarının, sahte hesaba fırsat vermemekte olduğu düşünülmektedir. Bu noktada diğer sosyal medya yazılımlarının sahte hesap oranı oldukça düşük.
Erkekler ve Sosyal Medya
Araştırmada en dikkat çekici noktalardan birisi sosyal medyadaki erkek ağırlığı. Yapılan analizler sonucunda erkeklere ilişkin çarpıcı sonuçlar yer almakta.
Twitter’ı erkekler kızlardan anlamlı şekilde daha fazla kullandıkları; erkeklerin %70’e yakını, kızların ise % 57’sinin Twitter kullandığı bulunmuştur. Diğer sosyal medya araçlarında ise anlamlı bir fark olmadığı gözlenmektedir.
Buna rağmen erkeklerde facebook ve twitter kullanımının daha yaygın olduğu ve Facebook’ta fotoğraf paylaşımında yine erkeklerin üstünlüğü olduğu görülmektedir. Yapılan analizlere göre Facebook’ta erkekler, kızlara göre fotoğraf paylaşmayı daha fazla tercih ediyorlar. Bu oran Twitter’da da fotoğraf, alışveriş, gündemi takip etme ve düşüncelerini paylaşma açısından da aynı görünmekte…
Romantik İlişki Bağlamında Sosyal Medya
Katılımcılara aynı zamanda romantik bir ilişkileri olup olmadığı sorulmuş ve verilen cevaplara göre de değerlendirme yapılmıştır. Buna göre romantik ilişki yaşayanlar yaşamayanlara göre WhatsApp kullanımını daha fazla tercih etmektedirler.
Fake Hesap ile İlgili En İlginç Bulgu!
Araştırmadaki en ilginç bulgulardan birisi sahte hesap kullanımı konusunda. Buna göre toplam katılımcıların % 10’a yakınının en az bir sahte hesap kullandıklarını belirtmiştik. Bu katılımcıların % 35’e yakını romantik ilişkisi olduğunu belirtirken, diğer kısmı da romantik ilişkisi olmadığını belirtmiştir. Yine sahte hesap kullananların % 63’ünün erkek, 37’sinin ise kız olduğu ortaya çıkmıştır.
Profil Fotoğrafı Seçerken…
Gençlerden profil fotoğrafı seçerken herhangi bir şeye dikkat etmediklerini belirtenler çoğunlukta fakat profil resminin güzel, doğal ve kendini yansıtan bir resim olmasına, siyasi görüşünü yansıtmasına, mesaj içerikli olmasına ve duygu durumunu belirtmesini isteyenler hiç de azımsanacak kadar değil. Özellikle kadın katılımcılar güzel görünmekten, erkek katılımcılar siyasi görüşünü yansıtmasından yana..
Check IN or OUT?
Katılımcılardan erkeklerin %54’ü, kızların ise % 48 i check in (şuradaydım) yaptığını ifade etmiştir. Check in yapanlara nerelerde check in yaptığı sorulduğunda “orada bulunmanın önemli olduğunu düşündüğüm ve arkadaşlarımla gittiğim yerlerde” cevabını vermişlerdir.
Yeni nesil mobil telefon: Sosyofon
Katılımcılara sosyal medyaya en çok hangi elektronik kanaldan ulaşım sağladıkları sorulduğunda en çok cep telefonlarından girdiklerini belirtmişlerdir. Bu oran % 85. Diğer araçlara bakıldığında dizüstü bilgisayar %27, tablet %10. Bu durumda acaba akıllı cep telefonuna yeni bir isim bulsak adı sosyofon olabilir mi sorusuna kendimize sormadan edemedik, sizce?
Araştırma: Melikşah Üniversitesi Psikoloji Bölümü Ar. Gör. Osman AMİL, Öğrenciler; Büşra CÜCER, Tuğçe ERDEM, Fatma ÖZCAN, Teslime Merve ÖZTÜRK
