DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2015-2018), Yüksek Planlama Kurulu tarafından kabul edilerek Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kayseri’nin ‘coğrafi işaret’ potansiyeli en yüksek olduğu yerlerden biri.
Ulusal Coğrafi işaret, yerelliğin dünya ile buluşması olarak adlandırılıyor. Kayseri’de bu konuda zengin.
Hemen her ilçenin kendine özgü coğrafi işaret alınabilecek değeri var.
Merkezde; pastırma, sucuk ve mantı,
Akkışla’da gilaburu ile yoğurt,
Bünyan’da halı ile yeşil fasulye,
Develi’de Cıvıklı, gacer, köfter, pırtımpırt yemeği,
Hacılar’da ipek halı dokumacılığı,
İncesu’da üzüm,
Kocasinan’da Cırgalan biberi,
Özvatan’da elma,
Pınarbaşı’da Uzunyayla atı, Çerkez peyniri,
Tomarza’da doğaltaş ve Tomarza taşı,
Yahyalı’da bezdirme, üzümlü, sac böreği, Yahyalı elması kirazı ve halısı
Yeşilhisar’da ise Yeşilhisar kayısısı, Soğanlı bebekleri.
Bunlardan, Bünyan el halısı, Yahyalı el Halısı, Kayseri sucuğu, Kayseri pastırması, Soğanlı bebeği, Develi cıvıklısı (kuşbaşılı pide) ve Kayseri mantısı, coğrafi işaret tescilli ürünler.
Türkiye’de ise coğrafi işaret tescili yapılmış toplam 179 ürün bulunuyor.
Türk Patent Enstitüsü koordinatörlüğünde hazırlanan “Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda, coğrafi işaret, “Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaret” olarak tanımlanıyor. Coğrafi işaret başvurusuna doğal ürünler, tarım, maden ve el sanatları ürünleri ile mevzuatta belirtilen şartları taşıyan sanayi ürünleri konu olabiliyor.
Bir ürün, yöresel ürün kategorisine girdiğinde piyasa değerinin yaklaşık %29 üstünde bir rakama alıcı bulabiliyor.
2014 yılı Eylül sonu itibariyle TPE nezdinde 77 menşe adı, 102 mahreç işareti olmak üzere toplam 179 adet tescilli coğrafi işaret mevcut.
203 coğrafi işaret tescil başvurusunun işlemleri ise devam ediyor.
Türkiye’de tescil edilen coğrafi işaretlerin büyük bir bölümü gıda ve tarım ürünlerini kapsıyor.
Bu iki grubun tescilli ürünler içindeki oranı %73. (Gıda 76, Tarım 53, Gıda Yabancı Başvuru 3 adet)
Türkiye’nin tarım, ekonomi, kırsal kalkınma ve fikri mülkiyet politikalarına katkı sağlayacak şekilde coğrafi işaret sisteminin iyileştirilmesi gerektiğinden hareketle stratejinin genel amacı; “Coğrafi işaretlerin ulusal ve uluslararası alanda etkin şekilde korunması için toplumca benimsenmiş bir coğrafi işaret sistemi oluşturmak ve coğrafi işaretli ürünlerden elde edilen katma değerin artırılması suretiyle kalkınma sürecine destek sağlamak.”
Belirlenen amaçlar doğrultusunda 5 hedef ise “Ülke ihtiyaçları doğrultusunda, ulusal ve uluslararası gelişmelere paralel şekilde mevzuat ve uygulamaların geliştirilmesi, İlgili kurumlarda coğrafi işareti destekleyecek yönde kurumsal kapasitenin iyileştirilmesi, coğrafi işaretlere ilişkin bilimsel çalışmaların teşvik edilmesi, kurumlararası koordinasyonun güçlendirilmesi, Toplumun her kesiminde coğrafi işaretlere ilişkin bilinç ve farkındalığın artırılması, Başvurunun hazırlanma süresinden başlanarak, bilimsel kriterler içeren ve etkin işleyen bir denetim sisteminin oluşturulması ve Coğrafi işaretli ürünlerin katma değerinin yükseltilmesi amacıyla pazarlama stratejilerinin etkinliğinin artırılması” olarak sıralandı
Performans göstergeleri de, “coğrafi işaret tescilleri ve nitelikli başvuru sayısındaki artış, ulusal coğrafi işaretlerin yurt dışı tescil sayılarındaki artış ve coğrafi işareti ürünlerin yarattığı katma değerin, ekonomik ve sosyal analiz çalışmaları ışığında analiz edilmesi” olarak belirlendi.
Eğer bugün Kayseri pastırmasına Türkiye’de afyon, Dünyada Yunanistan, bazı tatlı çeşitlerimize Yunanistan ve Bulgaristan sahip çıkmak istiyorsa, bunun nedeni turizmden daha çok pay almak.
Her alanda Ulusal Coğrafi İşaret’lerimizi çoğaltmamız için çok çalışmamız gerekir hem de çok..
