Atıştırma ve açlık…(Köşe yazısı 16.09.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)

DAVUT GÜLEÇ

GAZETECİ

davutgulec@hotmail.com

Son yıllarda ve günlerde gerçekten birbirinden ilginç araştırmalar, incelemeler yapılıyor. Bana ulaşan yeni iki araştırmayı yine aynen sizlere iletmek istiyorum.

Küresel atıştırma alışkanlıklarına yönelik bir araştırmaya göre, Türk halkının %50’si can sıkıntısından atıştırırken, Almanya’da bu oran %20’nin altında. Türkiye’de artan yaşla birlikte atıştırma eğilimi de yükseliyor.

Dünyanın önde gelen fonksiyonel bileşen üreticilerinden BENEO, farklı yaş grupları ve bölgesel eğilimleri göz önüne alarak küresel atıştırmalık alışkanlıklarını inceleyen bir araştırma gerçekleştirdi. Bu yıl sonuçlanan ve dünya çapında 22 ülkeyi kapsayan araştırmaya Türkiye’den bini aşkın kişi katıldı.

BENEO araştırmasında, hızlı tüketim ürünü – FMCG guruları, dünyanın öğün atlama ve atıştırma eğilimlerini mercek altına aldı.

Araştırma sonuçlarına göre, dünya çapında 18–34 yaş arasındaki tüketicilerin büyük bir çoğunluğu, haftada en az üç kez kahvaltıyı es geçiyor. Avrupa’da, haftada en az üç kez sabah saatlerinde atıştıranların büyük bir çoğunluğunu yine 18–34 yaş arasındaki tüketiciler oluşturuyor.

Tüm ülkelerden elde edilen demografik veriler, sabah saatlerinde atıştıranların sayısının, kahvaltı öğününü haftada en az üç kez geçiştirenlerden daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Bu durum da tüketicilerin sabah saatlerinde kahvaltının ardından atıştırma eğiliminde olduğunu gözler önüne seriyor.

Araştırmaya göre; Türkiye’de 25–34 yaş arasındaki kişilerin %18’i haftada en az üç kez kahvaltıyı es geçerken, ilerleyen yaşla birlikte kahvaltıya verilen önem artıyor. İngiltere’de 18–24 yaş arasındaki tüketicilerin %42’si kahvaltıyı haftada en az üç kez atlarken, yine aynı yaş aralığında Türkiye’de bu oran sadece %10.

Dünya genelinde, öğle saatlerinde atıştırma eğiliminin, 55 yaş üstüne kıyasla 18–24 yaş grubunda daha yaygın olduğu görülüyor. Türkiye’de 65 yaş üstünün %50’si haftada en az üç kez sabah saatlerinde atıştırmayı tercih ediyor.

Öğle yemeğini haftada en az üç kez atlayanların sayısı ise kahvaltıyı es geçenlere kıyasla çok daha düşük. Sonuçlar genel olarak tüketicilerin öğle yemeği alışkanlıklarının daha yaygın olduğunu gösteriyor.

Dünya çapında insanlar öğle saatlerinde açlık hissederek, kahvaltının tam tersine geçiştirmek yerine yemek yemeyi tercih ediyor. Araştırmayı yürüten uzmanlara göre elde edilen bu veriler, öğleden sonra atıştırma eğiliminin sağlıkla değil, daha çok kendini şımartmakla ilgili olduğunu işaret ediyor.

Türkiye’de 65 yaş üzeri, haftada en az üç kez öğle yemeğini atladığını belirten tüketicilerin oranı ise %25. Diğer yandan İngiltere’de 18–24 yaş aralığının %29’u, öğle yemeğini atlama eğiliminde olduğunu dile getiriyor. Sonuçlar Türkiye’de artan yaşla birlikte yükselen atıştırma eğiliminin diğer ülkelere göre çok daha yüksek olduğunu işaret ediyor. Türkiye’de 65 yaş üstünün %75’i haftada en az üç kez öğleden sonra atıştırıyor.

Avrupa ve Orta Asya ülkelerinde ise bu denli yüksek atıştırma oranları daha çok genç nüfusta gözlemleniyor. ABD’de ise 18–24 yaş arasındakilerin %57’si öğleden sonra haftada en az 3 kez atıştırıyor.

Araştırma sonuçları, gün içinde en az geçiştirilen öğünün akşam yemeği olduğunu gözler önüne seriyor. Araştırmaya katılan tüm ülkelerde akşamları en çok yetişkinlerin açlık yatıştırmaktan başka nedenlerle atıştırdığı gözlemleniyor

Bir başka araştırmaya göre de, Dünyada yıllık olarak 1,6 milyar ton gıda israfı yapıldığı ortaya çıkarken, 870 milyon kişinin de açlıkla mücadele ettiği belirlendi.

PRNet ve Ajans Press’in Boston Consulting Group verilerinden ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre, dünyada yıllık olarak 1,6 milyar ton gıda israfı yapıldığı ortaya çıktı. Bu rakamın parasal anlamda 1,2 trilyon dolara karşılık geldiği saptandı. Böylelikle, dünyada üretilen gıdanın üçte birinin israf edildiği görülürken, aynı zamanda 870 milyon insanın açlık çekmesi dikkat çekti.

2018 yılı içerisindeki haber çıkışları incelendiğinde, israf başlığı altında 9 bin 583 haberin yansıma bulduğu tespit edilirken bu haberlerin bin 847’sini gıda israfı haberleri oluşturdu. Verilerde gıda israfının her geçen gün artacağı yönündeki öngörüler dikkat çekti. 2030 yılında gıda israfının yıllık olarak 2,1 milyar tona çıkacağı ve bu israfın parasal olarak 1,5 trilyon dolara tekabül edeceği kaydedildi. 2000 yılında israf edilen gıda değerinin 0,9 trilyon dolar olduğu görülürken, bu rakamın 2015 yılında 1,2 trilyon dolara çıktığı belirlendi. Raporda, gıda israfına yönelik alınabilecek yöntemlere de değinilirken, bu konuda en önemli faktörün tedarik zinciri olduğu saptandı. Tedarik zincirinde yapılacak olan iyileştirmeler sayesinde 150 milyar dolar tasarruf sağlanabildiği öngörülürken,  hem alt yapıdaki değişikliklerin hem de verimlilik artışıyla 270 milyar dolarlık kaynağın kurtarılabileceği söylendi.