Küresel gıda fiyatları ve sefalet Türkiye..(Köşe yazısı 09.02.2016 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
Bazen bu köşede Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nün Türkiye geneli ve bölgesel verilerine yer veriyorum.
Bu nedenle ‘peki Dünyada durum nasıl?’ diye sorduğunuz oluyordur.
İşte bugün, benzer önemli Dünya istatistik verileri de vereyim.
2016 yılı için Bloomberg tarafından hazırlanan sefalet endeksinde Türkiye, ilk 10’a girdi. Ülkelerin enflasyon ve işsizlik verilerini esas alan ekonomistler, tıpkı 2015 yılı gibi bu yılında ekonomik açıdan parlak bir yıl olmayacağını öngördü. Listenin ilk sırasına yerleşen Venezuela, üst üste iki yıl en sefil ülke unvanına sahip oldu.
Türkiye’nin en kötü 10 ülke arasına girdiği sefalet endeksinde dünya genelinde 63 ekonomi yer alıyor.
20,9 puanla yedinci sıraya yerleşen Sırbistan’ı, 18,8 puanla Türkiye izledi. Türkiye’nin ardından listenin dokuzuncu sırasının sahibi 16,8 puanla Brezilya oldu. 2016 yılı sefalet endeksinde listenin ilk numarasının sahibi Venezuela, bu yılda şaşırtmadı. Venezuela, %98,3’lük enflasyonu ve % 6,8’lik işsizlik oranıyla geçtiğimiz yılda sefalet endeksinin ilk sırasına oturmuştu. Ekonomistlerin tahminlerine göre Venezuela, 2016 yılında 159,7 puanla sefalet endeksinin ilk sırasını kimseye kaptırmayacak.
Ham petrol ve petrol ürünleri Venezuela ihracatının %95’ini oluşturuyor. Düşük petrol fiyatları nedeniyle Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro akaryakıt fiyatlarına zam yapılmasını istedi.
2016 yılında dünyanın en sefil ekonomilerini belirlemek için çalışan ekonomistler, küresel çapta 63 ekonomiyi analiz etti ve şu sıralamayı oluşturdu: 1) Venezuela 2) Arjantina 3) Güney Amerika 4) Yunanistan, 5) Ukrayna 6)İspanya 7) Sırbistan 8) Türkiye 9) Brezilya 10) Kazakistan.
Endeksin son sırasında Tayland var. 2,2 puanla Tayland son sıraya yerleşerek en iyi ekonomilerden birine sahip olduğunu kanıtladı. Benzersiz yapısıyla barındırdığı herkese iş sağlayan Tayland’ı, 2,6 puanla Singapur izlerken, listenin en sondan üçüncü sırasında 3,2 puanla İsviçre yer aldı.
Ekonomistler, bu sıralamayı ülkelerin enflasyon ve işsizlik rakamlarını ana gösterge kabul ederek oluşturdu. Sefalet endeksi hesaplamaları, Bloomberg tarafından yürütülen üç aylık çalışmanın sonuçlarına dayanan tahminlerle yapıldı. Enflasyon ve işsizlik verilerinde, genel olarak 2015 yılı ortalaması alınırken her bir ülke için en güncel veriler kullanıldı.
-Gıda fiyat endeksi
2015 yılını düşüşle kapatan Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 2016 yılı Ocak ayı Gıda Fiyat Endeksini açıkladı. Endeks, Ocak ayında, 2015 yılı Aralık ayına göre 3 puan (%1,9) oranında düşüşle 150,4 seviyesinde oluştu. FAO Gıda Fiyat Endeksi, geçen yılın aynı ayına göre 29 puan (%16) daha düşük seviyede. Endeksin 2009 yılı Nisan ayından bu yana en düşük değerini aldığı Ocak ayında başta şeker olmak üzere tüm gıda emtia fiyatları düştü.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, beş ana ürün grubunun uluslararası pazar fiyatlarını takip eden ticaret ağırlıklı endeks. Bu beş ana ürün grubu tahıllar, bitkisel yağlar, süt ve süt ürünleri, et ve şeker.
FAO açıklamasına göre, Ocak ayında gıda emtia fiyatlarındaki düşüşün altında yatan temel faktörler; ABD dolarının güçlenmesi ve dünya ekonomisinin yavaşlaması.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, 2015 yılı Aralık ayındaki değerinin 8,4 puan altına düşerek 199,4 puan oldu. Dört aylık süre zarfı içinde ilk kez düşüş gösteren Şeker Fiyatları Endeksi, Aralık ayındaki değerinin %4,1 altında seyrediyor. Bunun nedeni ise dünyanın tartışmasız lider şeker üreticisi ve ihracatçısı Brezilya’nın beklenenden fazla üretimi. Hindistan, Tayland, Güney Afrika ve Çin’in az şeker üretmesi de, fiyatları yükseltmeye yetmedi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, hem AB hem de Yeni Zelanda’da fazla tedarikin etkisiyle Ocak ayında %3 oranında düştü. 2015 yılı Aralık ayındaki değerinin 4,4 puan altına gerileyen Endeks, 145,1 puan seviyesinde oluştu.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi; küresel tedarikin fazla olması, buğday ve mısır başta olmak üzere ihracat pazarlarında rekabetin artması ve ABD dolarının güçlenmesiyle Ocak’ta 2,5 puan (%1,7) düşüşle 149,1 puan oldu.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, fazla küresel soya fasulyesi tedariki beklentileri nedeniyle soya yağı fiyatlarında yaşanan düşüşün etkisiyle Ocak ayında %1,7 oranında düştü. Aralık ayındaki değerinin 2,4 puan altına gerileyen Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi 139,1 puan değerini aldı.
FAO Et Fiyat Endeksi, 2015 yılı Aralık ayındaki değerinin 1,7 puan (%1,1) altında düşüşle, Ocak’ta 148,3 puan oldu. Domuz eti hariç tüm et kategorilerinin fiyatlarında düşüş gözlenen Ocak ayında en keskin düşüş ise eti fiyatlarında yaşandı.
