Diyarbakır ekibinden Develi’de yükselen ses “Edirne’den Şırnağa Hatayından Samsuna ortağız bir namusa yaslanmışız sırt sırta”
Ülkemizin birlik ve bütünlüğüne yıllarca süre kız alıp kız verme geleneğimizi, süre gelen kardeşliğimizi, aynı namusa ortaklığımızı dile getiren ilahiye eşlik eden Kayseri Valisi şerif Yılmaz ve tüm misafirlerin birlikte “Edirne’den Şırnağa Hatayından Samsuna ortağız bir namusa yaslanmışız sırt sırta” ilahisini birlikte söylediler.
Etkinliğe damgasını vuran Diyarbakır Gurup Tillo ekibinin bestesi olan İlahinin sözleri:
“Bu Milet Müslümandır ırkçılık haramdır sana Kardeş etmiş bizleri emrediyor Kuran da
Edirne’den Şırnağa Hatayından Samsuna ortağız bir namusa yaslanmışız sırt sırta
Alevisi Sünnisi yaşıyor bir arada, herkese kucak açar Vatan denilen Ana
Ne Kürdü ne de Türkü birbirinden ayırma Analar ağlamasın yeter Allah aşkına
Şöyle bak haritaya Türkiyem halin başka, coşkun akan ırmaklar var mı başka diyarda
Babamın sözü bana ellettme Vatanına, kanım var toprağında kem baktırmam ben sana”
Toprağına taşına yemyeşil ormanına gören hayran olmaz mı şanı yüce bayrağıma
Edirne’den Şırnağa Hatayından Samsuna ortağız bir namusa yaslanmışız sırt sırta” ilahisi vatandaşlardan büyük beğeni topladı.
Diyarbakır’dan Hıdrellez şenlikleri için gelen Tillo İlahi ekibi ayrıca, Seyyid İmadettin Hazretlerinin Türbesi başında ve bir çok Allah Dostunun yatağı ve İlim merkezliği yapmış olduğu Develi ilçemizde onların eserlerinden istifade ederek dile getirdiğimiz evliyaların diyarından Seyrani’nin Hak yoluna gidenlerin asa olsam ellerine adlı eseri gibi sevilen ilahileri defler eşliğinde dile getirerek gönülleri fethettiler.
Törende konuşan Vali Yılmaz;Hıdrellez törenlerini bugün değişik yerlerde, hatta balkanlarda bile aynı bizim kültürümüzü yaşayan Osmanlı ecdadımızın götürdüğü yerlerde dahi aynı şekilde kutlandığını görebilirsiniz.
Anadolu’da yaşayan insanların birlik ve beraberliğini sağlayan temel taşların hem yaşanılması hem de gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir.Bu coğrafyada birliğimizi, beraberliğimizi muhafaza edebilmemiz için, var olan bu kadim kültürümüze sahip çıkmalıyız. Bunu gelecek nesillere aktarmamız lazım. Bunun, tabi zorluğu yok mu? Vardır ama her zaman zora talip olmamız lazım. Savaşmak veya kavga etmek çok kolay ama bir arada yaşamak, birlik, beraberlik, kardeşlik içerisinde yaşamak en büyük arzumuz ve bu zora talip olmamız lazım. Bunu gerçekleştirmemiz lazım. Hepimizin fazlası veya eksiği olabilir ama bizim bir bütün olarak, bu coğrafyada bunun değerini bilerek, geçmişten gelen bu kültürün, bize verdiği bu harcı, bu çimentoyu hiç bir zaman eksik etmememiz lazım.”
Hıdrellez törenlerinin Balkanlarda bile kutlandığını dile getiren Yılmaz, ” Katılımınız için hepinize, özellikle il dışından gelen hemşerilerimiz de varmış. Onları da canı gönülden tebrik ediyorum. Çünkü kültürümüz de, memleketimiz de, vatanımızla, toprağımızla ilişkimizi kesmememiz lazım. Ben Kayseri’de bunu gördüm. Tüm Kayserili hemşerilerimize huzurlarınızda teşekkür ediyorum.” dedi.Vali Yılmaz’a günün anısına Belediye Başkanı Recep Özkan tarafından Taş işleme ustalar tarafından yapılan kümbet hediye etti.
Başkan Recep Özkan konuşmasında; Somut olmayan Kültürel mirasımızın yaşatılması çalışmalarımız kapsamında Hıdrellez tepesinde Baharın karşılanma şenlikleri ecdadımızın bu yurtları fethinden beri her yıl düzenli olarak yapılmaktadır.
Tarih boyunca önemli bir kültür merkezi olan Develi, bu izleri bünyesinde taşıyarak günümüze kadar getirebilmeyi başarmıştır. Develi;zengin tarihsel geçmişi ve bu geçmişin izlerini taşıyan abideleriyle Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biridir. XI. yy sonlarında Develi,Selçuklular döneminde stratejik konumundan dolayı önemli bir iskân yeri olarak değerlendirilmiştir. Bölgede birçok abide inşa eden şanlı ecdadımız bu merkezi bizlere hediye etmişlerdir. Bizler de hem bu mekanları korumak hem de geleneklerimizi gelecek kuşaklara aktarmak gayesi ile Hıdrellez şenliklerimizi devam ettirmeye çalışacağız dedi ve Hıdrellez’in dostluk, kardeşlik, birlik ve beraberlik anlamına geldiğini belirtip tüm dünyada kavgaların bitmesi temennisinde bulundu.
Başkan Özkan;Bu etkinliklerimize teşrif ederek bizleri onurlandıran Başta Sayın Valimiz Şerif Yılmaz Bey,Vali yardımcılarımız ,İl ve İlçe Protokolümüzün değerli üyeleri, olmak üzere Ankara,İstanbul,Antalya,Kayseriden bu gün için özel olarak teşrif eden değerli hemşerilerimize ve Develimizden yoğun ilgi gösteren hemşerilerimize teşekkür ediyorum diyerek İl dışından katılan dernekler adına Genç Develililer dernek Başkanı Mustafa Ağca’ya Develi Belediye teşkilatının kuruluşunun 142 nci yılı plaketini takdim etti.
Hıdrellez Tepesi’ne günün anısına ağaç diken Vali Şerif Yılmaz Etkinliğe katılanlara Hıdrellez pilavı dağıttı.Vatandaşlarla beraber yemek sırasına girip yemeğini almak için kendisine sıra gelmesini bekledi. Yemeğin ardından şenlikler için gelen vatandaşların yanlarına giderek ikram edilen yöresel lezzetlerden yaprak sarmasını tattı.
Vali Yılmaz ve beraberindeki heyet Yukarı Develi de bulunan Seyyid-i İmadettin Mahmut Türbesi, Seyyid-i Şerif Türbesi, Siva Sitti Hatun Cami ve Devali Türbesi’ni ziyaret ederek yetkililerden eserler hakkında bilgi aldı.
Tarihi mekanlar incelemeleri sonunda Vali Yılmaz ve beraberindeki heyet Dev Ali Parkında Koyun yoğurdu ve çay ikramını da kabul edip vatandaşların dertlerini dinledi.
Hıdrellez;Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez şeklini almıştır.
Anadolu’nun bazı yerlerinde görkemli törenlerle kutlanan Hıdrellez Bayramı insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri kutlanmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdrellez motiflerine pek çok yerde rastlamak mümkün olmaktadır. Baharın gelişi ve doğanın canlanması insanlar tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdrellez evrensel bir nitelik kazanmış olup UNESCO tarafından ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınması amacıyla çalışmalar başlatılmıştır.
Türk Dünyasında kullanılan takvime göre eskiden yıl ikiye ayrılmaktadır: 6 Mayıs’tan 8 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 6 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs Günü kış mevsiminin bitip 6 Mayıs günü sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir ki, bu da kutlanıp bayram yapılacak bir olaydır.
Hıdrellez Bayramı daima yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında kutlanmaktadır.
Develi Kız Meslek Lisesi öğrencilerinin Yöresel Zile elbiselerini giyerek tanıtımı yapılan Yukarı Develi’deki tarihi eserler
HIDRELLEZ TEPESİ
HARZEMLİ MAHMUT OĞLU SEYYİD İMAMEDDİN MAHMUT TÜRBESİ
Salnamelerde veli olarak gösterilen Seyyid İmameddin Harzemli’nin. Mezar taşı sağlam olarak Türbe içerisinde durmaktadır. Ayak ucu kitabesinde; “Harzemli Mahmut oğlu Seyyid İmameddin Mahmud” yazılıdır. Seyyid sıfatından da bir din büyüğü olduğu görülür. “Kendisinden kırk dört yıl sonra vefat eden Seyyid Şerif’in hocası olduğu” görüşü ağırlık kazanmaktadır. (Vefatı 649/1252)
DEV ALİ TÜRBESİ
Türbenin mescit kısmına giriş kapısının söveleri üzerinde bulunan tek satırlık Selçuklu sülüsü ile yazılmış taş kitabesi, tahrip olduğundan dolayı tamamen okunamamaktadır.
1071 tarihinde Sultan Alparslan’ın Anadolu’ya düzenlediği akınların sonrasında Zengibar kalesinin fetheden ünlü komutan Dev Ali, komutasındaki askerlerle birlikte buraya yerleşir. Dev Ali 1094 yılında vefat edince kalenin fethinde gösterdiği üstün başarı nedeniyle kale girişindeki ağaç kapı mevkiindeki türbe yapılarak buraya defnedilir.
Türbe kapısının lentosun da yer alan yazı kuşağındaki Kitabede okunabilen kelimelerden türbenin Dev Ali isminde yüce Emir’e ait olduğu ve bu emirin aynı zamanda seyyid olarak da adlandırıldığı anlaşılmaktadır.
DEVELİ KALESİ,
M.Ö. 546 da Pers kralı Darius’un Orta Anadolu Bölgesine Büyük Kapadokya ismini verdiği merkezinin de Mazaka yani Kayseri olduğu bilinmektedir.. Mazakaya bağlı olan ve o tarihlerde Gabadonya ismi ile anılan ilçemiz Develi ; Tyna,Sbistra ve Nora harabeleri üzerine kurulmuştur.Ünlü tarihçi Plutorque ainsworth’ın Roma’da vermiş olduğu konferanslarda İskenderin sonu gelmeyen savaşları yaptığı ilçemizdeki Zengibar Kalesi’dir.
Bu kaleye Bizans kumandanlarından Atom ve Apusahl (1059) da sığınmıştır Develi’nin stratejik bir noktada yer almasından dolayı birçok tarihi olaya tanık olmuştur.
II. İzzettin Keykavus ile IV. Rüknettin Kılıçarslan arasındaki taht kavgası esnasında Kılıçarslan, Konya’dan kaçarak Develi Kalesi’ne gelmiş ve bir müddet burada ikamet etmiştir . 1398 tarihinde Dulkadıroğulları Beyi Mehmed Bey’le taht mücadelesine giren Sevli Bey, Mehmed Bey’e yenilerek Develi Kalesi’ne kaçmak zorunda kalmıştır . Kale, Osmanlılar döneminde önemini yitirmiştir.
SEYYİD ŞERİF TÜRBESİ
Yukarı Develi’de Tekke Sokağı üzerindedir Tamamen kesme taştan inşa edilmiş olan türbe, taç kapı üzerinde bulunan kitabesine göre Şeyh Muhammed tarafından Rufa-i tarikatı şeyhi Seyyid Şerif adına 1295-96 yıllarında yaptırılmıştır. Türbe kare kübik bir gövde ile onu örten kasnaksız bir kubbeden oluşur
SİVASİ HATUN CAMİİ
Cami-i Kebir Mahallesi Selçuk Sokak’ta bulunmaktadır. Develi Ulu Camii, Göçeraslan oğlu Nasrullah ve eşi Sivasti Hatun tarafından H.680/ M.1282 tarihinde inşa ettirilmiştir. Caminin mimarı bilinmemektedir. Cami tamamen kesme taştan inşa edilmiş olup, mihraba dik beş sahından oluşmaktadır.
Caminin mihrap önünde kubbe diğer bölümlerin tamamında sivri tonoz üst örtü elemanı olarak kullanılmıştır
KOPÇULLU (KARA BEY) CAMİSİ
Kopçullu Mahallesi Mihrap Sokak’ta bulunan cami üzerinde inşa ve onarım kitabeleri bulunmamaktadır Hurufat Defterlerinden caminin Kara Bey tarafından inşa ettirildiği öğrenilmektedir.
Caminin, 1981 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan onarımla, mihrabı dışında diğer bölümleri tamamen yenilenmiştir
İNİLER CAMİSİ
İniler Mahallesi’nde bulunmaktadır. Develi’ye hâkim bir yerde inşa edilen cami üzerinde yapının banisi, inşa tarihi ve mimarı hakkında bilgi veren herhangi bir kitabe bulunmamaktadır. Cami kuzey-güney doğrultuda mihraba dik üç sahından ibarettir. Caminin cepheleri moloz taşla inşa edilmiş olup, üzeri ahşap kirişlemeli tavanla örtülüdür. Günümüzde bu ahşap kirişlemeli tavanın üzeri kırma çatıyla kapatılmıştır Caminin 1789 tarihinde doğusuna bir sıbyan mektebi eklenmiştir.
KÖŞKERLİ CAMİSİ
Güney Mahallesi Köşkerli Camisi Sokağı’nda bulunan caminin kuzey cephesi üzerinde yer almaktadır Günümüzde cami geçirmiş olduğu tadilatlar neticesinde orijinalliğini tamamen kaybetmiştir. Orijinal yapıdan geriye sadece giriş kapısı üzerinde yer alan ve büyük tahribata uğramış bir kitabe kalmıştır. Mevcut haliyle cami, iki katlı olup mihraba dik üç sahından oluşmaktadır. Caminin cepheleri moloz taşla örülmüş olup üzeri kırma çatıyla kapatılmıştır.
YEDEK CAMİSİ
Yedek Mahallesi Uzunlu Sokağı’ndaki cami üzerinde inşa kitabesi bulunmamaktadır. Caminin banisinin Hurufat Defterlerinde geçen bilgilerden Usta Halil olduğu anlaşılmaktadır. Cami doğu-batı doğrultusunda yamuk dikdörtgen bir plana sahip olup mihraba dik beş sahından oluşmaktadır Cami tamamen moloz taştan inşa edilmiştir. Caminin ahşap kirişlemeli üst örtüsü dışarıdan kırma çatıyla örtülmüştür.
ŞEYH UMMİ TÜRBESİ
Cami-i Kebir Mahallesi Selçuk Sokak’ta Ulu Cami’nin güneyinde yer alan mezarlık içerisinde bulunmaktadır. Şeyh Ümmi, Eratnalılar döneminde (XIV. yy) yaşamış bir mutasavvıftır. Zaviyenin 1352–1365 tarihleri arasında hazırlanmış bir vakfiyesi bulunmaktadır Vakfiye 38.5 X47.5 cmebatlarında olup Arapça yazılmıştır. Vakfiye zaviyenin her türlü masrafını karşılamak üzere “Şedin” isimli mezranın vakfedilmesi sebebiyle, Eretnalıların kurucusu Alaaddin Eretna’nın küçük oğlu Sultan Giyaseddin Mehmed ( 1352-1365 ) tarafından hazırlatılmıştır.
GÜNEY MAHALLESİ ÇEŞMESİ
Yukarı Develi Güney Mahallesi’nde bulunan çeşme günümüzde de kullanılmaktadır. Tamamen kesme taştan inşa edilmiş çeşme, niş içerisinde bulunan iki satırlık mermer kitabesine göre H. 1183/M. 1805 tarihinde Abdürrahim Bin Ebubekir tarafından inşa ettirilmiştir.
ESKİ DEVELİ KALE SARNICI
Yukarı Develi’de Develi Kalesi’nin kuzeydoğu yamacında bulunmaktadır Sarnıç 1990 yılında Kayseri Müze Müdürlüğü tarafından yapılan kazılar neticesinde ortaya çıkarılmıştır.
YEDEK MAHALLESİ ÇEŞMESİ
Yukarı Develi Yedek Mahallesi Uzunlu Sokak üzerinde bulunan çeşme tamamen kesme taştan inşa edilmiş olup günümüzde kullanılmaktadır Çeşme’nin tepelik kısmı üzerinde bulunan taş kitabe tamamen tahrip olduğundan dolayı çeşmenin banisi ve inşa tarihi hakkında bilgi edinilememiştir.
SELÇUKLU KABRİSTANLARI VE BEZEMELİ MEZARLAR
Yukarı Develi’de 6 mezarlık bulunmakta olup Ağalar Mezarlığı,Tekke Mezarlığı ve Şeyh Ümmi Kabrinin bulunduğu Güney yukarı Mahallesi mezarlığı ile Yukarı Mahalle mezarlığında bezemeli mezarlar bulunmaktadır.
