Yaşlılarımızın durumu… (Köşe yazısı 25.03.2016 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ-HİSF KAYSERİ TEMSİLCİSİ
davutgulec@hotmail.com
Zaman zaman Türkiye’de emekliler, yaşlılar, kimsesizler, huzurevi ve darülacezedekiler çeşitli şekillerde gündeme gelir.
Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü verilerine göre; Türkiye genelinde 65 yaş üstü yaşlı nüfus oranı Türkiye genelinde yüzde 8.2, Kayseri’de % 7.9, Sivas ve Yozgat’ta 11.9 olarak saptandı.
Yaşlı nüfus geçen yıl 6 milyon 495 bin 239 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2014 yılında %8 iken 2015 yılında %8,2’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun %43,8‘ini erkek nüfus, %56,2’si kadın.
Dünya nüfusunun %8,5’i yaşlı nüfus. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %30,4 ile Monako, %26,6 ile Japonya ve %21,5 ile Almanya. Türkiye bu sıralamada 167 ülke arasında 66. sırada.
Çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2014 yılında %11,8 iken bu oran 2015 yılında %12,2’ye yükseldi.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il %18,1 ile Sinop. Bu ili %16,8 ile Kastamonu ve %15,7 ile Çankırı izledi. En düşük iller ise %3,1 ile Hakkari, Şırnak, %3,6 ile Van ve %3,7 ile Şanlıurfa.
Yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı 5 bin 293. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla İstanbul (675 kişi), İzmir (236 kişi) ve Ankara (234 kişi) iken en az yaşlıya sahip ilk üç il Ardahan (3 kişi), Bayburt (6 kişi) ve Bilecik (7 kişi).
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfus incelendiğinde, 2013 yılında yaşlı nüfusun %41,2’si ilkokul, %4,1’i ortaokul, %4,9’u lise, %4,7’si yüksekokul veya fakülte mezunu. 2014’de bu rakam ilkokulda %42,1’e, ortaokulda %4,3’e, lisede %5,2’ye, yüksekokul veya fakültede ise %5,1’e ulaştı.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranı yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek.
Yaşlı nüfus yasal medeni durumda ise, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2015 yılında %1,2’sinin hiç evlenmemiş, %83,2’sinin resmi nikahla evli, %2,8’inin boşanmış, %12,9’unun eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,6’sının hiç evlenmemiş, %43,8’inin resmi nikahla evli, %3,1’inin boşanmış, %50,5’inin ise eşi ölmüş olarak görüldü.
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre 2014’te tek kişilik yaşlı hanehalklarının toplam tek kişilik hanehalkları içindeki oranı %45,8.Bunun %76,5’i kadın, %23,5’i ise erkek.
Türkiye sağlık araştırması sonuçlarına göre 2008 yılında obez yaşlıların oranı %23,1 iken bu oran 2014’te %26,2’ye yükseldi. Araştırmada, kadınların erkeklerden daha obez olduğu görüldü. Obez olan yaşlı erkeklerin oranı 2014 yılında %17,7 iken yaşlı kadınların oranı %32,8.
Ölüm nedeni istatistiklerine göre 2014’te ölen yaşlıların %46,7’si dolaşım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada %16,9 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise %12,8 ile solunum sistemi hastalıkları takip etti. 2010’da alzheimer’dan hayatını kaybeden yaşlıların oranı %2,7 iken bu oran 2014’te %4’e yükseldi. Alzheimerdan ölen yaşlılardan 2010’da erkeklerde %2,2, kadınlarda %3,3 iken bu oranlar 2014’da erkeklerde %3,2, kadınlarda %4,7’ye yükseldi.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin %60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı 2014 yılında Türkiye geneli için %21,8 iken bu oran yaşlı nüfus için %18,3 olarak gerçekleşti. Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyet bazında incelendiğinde, erkeklerde artış kadınlarda düşüş olduğu gözlendi. Yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2012 yılında %17,7 iken bu oran 2014 yılında %18,3’e yükseldi. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2012 yılında %19,4 iken bu oran 2014 yılında %18,2’ye düştü.
Ülkemizde 15 ve daha yukarı yaşta işgücüne katılma oranı 2014 yılında %50,5 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,5 olarak gerçekleşti. Yaşlı erkek nüfusta bu oran %19,3 iken yaşlı kadın nüfusta %5,4 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının ise %2,1 olduğu görüldü.
İstihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun %74,1’inin tarım sektöründe, %18,9’unun ise hizmet sektöründe.
Yaşam memnuniyeti araştırmasına göre mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 2014 yılında %62,8 iken bu oran 2015 yılında %56,8’e düştü. Genel mutluluk düzeyi cinsiyet bazında incelendiğinde, 2015 yılında yaşlı erkeklerin %53,4’ü, yaşlı kadınların ise %59,5’i mutlu olduğunu beyan etti.
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre yaşlı bireylerin 2015 yılında en önemli mutluluk kaynağı %66,8 ile aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı ise %16,5 ile çocukları oldu.
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre 2014 yılında genel sağlık durumundan memnun olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı %47,5 iken bu oran 2015 yılında %45,6’ya düştü.
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 2014 yılında %5 iken 2015 yılında %5,6’ya yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyet bazında incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2015 yılında %8,8 iken yaşlı kadınların oranı %2,8 oldu.
