Gıda perakendeciliği.. (Köşe yazısı 12.10.2015 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Bundan 15-20 yıl öncesine kadar Türkiye bir tarım ülkesi, kendi kendine yeten, artıran, doyuran, örnek bir ülke idi.
Bugün ise, kendi kendine yetmeyen, yetiremeyen, doyuramayan, ithal eden bir ülke.
Ama,Türkiye’de 300 milyar dolarlık perakende sektöründe gıda perakendesinin payı 180 milyar dolar.
2018 yılında modern gıda perakendeciliği cirosu 50-65 milyar dolar, toplam gıda perakendeciliği cirosu ise 200 milyar doları bulacak.
Toplam 40 milyar dolarlık perakende satış hacmi ve 245 bin kişilik istihdam gücünü temsil eden Gıda Perakendecileri Derneği (GPD), “Tüketici odaklı perakendeci ve tedarikçi verimliliği” temasıyla GPD – Ortak Gelişim Kongresi’nin ikincisini gerçekleştirdi.
Türkiye genelinden yaklaşık 750 perakendeci ve tedarikçi katıldı.
Piyasanın zor bir dönemden geçtiğine dikkat çekildi.
Ancak gıda sektörünün Türkiye’nin 3 katı civarında büyümesi şaşırttı. Tüketicinin ekonomiye güveni gıda sektörünü yakından ilgilendiriyor. Bu sektör günde 15 milyon tüketiciye ulaşıyor. 2020’de nüfus 81 milyona ulaşırsa günlük erişim 20 milyon kişiye yükselecek.
Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Nihat Özdemir kongrenin açılışında şunları söyledi.
Gıda sektörü geçen yıl %9 büyüdü. Bu yıl da benzer bir rakam bekleniyor. Büyümenin önemli kısmı yeni mağaza açılışlarından kaynaklanıyor. Özellikle artan rekabet ve yükselen dolar kurunun etkisiyle son dönemde metrekare verimliliğinde düşüş olan firmalar gözden kaçmıyor. Herkes verimli büyümüyor. Bazı firmaların metrekare verimliliği düşüyor; düştükçe yeni mağaza açıyor. Bazıları iyi durumda ve verimlilik odaklı.
Önlerindeki en büyük engel kayıt dışı ekonomi ve haksız rekabet. Bu yıl sektörde 1.5-2 milyar dolarlık satın alma ve birleşme gerçekleşti. O kongredeki konuşmalardan bazıları şöyle.
“İnovasyon Verimlilik ve Farklılaşmanın Anahtarı”nı anlatan Migros Genel Müdürü Özgür Tort; İnovasyon, gelecek hedefi içinde hayata geçmeli, sonucu müşteri ve tüm paydaşlara pozitif etki etmelidir. İnovasyonu kopyalamak zor ve pahalı bir iştir, sürdürülemez. Gidilen yol tesadüf değildir. Doğru yatırım, doğru format, çoklu kanal ve uygun teknolojiyi kullanmanız, birbirine bağlanan sistem alt yapıları geliştirmeniz gerekir.
“Analitik Perakende: Gelir Yönetiminde Verimlilik-Promosyon kampanya performansını ölçmek ve geliştirmek mümkün mü?” üzerine tecrübelerini paylaşan Unilever Türkiye CEO’su Mehmet Altınok; küresel ekonomik gelişmeler nedeniyle bundan sonraki süreçte ekonomiler daha zor büyüyecek. Bu nedenle Dünya sektöre yardım etmeyecek. Perakende şirketlerinin farklılaşması ve markalaşmasının önemini kavraması ile sorunlar çözülebilecek. Perakendenin kendini marka olarak görmesi çok önemli, format işin ikinci adımı. Verimlikte ve gelirde birinci alınacak önlem budur. Türkiye tamamen fiyat rekabetine kayan bir ülke. Promosyonlar şu ana kadar olduğu gibi bundan sonra da devam edecek. Promosyon kültürü alışverişçi tipine özel yapılması halinde başarı sağlayacak. Aksi takdirde başarısızlık kaçınılmaz.
Coca-Cola İçecek Türkiye Genel Müdürü Lisani Atasayan; Tüketiciye yansıyan promosyonlar bizim için çok önemli. Türkiye’de gazlı içecek sektöründe hane halkı penetrasyonu çok düşük. Türkiye’deki hanelerin yüzde 65’ine yılda 4 ya da 5 defa bizim ürünlerimiz giriyor. Yurt dışında bu çok yüksek seviyede. Aynı şekilde kişi başı tüketim de yine çok düşük seviyede. Promosyonlarla haneye girmeye çalışıyoruz.
BİM İcra Kurulu Üyesi ve Operasyon Komitesi Başkanı Galip Aykaç; Verimliliği sağlarken insan kaynağı, tedarikçiler, finansman ve altyapı kaynakları doğru kullanılmalı. Daha perakendeyi meslek olarak kabul etmeyen insanlarla birlikte çalışmaya çalışıyoruz. Eylül ayı sonu itibarıyla sadece bizde çalışan 31 bin çalışanımız var ama İnsan Kaynakları departmanımız yok. Tedarikçi kısmına gelince, onunla bir zincirin halkasıyız dolayısıyla onlarla da verimli çalışmak zorundayız. Burada da bir kısım sorunlarımız var hala. Altyapı konusunda ve finansman verimliliğine de dikkat etmek gerekiyor. Şirket olarak modelimiz ‘Becerebildiğin işi yap, beceremediğinden uzak dur’u uygulamak. Bunu görebilmek adına da kısa testlerle karar veriyoruz. Promosyon planlı yapılmalı. Fakat şirketlerin birbiri ile yarışması halinde ortaya enteresan manzaralar çıkıyor. Biz promosyon yerine kaynakları verimli kullanarak maliyeti düşürmek yoluyla oluşan fiyatları tüketiciye sunuyoruz. Konu sadece fiyat değil. Markanın asıl gücünün altında yatan şeylerden biride kalite. Ürün iyi değilse ne kadar ucuz olsa da alıcı bulamıyor. Konuyu fiyat bazlı tüketicinin önüne koyduğumuzda hep beraber kaybediyoruz. Geldiğimiz noktada tüketicinin lehine olan her şeyi ona vermeye çalışıyoruz, promosyona karşıyız.
Gıda perakendecileri bu kongrede bir nevi ‘Ayakta kalmanın’ yollarını da tartıştı.
