DİJİTALDE KAPINI KİLİTLE
Türkiye, dünyada siber saldırı riskinin en çok olduğu 10 ülke arasında. Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Dijital İletişim Uzmanı Dr. Nabat Garakhanova, markanın güvenliğini sağlayabilmek, siber saldırılara maruz kalmamak için izlenilmesi gereken yol haritasını açıkladı.
Son dönemlerde artan dijitalleşmeyle birlikte siber saldırıların sayısında da artış yaşanmaya başladı. Ofisler evlere taşınırken, toplantılardan alışverişe kadar bütün hayatımızı dijitale taşıdık ve gereken önlemler alınmazsa, dijital dünya veri hırsızlığı için uygun ortam oluşturuyor. Türkiye, dünyada siber saldırı riskinin en çok olduğu 10 ülke arasında. Siber Risk raporuna göre işletmelerin yüzde 31’i markaların zarara uğradığını, yüzde 30’u müşteri kaybettiğini ve yüzde 29’u yeni iş alma kabiliyetlerinin azaldığını belirtiyor. “Kafanızı kuma gömerek kısa vadede paradan tasarruf edebilirsiniz ancak dijital saldırının verdiği zarar, önemsiz sayılabilecek sorunlardan itibarın zedelenmesine, müşteri verilerinin kaybedilmesine ve nihayetinde şirketin kapanmasına kadar gidebilir.” diyerek şirketlerin siber saldırılara karşı mutlaka önlem almaları gerektiğine dikkat çeken Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Dijital İletişim Uzmanı Dr. Nabat Garakhanova, en çok uygulanan siber saldırılan sosyal mühendislik, kablosuz ağlarda parola kırma ve oltalama olduğunu belirtiyor. Konya Ticaret Odası Karatay Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan kitabı #dijitalekalptenbağlı marka adlı kitabında siber saldırılara karşı nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini anlatan Garakhanova, “Siber saldırılara maruz kalmamak için mutlaka işin uzmanlarıyla çalışın. Güvenliğiniz için bütçe ayırın. Verilerinizi şifreleyin. Her zaman yedekli çalışın.” açıklamalarında bulunuyor.Siber saldırılar markaya ne gibi zararlar verebilir?
- Bilgi teknolojileri veri tabanlarınızda bulunan mali kayıtlar, insan kaynakları gibi verilerinizi şifreleyerek kullanılamaz hale getirebilirler.
- Kurum bilgisayarlarınızdan farklı kurumlara geçiş yapabilirler.
- Müşteri bilgilerinizi çalabilirler.
- Kamera ve mikrofonlar vasıtasıyla gizlice kayıt alabilir ve ortam dinlemesi yapabilirler.
- Verilerinizi ele geçirerek başkalarına satabilirler.
- Markanızın güvensiz olduğu algısını yaratabilirler.
- E-ticaret ile satış yapanlar için sonun başlangıcı olabilirler.
- Hizmet dışı bırakma saldırıları ile marka itibarınıza ciddi zararlar verebilirler.
- Zararlı e-postalar göndererek bilgisayar ve verilerinizi ele geçirebilirler.
- Sunucularınızın güçlerini bitcoin ve benzer sanal para madenciliği için kullanabilirler.
İleti Yönetim Sistemi (İYS)’ye kayıt için son gün 31 Mayıs 2021
Kurumların ve işletmelerin ellerindeki ticari iletileri (telefon numarası, gsm, e-posta vd), 31 Mayıs 2021 tarihine kadar ulusal veri tabanı sistemi olan İleti Yönetim Sistemi (İYS)’ye aktarmaları zorunludur. Yönetmelik kapsamında, 150 bin ve daha az sayıda onaylı iletişim adreslerine sahip olan işletmeler, son gün olan 31 Mayıs tarihine kadar sahip oldukları bu dataları İYS’ye yüklemezler ise, pazarlama iletişimlerini durdurma riski ile karşı karşıya kalacaktır.
Aktarılan onaylı bu dataların, alıcılar (vatandaşlar) tarafından kontrol edilme tarihi ise 15 Temmuz 2021’dir. Bu tarihe kadar vatandaşlar tarafından iptal edilmeyen datalar, izni alınmış onaylı data olarak kabul edilecektir. Böylece, hizmet sağlayıcı olan kurumlar ve işletmeler, sahip oldukları alıcı (vatandaş) datası adreslerine, kampanya, promosyon, reklam gibi ticari içerikli tanıtımlarını göndermeye devam edecektir.
150 bin adetin üzerindeki datalar, 31 Aralık 2020’de İYS’ye aktardı
150 bin adetin üstünde ticari elektronik ileti (telefon, gsm, e-posta) datası bulunan hizmet sağlayıcı kurum ve işletmeler, bu datalarını 31 Aralık 2020 tarihine kadar İYS sistemine aktarmıştı. Alıcılar (vatandaşlar) da, bu onayları 15 Şubat 2021 tarihine kadar kontrol ederek, onay veya ret hakkını kullandılar. Nitekim, İYS’nin 7 Ocak 2021’de vatandaşların kullanımına açılmasından sonra 2 milyonu aşkın kişinin portalı ziyaret ettiğini 17 Şubat tarihinde kaydeden Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, sistemde 32.2 milyon ret ve 300 bine yakın onay işleminin gerçekleştiğini açıklamıştı. Ayrıca vatandaşlar, iys web sitesi üzerinden, kendilerine gönderilmekte olan iletilere dair reddetme veya onaylama haklarını istedikleri zaman kullanabilecek veya istedikleri zaman değiştirecektir.
Onaysız dataya gönderilen iletilere, cezai yaptırım uygulanacak
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki 6563 sayılı Kanuna göre, firmalar tarafından, vatandaşlara gönderilecek elektronik ticari iletilerin, bazı istisnalar (Devletin, kamu kurumlarının, mahalli idarelerin kamuoyunu bilgilendirmek ve eğitmek amacıyla gönderim yapması gibi) haricinde, vatandaşlar (alıcı) tarafından alınmasının onaylanmış olması gerekiyor. Nitekim, İYS sistemine açıklanan tarihlerde aktarılmayan dataya veya vatandaşlar tarafından reddedilmiş dataya, ticari ileti gönderilmesi kesinlikle mümkün değildir. Örneğin bir işletme, ret bildiriminde bulunmuş bir alıcıya, 3 iş gününün ardından, ticari elektronik ileti göndermeye devam ederse, cezai yaptırım ile karşı karşıya kalacaktır.
Uyumsoft, İYS’nin İş Ortağıdır
Türkiye’nin inovasyon lideri Uyumsoft Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri AŞ, İleti Yönetim Sistemi (İYS)’nin İş Ortağıdır. Hizmet sağlayıcısı olan işletmeler, ellerindeki dataları Uyumsoft Dijital Dönüşüm uzmanlarının rehberliğinde, İYS sistemine hızlıca aktarmaktadır. UyumİYS paneli üzerinden datalarını yöneten işletmeler, vatandaşlar tarafından yapılan ret veya onay taleplerini anlık olarak takip etmektedir. Aynı zamanda, işletmenin kullandığı crm, sms gibi diğer yazılımlar ile uyumİYS entegrasyonları yapılmaktadır.
Ülkemizin dijital dönüşüm lideri Uyumsoft’un ürün ailesinde, uyumİYS’nin yanı sıra, Kurumsal Kaynak Planlama uyumERP (bulut, mobil), Müşteri İlişkileri Yönetimi uyumCRM (bulut, mobil), İnsan Kaynakları Yönetimi uyumHRM (bulut, mobil), e-Belge e-Uyum (e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-SMM, e-Defter, e-İrsaliye ve diğer tüm e-Belgeler) uygulamaları, Ticari Paket Yazılımlar, ekoTicari (Kobi’lerin ERP’si), ekoHR, ekoSMMM (Mali Müşavir Yazılımı), ekoCari (Ön Muhasebe Ticari Paket Programı), Banka Bakiyem, uyumYEDEK, AHTAPOT dahil 30’u aşkın yazılım ürünü yer almaktadır.
Uzaktan ve Seri Üretimde 3D Yazıcılar Sahneye Çıkıyor
Covid-19’un sanayi üretiminde başlattığı değişimin etkileri sürüyor. Başta çip, yurt dışına bağlı tedarik veya plastik türevleri olmak üzere birçok hammaddeyi bulmakta sıkıntı çeken üreticiler, hem imalatta sorunlar yaşıyor hem de fabrikadaki üretim hatlarının yedek parçalarını bulamıyor. Sorunlara çözüm ise 3D yazıcıdan geliyor. Muadil bir yedek parçayı maliyetinin çok daha altında maliyetlerle üreten 3D yazıcılar ile uzaktan ve seri imalat başladı ve yedek parça sıkıntısı son bulmaya başladı. Zaxe Genel Müdürü Emre Akıncı, 3D yazıcıların sanayi üretiminin yeni gözdesi olduğunu belirterek, “İmalat aşamalarında 3D yazıcının getirdiği üretim maliyet avantajı ve uzaktan çalışma konforu sanayiciyi memnun etti. Eğitim, prototip hazırlama ve hobide olduğu gibi üretimde de 3D yazıcıların ağırlığı artarak devam edecek” dedi.
3D yazıcılar, dünyada baş gösteren yedek parça üretimi ve nakliyesi sorununu ortadan kaldırıyor. Covid-19 ile beraber başta plastik olmak üzere birçok üründe hammadde sıkıntısı nedeniyle, firmalar üretim bantları ve makineleri için yedek parça bulmakta zorlanıyor. Son olarak Türkiye’de büyük bir otomotiv şirketi çip sıkıntısı nedeniyle üretimine ara verdiğini duyurdu. Dünyada da pek çok şirket yine hammadde ve yedek parça sıkıntısı nedeniyle üretimlerinde kısıtlamaya gittiğini ilan etti. Normalden daha fazla parayı vererek yedek parçayı bulabilen şirketler ise, normalin üstünde fiyatlarla karşılaşıyor. Uygun fiyatlı bir parça için, piyasada oluşan ürün yokluğu nedeniyle ya ürün bulunamıyor ya da parça için değerinin birkaç katı para isteniyor. 3D yazıcılar ise plastik, kauçuk ve metal malzemeleri kullanarak bir parçayı kalıp ihtiyacı olmadan muadil şekilde düşük maliyetli üretebiliyor. Özellikle ürünlere ait yedek parça tasarımlarının 3D yazıcılarla ilgili uluslararası yayın yapan internet sitelerine ücretsiz yüklenmesiyle beraber, başta sanayi olmak üzere hobi ve eğitim amaçlı 3D yazıcı kullanıcılarının bastıkları parça sayısı her geçen gün artış gösteriyor.
Rekabet Gücü Oluşturuyor
Türkiye’nin yerli 3D yazıcı üreticisi Zaxe Genel Müdürü Emre Akıncı, başta sanayi ve KOBİ’ler olmak üzere tüm üretim dünyasının büyük bir hızla 3D yazıcı edinmeye başladığını söyledi. “Covid-19 bize üretimindeki zincirin ne denli önemli olduğunu gösterdi” diyen Akıncı, şunları söyledi:
“3D yazıcılar özellikle salgının en şiddetli yaşandığı günlerde, Çin, ABD, Fransa, Almanya ve Japonya gibi makine endüstrisinin kalbi konumundaki ülkelerden fabrikalara yedek parça gelmediği zamanlarda önemini ortaya koydu. Pek çok sanayi kuruluşu, üretimleri için çok önemli olan bu yedek parçaları ya bulamadı ya da buldukları zaman normalin çok üstünde fiyatlarla karşılaştılar. Bu noktada devreye giren 3D yazıcılar ile yedek parçayı çok daha da ucuz maliyetine üretmek mümkün oldu. Bu kolaylığı ve rekabet gücünü gören firmalar da 3D yazıcıları sadece olağanüstü durumlarda değil, fabrikanın en üretken ve verimli makinaları olarak görmeye başladı. Birçok ürünün imal edilmesi sürecinde 3D yazıcılar bugün aktif şekilde kullanılıyor.”
Kâr Getiren Yapıyı Kurdu
3D yazıcıların şirketlere üretim maliyeti avantajı sağlamasının yanında, uzaktan çalışmayı da kolaylaştırdığını belirten Zaxe Genel Müdürü Eme Akıncı, “Bugün 3D yazıcıya hangi hammadde ile üretim yapacağını belirledikten sonra uzaktan bilgisayarına yüklenen tasarımı, 3D yazıcı seri şekilde üretiyor. Bu da başta Covid-19 gibi salgın hastalıklar döneminde uzaktan çalışılmaya dönük bir şirket geleneği oluşurken, üretimdeki kişilerin de sağlığının korunması anlamında oldukça önemli bir gelişme” diye konuştu. Aynı zamanda uzaktan üretimin şirketlerin personel ulaşım ve yemek maliyetlerini de azaltan bir unsur olduğunu belirten Akıncı, 3D yazıcıların her yönü ile şirketlere kâr getiren bir yapıyı kurduğunu belirtti.
Uzay 3D Yazıcı Teknolojisini Uçuracak
Özellikle uzay teknolojilerinin ilerlediği günümüzde, 3D yazıcıların Dünya yörüngesinde kurulacak istasyonları basmak, aynı zamanda Mars ve Ay yüzeyindeki yönetim birimleri ve uyduları da oluşturmak için yeniden tasarlandığını anlatan Akıncı, “Bu gelişmeler ışığında 3D yazıcı teknolojisinde çok hızlı ve büyük gelişmeler kaydedilecek. Şirketler şimdiden 3D yazıcı teknolojisine uyum sağlayarak, ileride büyük aşama kaydedecek bu teknolojiyi kullanmayı bir şirket prensibi haline getirdikleri zaman, bunu yapmayan rakiplerine oranla rekabette birkaç adım önde bulunacaklar ve geleceği yakalamakta avantaj sağlayacaklar” ifadelerini kullandı.
Kullanımı Artış Eğiliminde
3D yazıcıların kullanımının kolay aynı zamanda baskı yapmak için kullanılan hammaddesinin de ucuz olduğunu anlatan Zaxe Genel Müdürü Emre Akıncı “KOBİ’ler ve büyük sanayi kuruluşları 3D yazıcının, üretim aşamaları için ne kadar değerli olduğunu hem bozulan üretim araçlarının yedek parçalarının üretiminde hem de 3D yazıcıyı kullanarak seri şekilde ürün imalatı yapımında gördüler. Aynı zamanda eğitim kurumları, ana okuldan başlayarak üniversiteye kadar 3D yazıcının öğrencilerin gelişimi için ne denli önemli olduğunu kavrayarak, bu alana yatırım yaptılar ve öğrencilerin hem teknik hem de sanatsal gelişimini destekleme yoluna gittiler. Veliler de çocuklarına 3D yazıcı hediye ederek, yaratıcılıklarını geliştirdiler. Üretim, eğitim ve ister oyun ister hobi amaçlı 3D yazıcı kullanımı, hem ülkemizde hem de dünyada giderek artış eğiliminde. Biz de Zaxe olarak yerli mühendislerimizin tasarımı olan ve yine yerli üretimle hayata geçirdiğimiz ürünlerimizi bu amaçlar doğrultusunda tüketicilerle buluşturuyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
