Gelir, yaşam ve sağlıkta durum.. (Köşe yazısı 09.10.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ

davutgulec@hotmail.com

Türkiye’de son gelir, yaşam ve sağlık araştırmaları ne durumda. Bugün köşede bunu ele aldım.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine göre; Türkiye’de ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2014 yılında 14 bin 553 TL iken, İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla, Ankara, 20 bin 446 TL ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri en yüksek bölge oldu. Bu bölgeyi, 19 bin 62 TL ile İstanbul Bölgesi ve 16 bin 935 TL ile İzmir Bölgesi izledi.
Ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin en düşük olduğu bölgeler 7 bin 233 TL ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt, 7 bin 570 TL ile Şanlıurfa, Diyarbakır ve 7 bin 901 TL ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari şeklinde sıralandı.
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1’e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. Gini katsayısı Türkiye’de 2014 yılı itibarıyla 0,391 iken, bu değerin en düşük olduğu bölgeler; 0,304 ile Zonguldak, Karabük, Bartın ve 0,308 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli izledi.
Gini katsayısının en yüksek olduğu bölgeler ise 0,413 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt) ve 0,412 ile Şanlıurfa, Diyarbakır takip etti.
En yüksek gelire sahip %20’lik grubun gelirinin en düşük gelire sahip %20’lik grubun gelirine oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı Türkiye genelinde 7,4 iken, bu değerin en düşük olduğu bölgeler 4,5 ile Zonguldak, Karabük, Bartın, 4,6 ile Kastamonu, Çankırı, Sinop.
Her bölge için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirin %50’si temelinde hesaplanan yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; %15,3 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt ve %14,4 ile İzmir.
Yoksulluk oranının en düşük olduğu bölgeler ise %6,3 ile Zonguldak, Karabük, Bartın ve %6,8 ile Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak bölgeleri.
Türkiye için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirin %50’si bazında hesaplanan yoksulluk sınırına göre, Türkiye’de yoksulluk oranı %15. Buna göre; yoksulların %16,1’i Şanlıurfa, Diyarbakır, %9,3’ü Mardin, Batman, Şırnak, Siirt, %8,4’ü ise Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde yer aldı.
Türkiye’deki yoksullar içinde en düşük paya sahip bölgeler ise %0,3 ile Zonguldak, Karabük, Bartın, %0,6 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Kastamonu, Çankırı, Sinop olarak sıralandı.

Türkiye Sağlık Araştırması, 2008 yılından itibaren iki yılda bir düzenli olarak gerçekleştirildi. Araştırma 2008 yılının Nisan ayında, 2010 ve 2012 yıllarının Nisan-Mayıs döneminde uygulanmışken, 2014 yılında Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) metodolojisi gereği Ağustos-Ekim döneminde uygulandı.

Bireylerin boy ve kilo değerleri kullanılarak hesaplanan vücut kitle endeksi incelendiğinde; 15 yaş ve üstü bireylerin %33,7’sinin fazla kilolu, %42,2’sinin normal kilolu, %4,2’sinin ise düşük kilolu olduğu tespit edildi. Cinsiyet ayrımında bakıldığında; kadınların %24,5’inin obez, %29,3’ünün ise fazla kilolu olduğu görüldü. Erkeklerde ise bu oranların sırasıyla, %15,3 ve %38,2 olduğu gözlendi.

Son 6 ay içinde, 0-6 yaş grubundaki çocuklarda en çok görülen hastalık türleri incelendiğinde; %41,9 ile üst solunum yolu enfeksiyonu ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla; %33,2 ile ishal, %10,8 ile kansızlık, %10,1 ile alt solunum yolu enfeksiyonu ve %9,3 ile ağız ve diş sağlığı sorunları izledi.
Son 6 ay içinde, 7-14 yaş grubundaki çocuklarda en çok görülen hastalık türleri incelendiğinde; %24,6 ile ağız ve diş sağlığı sorunları ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla; %13,8 ile göz ile ilgili sorunlar, %9,4 ile enfeksiyöz hastalıklar, %4,9 ile cilt hastalıkları ve %3,5 ile beslenme ile ilişkili hastalıklar izledi.

Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üstü bireylerde en çok görülen hastalık türleri incelendiğinde; %33 ile bel bölgesi problemleri ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla; %21,3 ile boyun bölgesi problemleri, %16,1 ile hipertansiyon, %12,1 ile alerji ve %11 ile depresyon hastalığı izledi.
Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üstü bireylerin %37,6’sı kan şekeri, %34,4’ü kolesterol ölçümü yaptırdı.

Son 12 ay içerisinde, yataklı tedavi hizmeti alan bireyler yaş grubuna göre incelendiğinde; %25,6 ile 75 yaş ve üstü bireyler ilk sırayı alırken, bunu %23,2 ile 65-74 yaş grubundaki bireyler takip etti.

Bireyler, %3,8 ile en fazla yatağa girme/kalkma veya sandalyeye oturma/kalkmada zorluk çekti. Bunu sırasıyla; %3,2 ile banyo yapma/duş alma ve %3 ile giyinme ve elbiselerini çıkarma izledi.