Kayseri Tarım il Müdürlüğüne bağlı ekipler, hHububat hasadının başlamasıyla birlikte tarla bitkileri ürünlerinin hasadının (buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, yulaf, çavdar, nohut, aspir vb.) zamanında, en az ürün kaybı ile tekniğine uygun olarak hasat edilmesini sağlamak ve bu sayede milli servet kaybınının önüne geçmek, biçerdöverlerle yapılan hasatta meydana gelen ürün kayıplarını ve hasarlarını en alt seviyede tutmak, eğitimsiz ve donanımsız biçerdöver hizmetleri verilmesinin önüne geçerek kamu düzeni ve kamu güveninin korunması amacıyla Kayseri İli Mülki hudutları içerisinde gerekli kontrolleri yapmak üzere İl ve İlçe Müdürlüklerimizde görevli toplam 73 teknik personel ile saha denetimlere devam ediyor.
Ülkemizin ekili alanlarının yaklaşık % 75-80′ ini tahıllar oluşturmakta ve bu alanın yaklaşık % 75-80’i, yani yaklaşık 20 milyon tonluk kısmı biçerdöverle hasat ediliyor. Hasatta fazladan oluşacak % 1’lik ürün kaybının 200 bin ton ürünün tarlada kalması demek. Bu da ülke ekonomisine yıllık maliyeti yaklaşık 400 milyon lira. Danede yaşanan kayıpla aynı oranda olmasa da sap ve samandada kayıplar meydana geliyor. Ülke hayvancılığı için en kolay üretilen kaba yem kaynağının sap ve saman olduğu göz önüne alındığında sap ve samanda oluşacak kayıpların ülke ekonomisine maliyeti çok yüksek.
Kayseri’de ise tahıl hasadının %90 ı biçerdöverlerle yapıldığı göz önüne alınırsa dekara yaklaşık 300 kg buğday alınan bir arazide %1 lik bir kayıp olması halinde 2019 yılı fiyatları ile dekarda 4 TL’lik maddi bir kayıp meydana geliyor. Biçerdöverle hasatta amaç, en az dane kaybı ile ürünün hasat edilmesi ve danenin temiz bir şekilde elde edilmesi. Hasat için uygun hava şartlarının belirlenmesinde bu husus daima göz önünde bulundurulması gerekiyor. Ülkemizin birçok bölgesinde hasat döneminde geceleri çiğ düşmekte ve sabah saatlerinde genellikle saat 9-10 gibi çiğ kalkıyor. Çiğ kalkmadan yapılacak hasatta, danelerin ayrılması zor olacağından dövme ünitesi vazifesini tam olarak yerine getiremiyor. Dövme ünitesi ile ayırma ve temizleme ünitesinde yığılmalara ve dolayısıyla ürün kayıplarının artmasına sebep oluyor. Sabahları çiğ kalktıktan sonra hasada başlanması, gece de çiğ düşmeden hasada ara verilmesi en doğrusu.
Dane kaybının önlenmesinde uygun hasat zamanının seçilmesinin yanında hasat olgunluğuna gelmiş danenin hasat edilmesi de bir o kadar önemli. Ürünün gerekli hasat olgunluğuna ulaşmadan hasat edilmesi, verimi azalttığı gibi kaliteyi düşüyor. Hasat zamanının gecikmesi durumunda ise başaktan dökülerek meydana gelen dane kaybında artış oluyor. Ayrıca serin iklim tahıllarında sapların kırılması veya yatması ile önemli oranda dane kaybı meydana geliyor. Buğday gibi serin iklim tahıllarının birçoğunun hasadında danedeki nem oranının % 12-14 arasında (en ideali %13,5) olması uygun. Hasat öncesi ürünün hasat olgunluğuna gelip gelmediğinin belirlenmesi amacıyla nem ölçer kullanımının yanında rastgele seçilen başakların avuç içinde kolayca ezilip ezilmediğine bakılıyor, daneler kavuzundan kolayca ayrılıyorsa hasat zamanı gelmiş oluyor. Ayrıca Rüzgârlı havalarda yapılan hasat işlemi de dane kayıplarının artmasına sebep olabileceğinden özellikle rüzgârın şiddetli olduğu saatlerde hasada ara verilmesi gerekiyor.
Biçerdöverle hasat edilen alanda, dane kayıplarını sıfıra yakın seviyeye indirmek biçerdöver kullanıcılarının elinde. Bunun için;
Operatör belgesi veya sürücü belgesi olmayan kişilere hasat yaptırılmamalı,
Tam olarak olgunlaşmamış ürünlerin hasadı yapılmamalı,
Rutubetin çok olduğu günlerde hasat yapılmamalı,
Yağışın olduğu günlerde ürünün tam olarak kuruması beklenmeli,
Sabah erken ya da akşam saatlerinde rutubet çok daha fazla olacağından hasat yapılmamalı, Bir tarladan diğerine geçerken mutlaka biçerdöver ayarları kontrol edilmeli,
Elekler sık sık temizlenmelidir.
İl ve ilçelerde görevli teknik elemanlar, Valilik tarafından yayınlanan Kayseri Mülki Hudutları Dahilinde 2019 Yılı Biçerdöver Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin 2019/1 Nolu Tebliğ hükümlerine göre kontroller yapıyor. Kontroller esnasında teknik elemanlar, tespit edilen eksiklikler sonucu Kabahatler Kanununun 32. ve 40. Maddelerine göre gerekli cezai işlemler yapılıyor. Birlikte %2 den fazla dane kaybı oluşturan operatörlere de cezai işlem uygulanıyor.
